وضعیت ۵۲ هنرمند و فعال فرهنگی آسیب‌دیده در جنگ چه می‌شود؟
به گزارش مشرق و به نقل از اطلاعات نیوز، اکنون و دو هفته پس از اعلام آتش‌بس این جنگ تحمیلی، کارگروه ویژه‌ای در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تشکیل شده است تا وضعیت اصحاب فرهنگ و هنر خسارت دیده بررسی...
به گزارش مشرق و به نقل از اطلاعات نیوز، اکنون و دو هفته پس از اعلام آتش‌بس این جنگ تحمیلی، کارگروه ویژه‌ای در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تشکیل شده است تا وضعیت اصحاب فرهنگ و هنر خسارت دیده بررسی شود. وظیفه این کارگروه، شناسایی دقیق خسارت‌دیدگان، برآورد سطح آسیب‌ها و اتخاذ تمهیداتی برای جبران آن‌هاست. بخشی از پیگیری‌ها نیز با مشارکت «صندوق هنر» با اقداماتی از جمله بازدید میدانی از منازل و محل‌های آسیب‌دیده، ارائه وام‌های کم‌بهره یا بدون بهره و نیز کمک به اسکان موقت برخی از هنرمندان و… در حال انجام است.
بخشی از این آسیب‌ها در مناطق مسکونی رخ داده و بخش دیگر، مربوط به دفاتر کاری، کتابفروشی‌ها، چاپخانه‌ها، موسسات فرهنگی و حتی اماکن مذهبی از جمله کلیساهاست. شدت تخریب در برخی موارد به حدی بوده که امکان سکونت یا فعالیت مجدد در محل وجود ندارد. در مواردی نیز خرابی‌ها در حد شکستگی شیشه یا ترک‌خوردگی دیوارها بوده، اما همین آسیب‌های به‌ظاهر جزئی، برای گروهی از هنرمندان به معنای ترک ناگزیر خانه یا توقف فعالیت‌های روزمره بوده است.
به گفته نیکنام حسینی‌پور ـ مشاور وزیر ارشاد ـ در اولین ارزیابی‌ها حدود ۵۲ نفر از فعالان فرهنگی شامل ناشران، کتاب‌فروشان، فیلم‌سازان، روزنامه‌نگاران و هنرمندان در فهرست خسارت‌دیده‌ها ثبت شده‌اند؛ آماری که هنوز نهایی نشده و در حال افزایش است. این عدد از طریق بررسی‌های معاونت‌های تخصصی وزارتخانه به دست آمده و قرار است با همکاری صندوق هنر، برآورد دقیق‌تری از سطح خسارت‌ها تهیه شود.
در میان آسیب‌دیدگان، نام کیوان ساکت، نوازنده و آهنگساز شناخته‌شده، به چشم می‌خورد. خانه او که در حوالی زندان اوین، در نزدیکی یکی از اهداف مورد حمله قرار داشت، بر اثر موج انفجار دچار آسیب جدی شده و دیگر قابل سکونت نیست. همچنین آرشیوی از سازها، نت‌ها، آثار شخصی و یادگارهای کاری این هنرمند نیز از بین رفته است.
مورد دیگری که رسانه‌ها به آن پرداخته‌اند، خانه مریم معترف است؛ بازیگری که در روزهای جنگ، بر اثر شدت انفجار، شیشه‌های خانه‌اش در خیابان صابونچی شکست، دیوارها ترک برداشت و برق و گاز ساختمان از کار افتاد و او را ناچار کرد برای مدتی در منزل بستگان اقامت کند. مسئولان مؤسسه هنرمندان پیشکسوت که از نزدیک در جریان وضعیت او قرار گرفتند، گفته‌اند که مراحل اولیه بازسازی انجام شده و نصب شیشه‌های جدید در حال انجام است.
بر اساس گزارش‌های منتشر شده از سوی وزارت ارشاد، در بسیاری از موارد، خانه‌های خسارت دیده استیجاری بوده و موج تخریب به حدی است که امکان سکونت مجدد وجود ندارد. این مسئله، روند رسیدگی را پیچیده‌تر کرده است. صندوق هنر مأمور شده است ضمن بازدیدهای میدانی، زمینه اعطای وام‌های فوری یا کمک هزینه‌های اسکان موقت را فراهم کند.
در کنار تلاش‌های نهادی، مؤسسات صنفی نیز وارد عمل شده‌اند. از جمله بنیاد رادی اعلام کرده در مواردی که هنرمند به دلیل تخریب خانه امکان زندگی ندارد، زمینه اجاره مکان جدید برای او را فراهم خواهد کرد. در مواردی نیز مؤسسه هنرمندان پیشکسوت اقدام به پرداخت وام‌های فوری ۱۰ میلیونی قرض‌الحسنه کرده تا هنرمندان بتوانند در کوتاه‌مدت شرایط بحرانی را پشت سر بگذارند.
اگرچه حمایت‌های دولتی در این مرحله بیشتر در قالب وام، کمک‌هزینه یا بازدیدهای ارزیابانه تعریف شده، اما همین اقدامات محدود در صورتی که محقق شود، می‌تواند در روزهایی که ثبات خانه و شغل از دست رفته، بخشی از فشار روحی و روانی را کاهش دهد.