حسابرسی چیست؟
حسابرسی چیست و چرا نقش مهمی در سلامت مالی یک سازمان دارد؟ امروزه بسیاری از کسبوکارها برای جلوگیری از جریمه‌های مالی و شناسایی خطاهای احتمالی، به سراغ حسابرسی می‌روند. اما حسابرسی دقیقا چه کمکی...
حسابرسی چیست و چرا نقش مهمی در سلامت مالی یک سازمان دارد؟ امروزه بسیاری از کسبوکارها برای جلوگیری از جریمه‌های مالی و شناسایی خطاهای احتمالی، به سراغ حسابرسی می‌روند. اما حسابرسی دقیقا چه کمکی می‌کند و چرا کسبوکارها به آن نیاز دارند؟ در این مقاله به زبان ساده با مفهوم حسابرسی، انواع آن و وظایف حسابرس آشنا می‌شویم تا به اهمیت آن در فرایند مالی پی ببریم.
آشنایی با تعریف حسابرسی
در پاسخ به سوال بالا که حسابرسی چیست باید گفت که به فرآیندی که برای بررسی و ارزیابی درستی اطلاعات مالی یک سازمان استفاده می‌شود، حسابرسی می‌گویند. این بررسی توسط فردی متخصص به نام حسابرس انجام می‌شود. هدف اصلی استفاده از حسابرسی کشف اشتباهات، جلوگیری از تقلب‌های مالی و اطمینان از صحت گزارش‌های مالی می‌باشد.
به عبارتی دیگر با استفاده از حسابرسی می‌توان اظهار نظر بی‌طرفانه و حرفه‌ای درباره عملکرد مالی سازمان‌ها را ارائه داد. از این رو حسابرسی نیازمند دقت بالا، آشنایی با قوانین مالی و تسلط بر اصول حسابداری است. بنابراین در آموزش حسابرسی افراد مواردی همچون نحوه بررسی اسناد مالی و میزان انطباق آن‌ها را با استانداردها را فرا می‌گیرند.
حسابرسی و انواع آن
حسابرسی انواع گوناگونی دارد که هر کدام با هدف خاصی برای بررسی عملکرد‌های مختلف مالی و سازمانی انجام می‌شود.
· حسابرسی صورت‌های مالی
در این نوع حسابرسی هدف اصلی بررسی صحت و اعتبار صورت‌های مالی شرکت‌ها می‌باشد. به عبارتی حسابرس با دقت گزارش‌های مالی را بررسی می‌کند و نظر خود را در مورد اینکه گزارش‌ها با اصول پذیرفته شده حسابداری مطابقت دارند یا نه اعلام می‌کند. از این رو حسابرسی صورت‌های مالی به مدیران، سرمایه‌گذاران و نهادهای نظارتی کمک می‌کند تا از درستی داده‌های مالی اطمینان حاصل کنند و تصمیمات بهتری بگیرند. این نوع از حسابرسی معمولا توسط حسابرسان مستقل صورت می‌گیرد.
· حسابرسی رعایت
از دیگر انواع حسابرسی می‌توان به حسابرسی رعایت اشاره کرده که هدف آن بررسی میزان پایبندی سازمان به قوانین، مقررات، سیاست‌ها و دستورالعمل‌های داخلی و دولتی می‌باشد. در این نوع حسابرسی حسابرس به این می‌پردازد که آیا واحدهای مختلف شرکت طبق قوانین و چارچوب‌های تعیین شده عمل کرده‌اند یا خیر. به عنوان مثال می‌توان بررسی کرد که آیا بخش منابع انسانی یا مالی شرکت مطابق مقررات عمل می‌کند.
· حسابرسی قانونی
حسابرسی قانون نیز از دیگر انواع حسابرسی است که بیشتر در موارد بروز اختلافات مالی یا شک در وقوع تقلب انجام می‌شود. این نوع حسابرسی به دنبال کشف ریشه مشکلات مالی و جمع‌آوری شواهد مستند برای استفاده از آن در دادگاه‌ها یا نهادهای حقوقی است. به این صورت که حسابرس با دقت فراوان اسناد و مدارک مالی را بررسی می‌کند و گزارش جامعی برای حل اختلافات یا شناسایی متخلفان ارائه می‌دهد. از این رو حسابرسی قانونی باید توسط فردی متخصص انجام شود.
· حسابرسی عملیاتی
این نوع حسابرسی با هدف بررسی کارایی، بهره‌وری و صرفه اقتصادی فعالیت‌های سازمان صورت می‌گیرد. حسابرس در این فرآیند عملکرد بخش‌های مختلف شرکت را از نظر اقتصادی بودن اقدامات ارزیابی کرده و گزارش خود را به مدیریت ارائه می‌دهد. همچنین در پایان فرآیند حسابرسی خود، پیشنهادهایی برای بهبود و اصلاح روش‌ها و فرآیندها ارائه می‌دهد. در مجموع حسابرسی عملیاتی به سازمان‌ها کمک می‌کند عملکرد خود را بهینه‌سازی کرده و منابع خود را بهتر مدیریت کنند.
· حسابرسی داخلی
در نهایت حسابرسی داخلی که درون خود سازمان انجام می‌شود و نقش آن کنترل و بررسی مداوم عملکرد بخش‌های مختلف به خصوص بخش مالی است. در این نوع حسابرسی مدیران از حسابرسان داخلی کمک می‌گیرند تا از صحت اطلاعات مالی و رعایت اصول حسابداری در واحدهای مختلف اطمینان حاصل کنند. این نوع حسابرسی به صورت پی در پی و مستمر انجام می‌شود و به مدیران کمک می‌کند تا مشکلات را زودتر شناسایی کرده و از بروز خطاهای بزرگ‌تر جلوگیری کنند.
انواع حسابرس
حسابرسان براساس نوع فعالیتشان به سه گروه اصلی تقسیم می‌شوند:
- حسابرس داخلی
- حسابرس مستقل
- حسابرسی دولتی
حسابرس داخلی
حسابرسان داخلی در داخل ساختار سازمان فعالیت می‌کنند و زیر نظر مدیریت مسئولیت ارزیابی عملکرد مالی بخش‌های مختلف شرکت را به عهده دارد. این حسابرسان به صورت دوره‌ای گزارش‌هایی خود در خصوص وضعیت مالی ارائه می‌دهند. با وجود ارتباط با مدیریت، آن‌ها مستقل از واحد حسابداری عمل می‌کنند تا نظارت واقعی داشته باشند.
حسابرس مستقل
حسابرس مستقل نیز همانطور که از نامش پیداست خارج از ساختار شرکت فعالیت می‌کند. به این صورت که بدون وابستگی به سازمان، وظیفه بررسی صورت‌های مالی و ارائه نظرات کارشناسی را دارد. این حسابرسان معمولا از طریق قرارداد همکاری با موسسه حسابرسی وارد مجموعه می‌شوند و پس از بررسی دقیق، پیشنهادهای اصلاحی نیز ارائه می‌دهند.
حسابرس دولتی
این نوع حسابرس نیز مخصوص سازمان‌ها و نهادهای دولتی است و براساس قوانین و استانداردهای مشخص دولتی کار می‌کند. وظیفه حسابرس دولتی بررسی دقیق وضعیت مالی سازمان‌های وابسته به دولت و اطمینان از رعایت مقررات تعیین شده است. همچنین گزارش‌های آن‌ها در راس تصمیم‌گیری نهادهای نظارتی قرار می‌گیرد.
وظایف یک حسابرس
همانطور که گفته شد حسابرسان نقش مهمی در حفظ شفافیت و صحت اطلاعات مالی سازمان‌ها دارند. به این صورت که حسابرسان با بررسی دقیق اسناد مالی، تحلیل سیستم‌های کنترل داخلی و شناسایی ریسک‌های احتمالی، اطمینان حاصل می‌کنند که صورت‌های مالی شرکت‌ها با استانداردهای حسابداری مطابقت دارند. این فعالیت‌ها به مدیران کمک می‌کند تا تصمیمات بهتری بگیرند و از بروز خطاها و تخلفات مالی جلوگیری شود. بطور کلی وظایف یک حسابرس شامل موارد زیر می‌شود:
- تهیه گزارش حسابرسی
- جمع‌آوری و تحلیل اطلاعات مالی
- ارزیابی سیستم‌های کنترل داخلی
- شناسایی ریسک‌های مالی
- بررسی صحت اسناد مالی
- ارائه پیشنهادهای اصلاحی
- همکاری با تیم مدیریت برای بهبود فرایندها
نحوه انجام حسابرسی
انجام حسابرسی به این صورت است که پس از تکمیل گزارش‌های مالی، مدیران با کمک گرفتن از یک حسابرس این اطلاعات را برای بررسی بیشتر به حسابرس می‌سپارند. حسابرس با در نظر گرفتن اصول حسابداری و شرایط اقتصادی مرتبط با صنعت، به تحلیل فعالیت‌های مالی شرکت می‌پردازد. به این صورت که گزارش‌های مالی، اسناد حسابداری و ریسک‌های احتمالی را به دقت ارزیابی کرده و صحت آن‌ها را می‌سنجد. در نهایت گزارش خود را به شکل بی‌طرفانه و شفاف تهیه در اختیار مدیر مجموعه قرار می‌دهد.
وظایف یک موسسه حسابرسی
موسسات حسابرسی با در اختیار داشتن حسابرسان متخصص و با تجربه، وظیفه بررسی دقیق صورت‌های مالی شرکت‌ها و سازمان‌ها را برعهده دارند. این موسسات در جلوگیری از بروز تخلفات، اشتباهات در امور مالی نقش مهمی دارند. شرکت‌ها برای اطمینان از صحت اطلاعات مالی خود بطور معمول با موسسه آئین بهروش قرار داد بسته تا به افزایش شفافیت مالی و به بهبود عملکرد اقتصادی سازمان‌ها کمک کند.
جمع‌بندی
در مجموع حسابرسی نقش بسیار مهمی در تضمین صحت و شفافیت اطلاعات مالی سازمان‌ها دارد. از این رو آشنایی با انواع حسابرسی، وظایف حسابرسان نحوه انجام حسابرسی و همچنین شناخت حسابرسان مختلف به ما کمک می‌کند تا بهتر با وظایف و اختیارات آن‌ها آشنا شویم.
برچسب ها : حسابرسی,خدمات حسابرسی,حسابداری