شرایط معلم شدن و استخدام در آموزش و پرورش

معلمی نقش کلیدی در آموزش دارد و علاقه‌مندان باید با مسیرها و مدارک مورد نیاز برای موفقیت در این حرفه آشنا باشند.برای ورود به حرفه‌ی معلمی در ایران در گام نخست لازم است شرایط اولیه مانند داشتن تابعیت ایرانی و نداشتن سوءپیشینه کیفری را دارا باشید. این موارد به‌عنوان پیش‌نیازهای اصلی، مسیر قانونی و رسمی برای ورود به شغل معلمی را هموار می‌سازند.

معلمان آینده لازم است علاوه بر تحصیل در رشته‌های مرتبط، شرایط و ضوابط آزمون‌های استخدامی آموزش و پرورش را بشناسند. همچنین تقویت دانش تخصصی، تسلط بر پاسخ دهی به سوالات آزمون آموزش و پرورش، مهارت‌های تدریس و توانایی‌های ارتباطی، از جمله ضروریات برای کسب پذیرش در این حرفه است. چرا که آزمون‌های استخدامی و مصاحبه‌های علمی و شخصیتی، از مهم‌ترین مراحل گزینش به شمار می‌روند. در ادامه قصد داریم تا به بررسی گام به گام مراحل استخدام در آموزش و پرورش بپردازیم. با ما تا انتها همراه باشید.

ورود به شغل معلمی از طریق آزمون استخدامی آموزش و پرورش

مسیرهای اصلی ورود به حرفه معلمی شامل موارد زیر است:

1. شرکت در آزمون‌های استخدامی آموزش و پرورش و موفقیت در مراحل گزینش
2. ادامه تحصیل در دانشگاه فرهنگیان یا دانشگاه شهید رجایی از طریق کنکور سراسری و گذراندن دوره‌های تخصصی معلمی
3. تدریس آزاد به‌صورت خصوصی یا همکاری با مدارس و آموزشگاه‌ها به شکل غیررسمی

داوطلبان با آگاهی و آمادگی کامل می‌توانند از طریق آزمون استخدامی آموزش و پرورش، مصاحبه و بررسی صلاحیت‌ها وارد حرفه معلمی شوند. پس از قبولی گذراندن دوره‌های بدو خدمت الزامی است و در برخی رشته‌ها یا شرایط خاص، امکان استخدام بدون آزمون نیز وجود دارد.

 مسیر پذیرش در دانشگاه فرهنگیان و ورود به حرفه معلمی آموزش و پرورش

دانشگاه فرهنگیان با داشتن بیش از ۶۰ پردیس در سراسر کشور، یک مسیر مستقیم و تخصصی برای ورود به حرفه‌ی معلمی فراهم کرده است. دانشجویان دانشگاه فرهنگیان ضمن گذراندن دوره‌های آموزشی و تربیتی ویژه با مهارت ها و چالش های شغل معلمی آشنا می‌شوند و پس از پایان تحصیل، به‌طور رسمی به‌عنوان معلم در آموزش و پرورش استخدام می‌گردند.

سایت سخن آخر به‌عنوان مرجع رسمی، مرجعی کامل برای دانلود منابع و سوالات به‌روز آزمون استخدامی آموزش و پرورش است. سایت منابع آزمون استخدامی سخن آخر به داوطلبان امکان می‌دهد تا با انواع سوالات گذشته و سبک‌های مختلف آزمون آشنا شوند، مهارت خود را تقویت کنند و برای موفقیت در مراحل استخدام، از جمله آزمون کتبی و گزینش، آمادگی کامل پیدا کنند.

ماده ۲۸ استخدامی آزمون آموزش و پرورش

برای کسانی که به تدریس در رشته‌های عمومی و علوم پایه علاقه‌مند هستند، دانشگاه‌های فرهنگیان و تربیت دبیر رجایی گزینه‌های اصلی محسوب می‌شوند که رشته‌های متنوعی را در این حوزه‌ها ارائه می‌کنند. همچنین، متقاضیانی که تحصیلات خود را در دانشگاه‌های دیگر گذرانده‌اند می‌توانند از طریق آزمون ماده ۲۸ وارد حرفه معلمی شوند و بدین ترتیب مسیرهای مختلفی برای ورود به این شغل مهم وجود دارد.

به نقل از سایت iranestekhdam.ir

وزارت آموزش و پرورش برای جبران کمبود نیروی آموزشی خود در مدارس ابتدایی، دبیرستان‌ها و هنرستان‌های کشور، باتوجه به ماده 28 اساسنامه دانشگاه فرهنگیان، با برگزاری آزمون استخدامی اقدام به جذب نیروهای مورد نیاز خود می‌نماید. فرخوان جذب نیرو از سمت مجری آزمون به اطلاع داوطلبان می‌رسد. بنابراین یکی از شرایط معلم شدن در هنرستان ها، دبیرستان‌ها و دبستان‌های کشور، شرکت در آزمون هنرآموز، دبیری و آموزگاری آموزش و پرورش می‌باشد.

رشته‌های تحصیلی دانشگاه‌ فرهنگیان عبارتند از:

مسیر تبدیل شدن به معلم در ایران: ۱۰ مرحله اساسی

در ایران برای ورود به شغل معلمی، مسیر مشخصی وجود دارد که شامل مجموعه‌ای از مراحل و شرایط است. آشنایی با این مراحل کمک می‌کند تا داوطلبان با آگاهی بیشتر برنامه‌ریزی کنند و مسیر موفقیت خود را هموار سازند.

مرحله اول: انتخاب دانشگاه فرهنگیان یا شهید رجایی

یکی از اصلی‌ترین گام‌ها برای علاقه‌مندان به معلمی، انتخاب دانشگاه فرهنگیان یا تربیت دبیر شهید رجایی هنگام انتخاب رشته کنکور است. در این دانشگاه‌ها معمولاً بومی گزینی برای جذب نیرو اعمال می‌شود؛ یعنی داوطلبان در هر شهر از همان منطقه اولویت خواهند داشت.

مرحله دوم: تعیین محل خدمت پس از فارغ‌التحصیلی

پس از پایان تحصیلات، آموزش و پرورش محل خدمت شما را تعیین می‌کند. عدم حضور در محل مشخص شده، نوعی سرپیچی از تعهد محسوب شده و ممکن است مشکلات قانونی ایجاد کند.

مرحله سوم: احراز صلاحیت‌های عمومی و تخصصی

برای تبدیل شدن به معلم، باید شرایط عمومی و اختصاصی زیر را داشته باشید:

شرایط عمومی شرکت در آزمون استخدامی آموزش و پرورش:

1. داشتن تابعیت ایران
2. اعتقاد به دین رسمی یا ادیان شناخته شده
3. التزام به قوانین جمهوری اسلامی
4. عدم سوء پیشینه کیفری
5. نداشتن اعتیاد
6. برخورداری از اخلاق و رفتار متناسب با شأن معلمی

شرایط اختصاصی شرکت در آزمون استخدامی آموزش و پرورش:

1. داشتن مدرک پیش دانشگاهی یا معادل آن
2. کسب حداقل نمره علمی ۶۵۰۰ در آزمون سراسری
3. عدم تعهد به نهادهای دیگر
4. حداقل معدل ۱۵ در متوسطه
5. حداکثر سن ۲۲ سال
6. ممنوعیت انتخاب رشته برای کسانی که قبلاً در دانشگاه فرهنگیان تحصیل کرده‌اند
7. تعهد به خدمت حداقل ۱۰ سال در استان محل خدمت
8. توانمندی در مهارت‌های پایه و فناوری اطلاعات
9. موفقیت در مصاحبه تخصصی

مرحله چهارم: شرکت در مصاحبه تخصصی

موفقیت در مصاحبه اولیه تضمین‌کننده قبولی نهایی نیست و قبولی در گزینش نهایی بر اساس بررسی‌های دقیق، مرحله تعیین‌کننده ورود به مراحل بالاتر استخدام است. گزینش نهایی یکی از مراحل مهم و حیاتی فرایند استخدام است که شامل بررسی دقیق صلاحیت‌ها، سوابق و پاسخ‌گویی به سوالات گزینش آموزش و پرورش می‌شود.

نتیجه این مرحله، نقش تعیین‌کننده‌ای در امکان ورود داوطلب به مراحل بالاتر استخدام و شروع خدمت رسمی در آموزش و پرورش دارد. سایت «سخن آخر» به‌عنوان مرجع رسمی دانلود سوالات آزمون استخدامی، امکان دریافت انواع سوالات به‌روز آزمون‌های استخدامی آموزش و پرورش را برای داوطلبان فراهم می‌کند و به آن‌ها کمک می‌کند تا با محتوای آزمون و سبک سوالات آشنا شوند.

مرحله پنجم: رد صلاحیت و حذف داوطلبان

داوطلبانی که معیارهای لازم را نداشته باشند، به دلایل مختلف مانند عدم حضور در مصاحبه، پاسخ‌های ضعیف علمی یا عدم تسلط بر سوالات مصاحبه عقیدتی سیاسی، یا مشکلات پزشکی رد می‌شوند.

مرحله ششم: بررسی بومی‌گزینی

سازمان سنجش با توجه به محل اخذ مدارک تحصیلی یا محل تولد، داوطلبان را بومی شهر یا استان‌های مختلف طبقه‌بندی می‌کند و این موضوع در پذیرش آنها اثرگذار است.

مرحله هفتم: ارزیابی سلامت روانی و جسمانی

توانایی‌های جسمی و روانی متقاضیان بر اساس معاینات تخصصی بررسی می‌شود؛ توانایی در شنوایی، بینایی، گفتار و سلامت روان از موارد مهم است.

مرحله هشتم: ارزیابی مهارت‌های فناوری اطلاعات

همه داوطلبان باید مهارت‌های پایه‌ای فناوری اطلاعات را داشته باشند و دوره‌های آموزشی لازم را برای صدور حکم استخدام قطعی بگذرانند.

مرحله نهم: تعهد خدمت اجباری

فارغ‌التحصیلان موظف‌اند به مدت دو برابر مدت تحصیل خود در آموزش و پرورش خدمت کنند. همچنین با گذراندن دوره‌های آموزشی نظامی، از خدمت سربازی معاف خواهند شد.

مرحله دهم: شروع خدمت پس از تایید رسمی

شروع خدمت معلمی تنها پس از دریافت فرم موافقت‌نامه از اداره آموزش و پرورش امکان‌پذیر است. این سند رسمی نشان‌دهنده رعایت تمامی مراحل قانونی و اداری است.

شرایط معلم شدن از طریق شرکت در آزمون استخدامی

وزارت آموزش و پرورش هر سال برای تأمین نیروی انسانی مدارس و هنرستان‌ها، آزمون استخدامی برگزار می‌کند. ورود به نظام آموزشی تنها با قبولی در آزمون استخدامی طبق ماده ۲۸ دانشگاه فرهنگیان امکان‌پذیر است.. اطلاع‌رسانی و جزئیات آزمون‌ها (شرایط سنی، رشته‌های مجاز، ظرفیت جذب و…) معمولاً از طریق سازمان سنجش یا نهاد مجری منتشر می‌شود.

مسیر ورود به آموزش و پرورش از سه مرحله کلیدی می‌گذرد:

1. انتشار فراخوان جذب نیرو و اعلام شرایط.
2. ثبت‌نام و شرکت در آزمون استخدامی.
3. قبولی در مراحل گزینش و کسب صلاحیت‌های لازم برای تدریس.

مسیر تبدیل شدن به معلم مقطع متوسطه اول (راهنمایی) در ایران

تدریس در دوره راهنمایی نیازمند ترکیب دانش تخصصی، مهارت‌های آموزشی و طی کردن مراحل رسمی استخدام است. برای ورود به این شغل، داوطلبان باید مدرک تحصیلی مرتبط داشته و در آزمون‌های استخدامی آموزش و پرورش شرکت کنند. در ادامه، شرایط و مراحل اصلی ورود به حرفه معلمی در این مقطع شرح داده شده است.

رشته‌های تحصیلی مناسب برای تدریس در مقطع راهنمایی

برای فعالیت به عنوان معلم راهنمایی، داشتن مدرک کارشناسی در یکی از رشته‌های زیر الزامی است:

1. آموزش ریاضی، آموزش فیزیک، آموزش شیمی، آموزش زیست‌شناسی (علوم پایه)
2. آموزش زبان و ادبیات فارسی، آموزش تاریخ، آموزش جغرافیا، آموزش علوم اجتماعی (علوم انسانی)
3. آموزش زبان انگلیسی، آموزش زبان عربی (زبان‌های خارجی)
4. رشته‌های روانشناسی و مشاوره (راهنمایی و مشاوره)

مسیر استخدام معلمان پس از آزمون کتبی

وقتی داوطلبان آزمون استخدامی آموزش و پرورش یا کنکور فرهنگیان در بخش کتبی موفق می‌شوند، تازه در ابتدای یک مسیر چندمرحله‌ای قرار می‌گیرند. قبولی در آزمون تنها به معنای ورود به فهرست چندبرابر ظرفیت است و افراد باید مراحل بعدی را نیز پشت سر بگذارند تا در نهایت به جمع معلمان رسمی کشور بپیوندند.

مرحله اول: تشکیل پرونده و تحویل مدارک

وقتی نتایج آزمون کتبی اعلام می‌شود، تنها افرادی که حد نصاب نمره لازم را آورده‌اند به مرحله بعد راه پیدا می‌کنند. این داوطلبان باید در تاریخی که از سوی آموزش و پرورش یا مجری آزمون اعلام می‌شود، به مکان تعیین‌شده مراجعه کرده و مدارک هویتی، تحصیلی و سوابق خود را تحویل دهند. این مرحله در واقع ثبت رسمی حضور فرد در فرآیند استخدام است.

مرحله دوم: دعوت به مصاحبه و ارزیابی تکمیلی

بعد از بررسی و تأیید مدارک داوطلبان وارد بخش حساس‌تری به نام «مصاحبه» می‌شوند که اکنون بیشتر با عنوان «ارزیابی تکمیلی» شناخته می‌شود. در این مرحله تنها داشتن نمره آزمون کافی نیست، بلکه ویژگی‌های شخصیتی، ارتباطی و توانمندی‌های آموزشی فرد نیز مورد سنجش قرار می‌گیرد.

مرحله سوم: اجزای ارزیابی تکمیلی

ارزیابی تکمیلی شامل چند بخش است که هر کدام توانایی خاصی از داوطلب را بررسی می‌کنند. در بحث گروهی مهارت همکاری و تعامل اجتماعی سنجیده می‌شود.در ایفای نقش، توانایی حل موقعیت‌های کلاسی در ارائه تدریس مهارت آموزشی و انتقال مطلب، و در مصاحبه عقیدتی صلاحیت‌ها و دیدگاه‌های داوطلب سنجیده می‌شود.

مرحله چهارم: گذراندن دوره مهارت‌آموزی

آن دسته از داوطلبانی که موفق به کسب امتیاز لازم از آزمون کتبی و مصاحبه شوند، به دوره مهارت‌آموزی معرفی می‌گردند. این دوره که زیر نظر دانشگاه فرهنگیان یا تربیت دبیر شهید رجایی برگزار می‌شود، شامل آموزش‌های تخصصی، روان‌شناختی و روش‌های تدریس است تا افراد برای ورود به کلاس‌های درس آماده شوند.

مرحله پنجم: آزمون پایانی و ورود به حرفه معلمی

در انتهای دوره مهارت‌آموزی، یک آزمون جامع برگزار می‌شود. قبولی در این آزمون شرط اصلی برای ورود نهایی به آموزش و پرورش است. پس از موفقیت در این مرحله، داوطلبان به‌عنوان معلم رسمی شناخته شده و حکم استخدام آن‌ها صادر می‌شود. این نقطه پایانی مسیر طولانی گزینش و آموزش و نقطه آغاز مسئولیت خطیر تعلیم و تربیت دانش‌آموزان است.

به نقل از سایتwww.e-estekhdam.com

برای معلم شدن باید تحصیلات دانشگاهی داشت. داوطلبان شغل معلمی می‌توانند در دانشگاه فرهنگیان وابسته به وزارت آموزش و پرورش  (مراکز تربیت معلم سابق) در رشته مورد علاقه خود تحصیل کنند. جذب نیرو در آموزش و پرورش از بین فارغ‌التحصیلان دانشگاه فرهنگیان صورت می‌گیرد. از سال ۱۳۹۴ به بعد با توجه به تعداد زیاد معلمان بازنشسته و لزوم جایگزینی معلمان جدید و کافی نبودن فارغ‌التحصیلان دانشگاه فرهنگیان، وزارت آموزش و پروش از طریق آزمون استخدامی و برگزاری دوره‌های یک ساله معلمی در دانشگاه فرهنگیان برای پذیرفته‌شدگان،  فارغ‌التحصیلان سایر دانشگاه‌های کشور را تحت عنوان معلمان ماده ۲۸ استخدام کرده است.

شرایط معلم شدن بدون آزمون استخدامی

استخدام رسمی در آموزش و پرورش شرایط خاصی دارد؛ مثل رعایت شرط سنی، داشتن معدل مناسب و قبولی در آزمون استخدامی و مصاحبه.به دلیل ظرفیت محدود، همه علاقه‌مندان جذب رسمی نمی‌شوند و مسیر جایگزین، تدریس در مدارس غیردولتی است.فارغ‌التحصیلان کارشناسی و کارشناسی ارشد رشته‌هایی مانند ریاضی، فیزیک، شیمی، زیست، ادبیات فارسی و زبان انگلیسی از دانشگاه‌های مختلف می‌توانند بدون آزمون در مدارس غیرانتفاعی تدریس کنند.

شرایط استخدام در مدارس غیر دولتی

برای استخدام در مدارس غیرانتفاعی، علاوه بر علاقه به تدریس، داوطلبان باید شرایط مشخصی را دارا باشند تا بتوانند به عنوان معلم پذیرفته شوند. این شرایط تضمین می‌کند که فرد بتواند در محیط آموزشی به خوبی فعالیت کند و با دانش‌آموزان ارتباط موثر برقرار نماید.

1. داشتن سابقه کار
2. مدرک تحصیلی مرتبط
3. توانایی تدریس
4. سابقه کار به صورت تدریس خصوصی
5. روابط عمومی و مهارت‌های انسانی بالا

اصطلاحات کاربردی آزمون استخدام آموزش و پرورش

هنرآموز کیست؟

هنرآموز یکی از رتبه‌های علمی آموزش و پرورش است که در کلاس‌های هنرستان، دروس عملی را تدریس می‌کند. این شغل شامل رشته‌های متنوع هنرستانی است و بنابراین تعداد افرادی که در این شغل جذب می‌شوند نسبت به دبیری و آموزگاری بیشتر است.

استادکار کیست؟

استادکار فردی است که مهارت‌ها و فعالیت‌های عملی دروس هنرستانی را در کارگاه‌ها آموزش می‌دهد. این شغل تنها رده شغلی آموزش و پرورش است که با مدرک فوق دیپلم قابل پذیرش است و قبول‌شدگان باید دوره مهارت یکساله را در دانشگاه‌های زیر نظر آموزش و پرورش بگذرانند.

داوطلب بومی کیست؟

داوطلب بومی کسی است که در شهرستان مورد تقاضا متولد شده یا حداقل ۱۰ سال سابقه سکونت داشته باشد. داوطلبان برای استفاده از اولویت بومی باید در زمان ثبت‌نام، گزینه مربوطه را انتخاب کنند و مدارک سکونت خود را ارائه دهند.

جدول کامل مسیرهای مختلف معلمی

راه‌های مختلف برای ورود به حرفه معلمی در ایران تنوع زیادی دارند و هر مسیر با ویژگی‌ها و چالش‌های خاص خود همراه است. در ادامه جدول مقایسه‌ای مختصر و جمع بندی از تمام روش های معلم شدن آورده ایم تا داوطلبان بتوانند بر اساس شرایط و هدف‌های خود بهترین مسیر را انتخاب کنند:

دانلود سوالات استخدامی آموزش و پرورش

سایت سوالات و منابع استخدامی سخن آخر  https://sokhanakhar.ir به عنوان فروشگاه اینترنتی منابع سوالات استخدامی امکان دانلود انواع منابع مهم و سوالات آزمون استخدامی آموزش و پرورش را مانند سوالات حیطه عمومی آموزش و پرورش، سوالات حیطه تخصصی و اختصاصی، منابع آزمون های مشترک حیطه ها، سوالات گزینش آموزش و پرورش، تجربیات قبول‌شدگان آزمون آموزش و پرورش، سوالات هوش و استعداد تحصیلی، سوالات روانشناسی مصاحبه استخدامی، سوالات قانون اساسی،  ،نکات مصاحبه شغلی و سایر سوالات کلیدی آزمون و مصاحبه استخدامی را برای متقاضیان فراهم کرده است.

با دریافت منابع و سوالات استخدامی از سایت سخن آخر می‌توانید با آمادگی کامل‌تری در آزمون‌های استخدامی شرکت کنید و شانس موفقیت خود را به‌طور چشمگیری افزایش دهید.