نقش صادرات فرآورده دامی در ارزآوری و توسعه اقتصادی کشور

به گزارش اطلاعات نیوز، ایران با داشتن ۱۲۲ میلیون واحد دامی و بیش از ۱۲ هزار واحد پرورشی طیور صنعتی، یکی از قطب‌های تولید فرآورده‌های دامی در منطقه غرب آسیا محسوب می‌شود. در سال‌های اخیر، این بخش نقش مهمی در رشد اقتصادی و ارزآوری کشور ایفا کرده است. به‌ویژه در سال ۱۴۰۳، صادرات فرآورده‌های خام دامی از استان‌های لرستان و قزوین به کشورهای خارجی نشان از گسترش این همکاری‌ها دارد.

در مرداد ۱۴۰۳، بیش از ۲۵۹ تن فرآورده خام دامی از استان لرستان به کشورهای خارجی صادر شد. این محصولات شامل گوشت قرمز، کبد و سایر اندام‌های داخلی بوده که تحت نظارت اداره کل دامپزشکی استان قرار داشتند. همچنین استان قزوین در همین بازه زمانی موفق شد ۵۰۰ تن فرآورده خام دامی را به مقاصد خارجی ارسال کند، که نشان از قدرت تولید و صادرات این استان دارد. این ارقام در راستای رشد کلی صادرات کشاورزی ایران قرار می‌گیرد. بر اساس گزارش‌های رسمی، در سال ۱۴۰۳، صادرات محصولات کشاورزی-غذایی ایران ۲۲ درصد افزایش یافت و به ۵.۲ میلیارد دلار رسید. فرآورده‌های دامی به‌عنوان بخشی از این حوزه، نقش مهمی در این رشد داشته‌اند.

ایران علاوه بر صادرات محصولات کشاورزی همچون انار، هلو و زردآلو، فرآورده‌های دامی نیز را به بازارهای جهانی عرضه می‌کند. این محصولات شامل: گوشت قرمز و فرآورده‌های آن (مانند گوشت گوساله و گوس فله‌ای)، فرآورده‌های شیری (پنیر، کره و شیر خشک)، اندام‌های داخلی (کبد، قلب و کلیه)، پوست و چرم خام هستند که این محصولات اغلب به کشورهای همسایه و آسیایی صادر می‌شوند.

بر اساس داده‌های رسمی، عراق، امارات متحده عربی (UAE)، ترکیه، پاکستان و افغانستان بزرگ‌ترین واردکنندگان فرآورده‌های دامی ایرانی هستند

عراق به‌عنوان همسایه ایران، سهم قابل توجهی از صادرات دامی ایران را به خود اختصاص داده است. این کشور به‌دلیل نیاز به تأمین غذا برای جمعیت روزافزون خود، واردات گوشت و فرآورده‌های شیری ایرانی را افزایش داده است.

امارات متحده عربی به‌عنوان یکی از مراکز تجاری منطقه، محصولات ایرانی را خریداری کرده و سپس آنها را به سایر کشورهای آفریقایی و آسیایی صادر می‌کند. ترکیه و پاکستان نیز به‌دلیل شباهت‌های فرهنگی و ترجیحات غذایی، فرآورده‌های دامی ایرانی با استقبال فراوانی روبه‌رو است.

پیامدهای اقتصادی و اجتماعی صادرات دامی

۱. ارزآوری و رشد تولید ناخالص داخلی (GDP)

در سال ۱۴۰۳، صادرات کشاورزی ایران ۵.۲ میلیارد دلار درآمد ارزی تولید کرد. فرآورده‌های دامی به‌عنوان بخشی از این حوزه، نقش مهمی در تقویت ذخایر ارزی کشور ایفا کرده‌اند. این درآمد می‌تواند به تأمین نیازهای وارداتی، از جمله واردات ماشین‌آلات و فناوری‌های پیشرفته، کمک کند.

۲. اشتغال‌زایی در مناطق روستایی

صنعت دامداری در ایران بیش از ۳ میلیون نفر شاغل مستقیم و غیرمستقیم دارد. رشد صادرات دامی باعث افزایش تقاضا برای نیروی کار در بخش‌هایی مانند پرورش، فرآوری و حمل‌ونقل شده است. به عنوان مثال، استان‌های لرستان و قزوین با گسترش صادرات، موفق شده‌اند بیکاری محلی را کاهش دهند.

۳. افزایش کیفیت محصولات داخلی

رقابت در بازارهای بین‌المللی باعث شده شرکت‌های دامی ایرانی به بهبود کیفیت محصولات خود توجه کنند. این امر منجر به افزایش رضایت مصرف‌کنندگان داخلی نیز شده است.

در این راستا ایران می‌تواند با شرکت در نمایشگاه‌های بین‌المللی و برگزاری مذاکرات دوجانبه، دسترسی به بازارهای جدید را فراهم کند. کشورهای آفریقایی و جنوب شرق آسیا انتخاب‌های مناسبی برای گسترش صادرات هستند.

استفاده از سیستم‌های هوشمند نظارت بر کیفیت و روش‌های نگهداری مدرن می‌تواند ضایعات محصولات دامی را کاهش دهد. همچنین، توسعه فرآورده‌های بیوپک (بسته‌بندی‌های زیست‌محیطی) می‌تواند جذابیت صادرات ایرانی را در بازارهای اروپایی افزایش دهد.

کمک به شرکت‌های کوچک دامی برای دسترسی به منابع مالی و آموزش فنی می‌تواند باعث افزایش ظرفیت تولید و صادرات شود. دولت می‌تواند از طریق تسهیلات بانکی ویژه و ایجاد مناطق صنعتی دامی، این بخش را تقویت کند. همکاری با سازمان جهانی بهداشت دامی (WOAH) و سازمان غذا و کشاورزی (FAO) می‌تواند به ایران در راست کردن استانداردهای صادراتی با الزامات جهانی کمک کند.

به گزارش ایمنا، صادرات فرآورده‌های دامی ایران در سال‌های اخیر رشد چشمگیری داشته است. با این حال، موفقیت در این حوزه نیازمند رفع چالش‌هایی همچون استانداردسازی، دسترسی به ارز و رقابت با صادرکنندگان بزرگ است. با استفاده از ظرفیت‌های داخلی و همکاری با کشورهای همسایه، ایران می‌تواند سهم بیشتری از بازارهای جهانی را کسب کند. این امر نه تنها منافع اقتصادی بلندمدت دارد، بلکه به بهبود رفاه عمومی و توسعه پایدار کمک می‌کند.