ژن‌ها نقش مهمی در تصمیمات اقتصادی افراد دارند

به گزارش اطلاعات نیوز، تحقیق برگزیده سال ۲۰۰۷ تیم بین‌المللی پژوهشگران شامل دیوید سزارینی از MIT و بیورن والاس از دانشکده اقتصاد استکهلم نشان داد که ژن‌ها نقش پررنگی در تعیین نحوه واکنش انسان‌ها به پیشنهادهای ناعادلانه دارند. این یافته‌ای انقلابی بود که صحنه جدیدی برای درک تقاطع ژنتیک و اقتصاد باز کرد، بازی آلتیماتوم یک آزمایش اقتصادی است که در آن دو بازیکن شرکت می‌کنند، پیشنهاددهنده مبلغی پول دریافت می‌کند و باید تصمیم گیرد آن را چگونه بین خود و دریافت‌کننده تقسیم کند. دریافت‌کننده می‌تواند پیشنهاد را قبول کند (هردو آن‌چه توافق شده را می‌گیرند) یا رد کند (هردو هیچ‌چیز نمی‌گیرند).‌

نظریه اقتصادی کلاسیک مبتنی بر منطق‌گرایی محدود پیش‌بینی می‌کند که دریافت‌کننده باید هر پیشنهادی با مقدار مثبت را قبول کند، زیرا کسب کردن هر چیز بهتر از کسب نکردن است، اما آزمایش‌های متعدد نشان‌داده‌اند که بسیاری از دریافت‌کنندگان پیشنهادهای ناعادلانه را رد می‌کنند؛ حتی اگر این کار منجر به از دست‌رفتن پول برای خود شود، این رفتار به نظر می‌رسد برای تنبیه پیشنهاددهنده برای تصمیمات ناعادلانه‌اش باشد.‌

استفاده نوآورانه از دوقلوها

تیم پژوهشی برای جدا کردن اثرات ژنتیکی از محیطی روشی نوآورانه استفاده کرد، آن‌ها ۶۵۳ جفت دوقلو از رجیستری ملی دوقلوهای سوئد (بزرگ‌ترین پایگاه داده‌های دوقلویی جهان) را شامل کردند، دوقلوهای یکسان‌الگی (monozygotic) ۱۰۰ درصد DNA را به اشتراک می‌گذارند، درحالی‌که دوقلوهای متفاوت‌الگی (dizygotic) تنها حدود ۵۰ درصد، اگر رفتار دوقلوهای یکسان‌الگی بیشتر شبیه باشد، این نشان‌دهنده‌ی تأثیر ژنتیکی است. تمامی شرکت‌کنندگان تحت شرایط کنترل‌شده‌ی آزمایشگاهی بازی کردند و تشویق‌های مالی واقعی داشتند؛ نتایج آماری بسیار معنادار بودند. برای دوقلوهای یکسان‌الگی، همبستگی حد پذیرش (acceptance threshold) ۰.۳۹ بود، درحالی‌که برای دوقلوهای متفاوت‌الگی حدود -۰.۰۴ (در عمل صفر)، تفاوت بین این دو همبستگی از نظر آماری بسیار معنادار بود.

پژوهشگران از مدل آستانه‌ای (threshold model) استفاده کردند تا تنوع را به سه بخش تقسیم کنند:‌

• اثرات ژنتیکی: ۴۲ درصد تنوع ژنتیکی توضیح داده می‌شود
• محیط مشترک: تقریباً صفر (معنادار نبود)
• محیط منحصرفردی: بقیه تنوع (حدود ۵۸ درصد)

معنای این یافته‌ها

یافته‌های اصلی نشان‌دهندگی‌ای قابل‌توجه است: تفاوت‌های ژنتیکی می‌توانند تا ۴۰ درصد از تنوع در نحوه واکنش انسان‌ها به نبود عدالت را توضیح دهند، دیوید سزارینی در توصیف این یافته گفت «درمقایسه با عوامل محیطی همچون تربیت، اثر ژنتیک منبع بسیار مهم‌تری برای تفاوت‌های رفتاری افراد در این بازی است»، این نتیجه برای تمامی موارد شامل شد، دوقلوهای یکسان‌الگی بسیار بیشتر از دوقلوهای متفاوت‌الگی مشابه یکدیگر عمل کردند.‌

پیامدهای وسیع‌تر

این تحقیق نقطه‌شروع میدانی جدیدی بود که اکنون به عنوان «اقتصاد ژنتیکی» (genoeconomics) شناخته می‌شود. پس از این مطالعه، تحقیقات مرتبط نشان‌داد:‌

• ترجیحات ریسک حدود ۱۸-۴۲ درصد وراثی است
• تصمیم‌های سرمایه‌گذاری مالی حدود ۲۵ درصد وراثی است
• درآمد دائمی بین ۲۸ تا ۵۸ درصد وراثی است
• درگیری در بازی‌های اعتماد نیز دارای عنصر ژنتیکی است

ملاحظات روش‌شناختی و محدودیت‌ها

لازم است توجه داشت که روش دوقلویی بر فرض «محیط‌های برابر» استوار است. اگرچه تحقیقات نشان‌داده‌اند که والدین ممکن است دوقلوهای یکسان‌الگی را کمی متفاوت‌تر برخورد کنند (زیرا آن‌ها را می‌دانند هم‌ژن هستند)، این اثر طوری است که نتایج را به‌طور معنادار تغییر نمی‌دهد؛ محدودیت‌های دیگر شامل: (۱) تحقیق تنها در محیط‌های آزمایشگاهی انجام شد، نه در زندگی واقعی؛ (۲) نمونه‌گیری بیشتر از جمعیت سوئدی بود، که نتایج را محدود می‌کند؛ و (۳) برخی سوالات درخصوص اینکه آیا دوقلوهای یکسان‌الگی در واقع محیط‌های برابری دریافت می‌کنند یا خیر هنوز باقی است.‌

دلالت‌های تکاملی و نظری

از دیدگاه تکاملی، اگر صحت داشته‌باشد، این نتایج پیشنهاد می‌دهد که «حس عدالت» انسان یک تطابق تکاملی است. در محیط‌های تاریخی، گروه‌هایی که ناعدالتی را تنبیه می‌کردند موفق‌تر بودند و بنابراین ژن‌های کسانی که این ترجیح داشتند در طول زمان شایع‌تر شدند؛ این تحقیق، که بیش از ۳۳۶ بار نقل‌قول شده است، یک انقلاب در درک ما از رفتار اقتصادی ایجاد کرد. اگرچه محیط‌های منحصرفردی هنوز مهم هستند (۵۸ درصد تنوع را توضیح می‌دهند)، یافته‌ها نشان‌دادند که ارث‌ژنتیکی نیز نقش‌ای قابل‌توجهی دارد. این درک جدید می‌تواند کمک کند تا سیاست‌های بهتری برای مالیه‌، بیمه، و سرمایه‌گذاری طراحی شود، و ما را به درک عمیق‌تری از پیچیدگی‌های تصمیم‌گیری انسانی رهنمون سازد.