هزینه‌های اضافی آموزش و پرورش سبد خانوار را کوچک‌تر می‌کند
علی البرزی – اطلاعات آنلاین: «هر چقدر پول بدهی، آش می‌خوری» این مثل قدیمی این روزها در زمان ثبت نام مدارس، معنای تازه‌ای پیدا کرده است، از «آموزش هوش مصنوعی» تا «برنامه‌های فوق برنامه»، همه...
علی البرزی – اطلاعات آنلاین: «هر چقدر پول بدهی، آش می‌خوری» این مثل قدیمی این روزها در زمان ثبت نام مدارس، معنای تازه‌ای پیدا کرده است، از «آموزش هوش مصنوعی» تا «برنامه‌های فوق برنامه»، همه چیز رنگ و بوی فناوری و پیشرفت دارد، اما مقصد نهایی یکسان است : « بار مضاعف هزینه آموزش و پرورش بچه ها بر دوش والدین »
هر سال در روزهای ثبت نام دانش آموزان به ویژه در ماه های منتهی به فصل بازگشایی مدارس، والدین خود را برای یکسال پر از هزینه – از سرویس مدرسه گرفته تا خرید لوازم التحریر – آماده می کنند. هزینه ای که بی تردید نقش اثرگذاری در سبد اقتصادی – معیشتی خانوارها دارد. اما چند سالی است بهانه های تازه هم از سوی برخی مدارس برای گرفتن هزینه های اضافی در پوشش شهریه به فهرست خرج ها اضافه شده است : «هوشمند سازی، آموزش سواد فضای مجازی و هوش مصنوعی»
بهانه هایی که در ظاهر رنگ پیشرفت و فناوری دارد، اما در عمل بیشتر شبیه روش‌هایی است که صرفا بر هزینه خانواده‌ها می افزاید، برخلاف تلاش‌ها برای شفاف سازی و تعیین چارچوب قانونی، واقعیت پیدا و پنهان این است که گرفتن شهریه‌های فزاینده به بهانه های رنگارنگ و گوناگون همچنان ادامه دارد.
در شرایطی که وزارت آموزش و پرورش هر سال اعلام می کند که دریافت هرگونه وجه به بهانه های گوناگون از والدین در زمان ثبت نام دانش آموزان ممنوع است، شنیده ها و گزارش‌ها نشان می‌دهد به بهانه های گوناگون برخی مدارس درخواست مبالغ فراتر از شهریه مصوب دارند، این بهانه ها یک سال با عنوان هوشمند سازی و سال دیگر با عنوان آموزش فضای مجازی و موارد دیگر در زمان ثبت نام در برابر والدین قرار می گیرد.
* اختلافات والدین و مدیران مدارس
مدیران مدارس گلایه می‌کنند که بودجه دولتی حتی پاسخگوی هزینه‌های جاری مدارس هم نیست، در مقابل والدین می‌گویند فرزندانشان را به مدارس دولتی فرستاده‌اند و انتظار دارند هزینه‌ها در همان چارچوب مصوب و مرتبط با این نوع مدارس دریافت شود، این اختلاف نظرها، اهمیت نظارت وزارت آموزش و پرورش را پر رنگ تر از گذشته نشان می دهد، اهرم نظارتی که می‌تواند با برنامه ریزی مؤثر و مداوم از تحمیل هزینه‌های غیرضروری به خانواده‌ها در شرایط سخت اقتصادی جلوگیری کند.
امسال برای اولین بار، وزارت آموزش و پرورش شهریه مصوب مدارس غیردولتی را پیش از پایان سال گذشته اعلام کرد و به صراحت هشدار داد که دریافت شهریه اضافی برای برنامه‌های فوق برنامه بیش از ۴۰ درصد رقم اصلی، تخلف است.
رئیس سازمان مدارس غیر دولتی هم به تازگی تاکید کرده است: «هیچ مدرسه‌ای حق ندارد پیش از ابلاغ شهریه رسمی، وجهی دریافت کند» اما انگار برخی از مدارس این هشدارها این جدی نمی گیرند!
با این حال، گزارش‌ها حکایت دارد که برخی مدارس رقم های غیر رسمی را تحت عنوان‌های خوش رنگ و لعاب مطالبه می‌کنند، از هزینه لباس فرم و اردو گرفته تا آموزش هوش مصنوعی، کلاس های فوق برنامه و یا فعالیت های مکمل ورزشی و پرورشی، برگزاری جشن های مناسبتی، وجه اختیاری (مبالغی که والدین آن را الزامی تلقی می‌کنند) تحت عنوان کمک به مدرسه از والدین مبالغی مطالبه می شود، البته شوربختانه در سال های گذشته شاهد انتشار خبرهایی مبنی بر نگهداری کارنامه دانش آموزان برای دریافت شهریه از والدین هم بوده ایم!
*جای خالی یک نظارت واقعی
تا زمانی که ساز و کار نظارت قوی و بودجه شفاف وجود نداشته باشد، احتمال تکرار این موضوع بالا است، هر سال وزارت آموزش و پرورش بر ممنوعیت دریافت هزینه‌های اضافی تأکید می‌کند، اما برخی والدین می‌گویند که در عمل، این ممنوعیت به طور کامل اجرا نمی‌شود و هزینه‌هایی با عنوان های گوناگون از آن ها درخواست می شود، مشکل اصلی به گفته کارشناسان، نبود یک سیستم نظارتی مؤثر و میدانی است، سیستمی که بتواند در تمام طول سال تحصیلی (نه فقط در روزهای ثبت‌نام) اجرای دقیق قوانین را پیگیری کند.