کانون‌های گردوغبار دوباره فعال شد؛ دودی که به چشم ایرانیان می‌رود
اطلاعات نوشت: پدیده ریزگرد و گرد و غبار،معضلی است که طی چند دهه گذشته گهگاه با کانون خارجی در عراق، مناطقی از جنوب کشورمان نظیر خوزستان را درگیر می کرد، اما طی سال های گذشته به دلیل ضعف در حوزه...
اطلاعات نوشت: پدیده ریزگرد و گرد و غبار،معضلی است که طی چند دهه گذشته گهگاه با کانون خارجی در عراق، مناطقی از جنوب کشورمان نظیر خوزستان را درگیر می کرد، اما طی سال های گذشته به دلیل ضعف در حوزه دیپلماسی و همچنین ایجاد کانون های داخلی، اقصی نقاط ایران گرفتار این معضل شده اند و تاکنون هیچ اقدام اثرگذاری برای رفع این دغدغه نسبتا جدید مردم انجام نشده است.
این روزها کاهش بارندگی در منطقه در کنار اقدام‌های نابخردانه برخی کشورهای همسایه نظیر افغانستان در مسدود کردن آب هیرمند و خشکسالی هامون سبب شده است وقوع پدیده گرد و غبار بیش از پیش در سایه نبود دیپلماسی قوی افزایش یابد.
از سویی دیگر بی توجهی نسبت به خشک شدن دریاچه ها و آبگیرهای ایران سبب شده است کانون های متعدد ریزگرد در داخل کشورمان ایجاد شود که متاسفانه در این بخش هم ضعف مدیریتی و عدم اعمال نظارت ها و همچنین برداشت‌های بی رویه آب از سفره های زیرزمینی شرایط بغرنجی را رقم زده است به نحوی که اکنون مناطق وسیعی از ایران درگیر پدیده ریزگرد شده است.
گرد و غبار طی سال‌های گذشته مهمان شمار بسیاری از شهرهای ایران شده است، به طوری که با عبور از فصل سرما و آغاز فصول بهار و تابستان نوع آلودگی هوا عوض می‌شود و آلودگی ناشی از مازوت سوزی و ذرات زیر ۲.۵ میکرون جای خود را به آلودگی حاصل از گرد و غبار و ذرات بیش از ۲.۵ میکرون می‌دهند.
هشدار وقوع پدیده گرد و غبار در ۲۱ استان
بر اساس هشدار دیروز هواشناسی، تا فردا در استان‌های تهران، البرز، قزوین، سمنان، قم، مرکزی، همدان، ایلام، بوشهر، خوزستان، لرستان، خراسان جنوبی، خراسان رضوی، خراسان شمالی، سیستان و بلوچستان، کرمان، اصفهان، کرمانشاه، کهگیلویه و بویراحمد، هرمزگان، یزد وزش باد شدید، خیزش گرد وخاک و افزایش غلظت آلاینده‌ها، کاهش کیفیت هوا و کاهش دید افقی را به همراه خواهد داشت.
عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی استان البرز با اشاره به آثار مخرب ذرات معلق در هوا بر ضرورت پیشگیری، آگاه‌سازی عمومی و اقدامات ملی و فرامنطقه‌ای برای مقابله با این بحران زیست‌محیطی تأکید کرد و گفت: ذرات معلق ناشی از گرد و غبار که عمدتاً میان ۲.۵تا ۱۰میکرون هستند، به راحتی وارد دستگاه تنفسی می‌شوند و می‌توانند منجر به تشدید بیماری‌های ریوی، آسم، برونشیت مزمن و حتی بیماری‌های قلبی-عروقی شود. این آلودگی به ویژه برای کودکان، سالمندان، بیماران قلبی و تنفسی بسیار خطرناک است.
محمد نوری سپهر اظهار داشت: در روزهایی که شاخص آلودگی هوا افزایش می‌یابد، توصیه می‌شود افراد آسیب‌پذیر از تردد در فضاهای باز خودداری و در صورت نیاز از ماسک‌های مناسب استفاده کنند همچنین در و پنجره‌ها را بسته نگه دارند و از دستگاه‌های تصفیه هوا در فضای داخل استفاده کنند.
داده‌های شرکت کنترل کیفیت هوای تهران هم برای چندمین روز متوالی وضع هوا را ناسالم اعلام کرده است البته صبح دیروزشاخص کیفی نسبت به پریشب که در آستانه خطرناک قرار داشت، کاهش و به وضع ناسالم برای گروه‌های حساس جامعه کاهش یافت .
این شرکت با توجه به وضعیت هوا، برای چندمین روز متوالی از افراد بیمار و گروه‌های حساس جامعه خواست تا از رفت و آمد غیرضروری در هوای آزاد خودداری کنند.
حسن عباس نژاد، مدیرکل حفاظت محیط زیست استان تهران هم با اشاره به هشدار اداره کل هواشناسی از احتمال کاهش کیفیت هوا و افزایش غلظت ذرات معلق تا پایان روز پنجشنبه خبر داد و به شهروندان و به ویژه گروه‌های حساس توصیه کرد تا از حضور غیرضروری در فضاهای باز خودداری کنند.
رد پای چشمه شور و دریاچه نمک قم در آلودگی هوا
به گزارش ایسنا، نتایج پژوهش جهاد دانشگاهی استان البرز با همکاری اداره کل هواشناسی استان نشان داد که گرد و غبارهای شدید البرز عمدتاً از کانون‌های قم نشأت می‌گیرد و با کنترل و احیای کانون‌های گرد و غبار قم، در زمان وقوع طوفان می‌توان غلظت ذرات معلق در البرز را تا ۳۲درصد کاهش داد.
طی چند روز اخیر شدت گرد و غبار در استان البرز به طور بی‌سابقه‌ای بالا رفته و طبق داده‌های مرکز پایش آلودگی هوا، کیفیت هوای کرج و سایر مناطق استان در محدوده خطرناک قرار گرفته است.
از سویی دیگر، کامران حقی‌آبی سرپرست اداره کل هواشناسی استان البرز با اعلام هشدار زرد هواشناسی درباره آلودگی ناشی از گرد و خاک در استان، گفت: این آلودگی تا آخر این هفته ادامه خواهد داشت.
وی افزود: این وضع سبب افزایش گرد و غبار و کاهش کیفیت هوا به ویژه در بخش‌های جنوبی و مرکزی استان می‌شود.
همچنین کیفیت هوای ۳ شهرستان نظرآباد، کرج و ساوجبلاغ استان البرز هم دیروز برای گروه‌های حساس مانند کودکان، افراد مسن و بیماران قلبی و تنفسی ناسالم اعلام شد. محمدرضا فلاح نژاد سرپرست اداره کل مدیریت بحران استانداری البرز گفت: باتوجه به پایین بودن آمار بارش‌های سال زراعی جاری، آلودگی هوا هر روز تشدید می‌شود.
بیستمین روز پیاپی آلودگی هوا در مشهد
کلانشهر مشهد، شهر پر جنب و جوش و همیشه زنده، این روزها زیر پتوی خاکستری گرد و غبار فرو رفته و آسمان لاجوردی‌اش در نبود بارندگی به سکوتی غم‌انگیز دچار شده است.
تابستان امسال در حالی برای مردم خراسان رضوی و بویژه نگین آن مشهد آغاز شد که افزایش گرمای توام با گرد و غبار شرایط زیست و تنفس را به ویژه برای گروه‌های حساس همچون بیماران و سالمندان سخت کرده است. در این باره مدیرکل حفاظت محیط زیست خراسان رضوی به ایرنا گفت: کیفیت هوای کلانشهر مشهد دیروز و برای بیستمین روز پیاپی آلوده بود، به طوری که کیفیت هوا در شرایط «ناسالم» برای تنفس شهروندان قرار داشت. سعید محمودی افزود: میانگین شاخص کلی کیفیت هوای مشهد طی ۲۴ساعت گذشته منتهی به دیروز با عدد ۱۱۷نشانگر هوای ناسالم بود. وی با بیان این که کیفیت هوای ۳ منطقه مشهد در شرایط «بسیار ناسالم و آلوده» قرار داشت اضافه کرد: شاخص کیفیت هوا در ۶منطقه شهر در شرایط سالم و در سایر ۱۴منطقه دارای ایستگاه سنجش کیفیت در شرایط ناسالم بود.
خیزش گرد و غبار کیفیت هوای برخی مناطق استان کرمان راهم در برگرفت و شهرستانهای فهرج، انار و جیرفت و بخش شهداد را ناسالم کرد.
آسمان‌های یزد و خوزستان خاکستری‌تر از همیشه
بر اساس اعلام سامانه پایش کیفی هوای کشور، هوای ۲۲شهر استان خوزستان دیروز آلوده بود که از این تعداد هوای ۲شهر در وضع بسیار ناسالم برای تمامی گروه‌ها قرار گرفت. از سویی دیگر حسن اکبری، مدیرکل محیط زیست یزد هم با اشاره به این که هوای ۶شهرستان این استان در وضع ناسالم قرار گرفت، افزود: هوای شهرستانهای اردکان، میبد، اشکذر، یزد، بافق و مهریز آلوده است.
وی تأکید کرد: این شهرستان ها ایستگاه سنجش آلودگی هواسنجش را دارند و شاید دیگر شهرستان‌ها هم در وضع ناسالم باشند اما به دلیل نبود ایستگاه پایش کیفیت هوا، هوای آنها قابل سنجش نیست.
وضع قرمز شاخص آلودگی هوای اصفهان
شاخص لحظه‌ای کیفی هوای کلانشهر اصفهان در صبح دیروز شرایط قرمز و ناسالم برای عموم شهروندان را نشان داد.
معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان با اعلام هشدار سطح زرد هواشناسی درباره خیزش گرد و خاک و کاهش کیفیت هوا در مناطق مختلف استان اصفهان توصیه‌های بهداشتی را منتشر کرد که رعایت آنها به‌ویژه برای گروه‌های آسیب‌پذیر ضروری است.
اظهارات دبیر ستاد ملی مدیریت پدیده گرد و غبار
بهزاد رایگانی؛ دبیر ستاد ملی سیاستگذاری و هماهنگی مدیریت پدیده گرد و غبار در گفتگو با تسنیم در رابطه با گرد و غباری که طی روزهای اخیر کشور را درگیر کرده است، می گوید: این پدیده ناشی از منشأهای محلی و خارجی است که از یکدیگر مستقل هستند. بخشی از این گرد و غبار از کشورهای سوریه و قسمتی از عراق وارد ایران شده که استان‌ها غربی کشور ما و بخشی از استان‌های مرکزی را تحت تاثیر قرار داده است. این کانون‌ها به طور ویژه در کشور سوریه فعال شده‌اند .
وی می افزاید: رویداد دیگر ما محلی است که بستگی به شرایط کانون‌های استان‌های کشور دارد. در واقع به جز نیمه غربی و بخشی از مرکز کشور، بیشتر استان‌ها به دلیل کانون‌های داخلی و محلی درگیر گرد و غبار شده‌اند.
دبیر ستاد ملی سیاستگذاری و هماهنگی مدیریت پدیده گرد و غبار درباره منشا گرد و غبار در تهران و استان البرز توضیح می دهد: در رابطه کلانشهر کرج، دشت پایین دست تالاب صالحیه که بین اشتهارد و نظرآباد و بوئین زهرا قرار گرفته کانون اصلی بوده است. در مورد کلانشهر کرج، گرد و غبارهایی که عمدتاً حوالی ساعت ۴ یا ۵ بعدازظهر ایجاد می‌شوند و تا شب ادامه دارند، مربوط به محدوده پایین‌دست تالاب صالحیه هستند، اما وضعیت در تهران تا حدی متفاوت است.
رایگانی می افزاید: فقط بخشی از گرد و غبارهای تهران منشأیی مرتبط با تالاب صالحیه دارند و بخش عمده‌ای از گرد و غبارهای اخیر در تهران مربوط به اراضی جنوبی و شرقی این شهر است، که شامل مناطق بیابانی جنوب استان تهران و اراضی کشاورزی‌ای است که امسال به دلیل خشکسالی زیر کشت نرفته‌اند و اکنون رها شده‌اند. همچنین در شرق تهران به سمت استان سمنان، نیز یک منطقه بیابانی گسترده داریم که فعال شده است.
وی در ادامه با توجه به همکاری با ۲ کشور سوریه و عراق برای مهار کانون‌های گرد و غبار می گوید: رویداد اخیر نشان داد که عمده کانون‌هایی که کشور ما را تحث تاثیر قرار می‌دهند، در کشور سوریه قرار دارند که در مسیر خود کانون‌های محلی کشور عراق را نیز فعال می‌کنند و نهایتاً بر ایران تاثیر می‌گذارند، در واقع عمده سهم در کشور سوریه است که به دلیل تحولات آن، امکان تعامل با آنها وجود ندارد.
دبیر ستاد ملی سیاستگذاری و هماهنگی مدیریت پدیده گرد و غبار تاکید می کند: در مورد عراق، اقدامات محدودی انجام شده است و آخرین جلسه ما با مقامات عراقی زمستان سال گذشته برگزار شد. هدف این جلسات، پیگیری چند محور همکاری‌های مشترک بوده که در بخش ایرانی آن، اقدامات انجام شده است، اما در طرف عراقی هنوز به نتیجه نهایی نرسیده‌ایم.
رایگانی توضیح می دهد: طرف عراقی اعلام کرده است که به دلیل مشکلات و معضلات مالی، کنترل گردوغبار را از اولویت خارج کرده است پیشتر کویت کانون‌هایی را که از عراق بر این کشور تأثیر می‌گذارند، با هزینه خودش مهار و در این زمینه اقداماتی را انجام داده است و ایران هم آمادگی دارد بخشی از هزینه‌ها را تقبل کرده و کمک‌های فنی ارائه کند، اما منتظر عادی‌سازی شرایط هستیم تا روند همکاری‌ها پیش رود .
دبیر ستاد ملی سیاستگذاری و هماهنگی مدیریت پدیده گرد و غبار با بیان اینکه در سال‌های گذشته هم رویدادهای گرد و غبار را داشته‌ایم،گفت: امسال متأسفانه کشور درگیر خشکسالی شدید است و به همین دلیل بروز خشکسالی بیشتر آب‌های سطحی ما در بخش شرب مصرف می‌شود که باعث شده بسیاری از اراضی داخل کشور فاقد پوشش گیاهی و خشک شوند و زمین‌های کشاورزی نیز، به دلیل کمبود منابع آبی، به زیر کشت نرفته‌اند و رها شده‌اند. این وضعیت ناشی از شرایط اقلیمی است و پدیده‌ای طبیعی محسوب می‌شود که پیشتر هم وجود داشته، اما امسال به دلیل خشکسالی گسترده، به شکل شدیدتری بروز پیدا کرده است .