پرورش شترمرغ؛ صنعتی نوین با آینده‌ای روشن در کشور

به گزارش اطلاعات نیوز، پرورش شترمرغ در ایران به عنوان یکی از صنایع نوین دامپروری با پتانسیل بالا برای کسب درآمد و اشتغال‌زایی، طی سال‌های اخیر رشد قابل توجهی داشته است.

شترمرغ (Ostrich) بزرگ‌ترین پرنده جهان است که بومی مناطق آفریقایی بوده و به دلیل مقاومت بالا در برابر شرایط سخت محیطی، به ویژه گرما و سرما، قابلیت پرورش در اقلیم‌های مختلف ایران را دارد. این پرنده علاوه بر گوشت، محصولات دیگری مانند چرم، پر و روغن نیز تولید می‌کند که هر یک بازار خاص خود را دارند.

شترمرغ‌ها به مناطق گرم و خشک با رطوبت پایین علاقه‌مندند و می‌توانند دمای تا ۵۰ درجه سانتی‌گراد و سرمای تا ۲۸ درجه زیر صفر را تحمل کنند. به همین دلیل بیشتر مناطق ایران از جمله اصفهان، کرمان، سمنان، تهران، خراسان، یزد و سیستان و بلوچستان برای پرورش این پرنده مناسب هستند.

پرورش شترمرغ به سه سیستم اصلی تقسیم می‌شود:

• سیستم باز یا غیرمتمرکز: زمین وسیع (حدود ۴۰ هکتار) با محصور کردن محیط برای چرای آزاد شترمرغ‌ها.

• سیستم نیمه متمرکز یا نیمه بسته

• سیستم بسته یا متمرکز

انتخاب سیستم مناسب بستگی به شرایط محلی، فضای موجود و منابع مالی دارد. همچنین جوجه‌کشی می‌تواند به صورت طبیعی یا با استفاده از دستگاه‌های جوجه‌کشی صنعتی انجام شود.

مراحل پرورش و مدیریت تولید

۱- شروع کار پرورش با خرید مولدهای مناسب (معمولاً یک نر و دو ماده) و تهیه تخم‌های نطفه‌دار است. تخم‌های نطفه‌دار باید از پرورش‌دهندگان معتبر و با اطمینان از وجود جفت‌گیری واقعی خریداری شوند، زیرا از روی وزن یا حجم نمی‌توان نطفه‌دار بودن تخم را تشخیص داد.

۲- تخم‌ها پس از ۳۹ روز انکوباسیون در دستگاه جوجه‌کشی و سپس هچر، جوجه‌ها خارج می‌شوند. فراهم کردن شرایط مناسب انکوباسیون شامل کنترل دما، رطوبت، تهویه، چرخش تخم‌ها و بهداشت اهمیت بالایی دارد تا جوجه‌های سالم و مقاوم تولید شوند.

۳- جوجه‌ها در مدت ۷ تا ۸ ماه به وزن ۹۰ تا ۱۰۰ کیلوگرم می‌رسند و آماده پروار بندی و کشتار می‌شوند. دوره رشد سریع و بازدهی بالای گوشت از مزایای اقتصادی پرورش شترمرغ است. تغذیه صنعتی و متعادل با استفاده از کنسانتره‌ها و مکمل‌های خاص شترمرغ، به رشد بهتر و سلامت پرندگان کمک می‌کند. همچنین رعایت بهداشت و پیشگیری از بیماری‌ها با توجه به حساسیت شترمرغ‌ها به رطوبت و شرایط محیطی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

۴- برای افزایش بهره‌وری تولید مثل، روش‌های تلقیح مصنوعی و مدیریت دقیق نسبت نر به ماده در گله‌ها به کار گرفته می‌شود. این روش‌ها به بهبود ژنتیک، افزایش تولید تخم نطفه‌دار و بهبود کیفیت جوجه‌ها کمک می‌کند.

پرورش شترمرغ نیازمند سرمایه‌گذاری قابل توجه در زمینه زمین، سالن‌های نگهداری، حصارکشی، تجهیزات جوجه‌کشی و نیروی انسانی متخصص است. همچنین دریافت مجوزهای لازم از سازمان‌های مربوطه و تأمین نقدینگی از پیش‌نیازهای موفقیت در این صنعت است.

شترمرغ به دلیل بازدهی بالا نسبت به دام‌های سنتی مانند گاو و گوسفند، از نظر اقتصادی بسیار جذاب است. در ایران سالانه بیش از ۶ تا ۷ هزار قطعه مولد و حدود ۱۰۰ تا ۱۱۰ هزار قطعه پرواری شترمرغ پرورش داده می‌شود که نشان‌دهنده پتانسیل بالای بازار داخلی است. محصولات شترمرغ شامل گوشت، تخم، پر، چرم و روغن بوده که هر کدام بازارهای خاص خود را دارند. تخم‌های بدون نطفه نیز به عنوان محصول جانبی در بازار مصرف خوراکی عرضه می‌شوند.

به گزارش ایمنا، رشد چشمگیر پرورش شترمرغ در ایران نشان‌دهنده بالقوه بودن این صنعت نوین دامپروری است که می‌تواند نقش مهمی در تأمین اشتغال، رونق تولید داخلی و صادرات غیرنفتی ایفا کند. با وجود شرایط اقلیمی مناسب در بسیاری از مناطق کشور، همراه با فناوری‌های نوین دامپروری و مدیریت بهره‌ور، پرورش شترمرغ می‌تواند به یکی از ستون‌های اصلی اقتصاد دامی کشور تبدیل شود.

با این حال، توسعه پایدار این صنعت نیازمند حمایت‌های دولتی، تسهیل دریافت مجوزها، دسترسی به تسهیلات مالی، توسعه زیرساخت‌ها و آموزش نیروی متخصص است. افزایش آگاهی عمومی از فواید اقتصادی و تغذیه‌ای شترمرغ نیز می‌تواند به گسترش تقاضا و افزایش سطح مصرف داخلی کمک کند. بنابراین، با برنامه‌ریزی دقیق و همکاری بین بخش‌های مختلف، شترمرغ پرورشی ایرانی می‌تواند گام‌های بلندی در عرصه داخلی و بین‌المللی بردارد و به یکی از نمادهای موفقیت کشاورزی و دامپروری کشور تبدیل شود.