نرخ بهره، پادشاه تصمیم‌گیری جریان پول / امید به بهبود بازار سرمایه با اصلاح سیاست اقتصادی
به گزارش اطلاعات نیوز، ارزش کل بازار بورس ایران در سومین هفته معاملاتی مرداد با کاهش ۳.۲ درصدی از ۹.۳۷۷ همت به ۹.۰۷۵ رسید، شاخص‌های بورسی در پنج روز معاملاتی اخیر بر مدار کاهش حرکت کردند و شاخص کل...
به گزارش اطلاعات نیوز، ارزش کل بازار بورس ایران در سومین هفته معاملاتی مرداد با کاهش ۳.۲ درصدی از ۹.۳۷۷ همت به ۹.۰۷۵ رسید، شاخص‌های بورسی در پنج روز معاملاتی اخیر بر مدار کاهش حرکت کردند و شاخص کل بورس که در دومین هفته مرداد پنج درصد افت کرده بود، این هفته نیز با افت ۳.۴ درصدی از ارتفاع ۲ میلیون و ۵۵۴ هزار واحد به ۲ میلیون و ۴۶۷ هزار واحد عقب نشست، شاخص هم وزن نیز مانند هفته قبل منفی باقی ماند و با افت ۲.۵ درصدی از محدود ۷۸۲ هزار واحد تا ۷۶۲ هزار واحد به عقب رفت.
در این هفته سهامداران خرد ۱,۰۸۰ میلیارد تومان از سرمایه‌های خود را از بازار خارج کردند که صندوق‌های سهامی و بانکی بیشترین سهم را در از دست دادن این نقدینگی داشتند. از سوی دیگر این هفته فروشندگان دست برتر را داشتند به طوری که داد و ستدهای انجام شده در بازار بورس به کسب بازدهی منفی منتهی شد بیشترین بازدهی منفی در بین صنایع هفت درصد بود که به صنعت فعالیت مهندسی اختصاص داشت
توقف جریان ورود پول به بورس
بازدهی بورس در هفته سوم مرداد ۱۴۰۴ تصویری از بی‌اعتمادی سرمایه‌گذاران به این بازار نشان می‌دهد زیرا عملکرد منفی شاخص کل و هم‌وزن با افت ۳.۴ و ۲.۵ درصدی در حالی رقم خورد که افزایش قیمت طلا و دلار در بازار آزاد، موجب شد سرمایه‌های سرگردان بیش از پیش از بورس خارج شوند، جریان نقدینگی به سمت بازارهای جایگزین از جمله طلا و ارز شتاب گرفت همچنین صندوق‌های مبتنی بر طلا که طی هفته‌های اخیر رشد محسوسی داشته‌اند، اکنون مقصد اصلی سرمایه‌گذاران خرد برای حفظ ارزش دارایی‌های خود در برابر تورم و نااطمینانی‌های سیاسی هستند.
به گفته کارشناسان اقتصادی نرخ‌های بالای بهره در بانک‌ها و اوراق خزانه اسلامی نیز جذابیت بورس را به شدت کاهش داده است. در چنین فضایی، سرمایه‌گذاران ترجیح می‌دهند دارایی‌های خود را در سپرده‌های بانکی و اوراق کم‌ریسک پارک کنند تا درگیر ریسک‌های سنگین بازار سهام نشوند. این وضعیت جریان ورود پول تازه به بورس را متوقف کرده است.
محدودیت‌های جدی در تأمین انرژی صنایع بزرگ بورسی نیز ظرفیت تولید شرکت‌ها را کاهش و سودآوری آنها را تحت تأثیر قرار داده و باعث شده انگیزه خرید سهام شرکت‌های بزرگ کمتر از همیشه باشد و فشار فروش در نمادهای شاخص‌ساز شدت بگیرد.
حجم معاملات خرد نیز در این هفته کاهش حدود ۴۰ درصدی داشت و در مدت پنج روز معاملاتی هفته سوم مردادماه، متوسط روزانه حجم معاملات خرد سهام، حق تقدم و صندوق‌های سهامی به ۱۴ میلیارد برگه سهم رسید همچنین میانگین ارزش معاملات خرد نیز در این هفته کاهش داشته است؛ به طوری که میانگین هفتگی این شاخص سه هزار و ۸۹۱ میلیارد تومان شد. برآیند تراز ورود و خروج پول حقیقی در هفته سوم مرداد ناامیدکننده و حاکی از خروج هزار و ۱۵۰ میلیارد تومانی پول حقیقی از بازار سهام بود.
نرخ بهره، پادشاه تصمیم‌گیری جریان پول
نوید خاندوزی، کارشناس بازار سرمایه در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا اظهار کرد: ریسک‌های سیستماتیک و سایه جنگ یکی از بزرگترین مشکلاتی است که در حال حاضر بازار با آن رو به‌رو است، اما این ریسک سیستماتیک گاهی در مقاطع دیگر نیز با شدت کمتر وجود داشته و نکته اینجاست که برخی ریسک‌های دیگر نیز روی سر بازار وجود دارند که نه تنها هیچ کمکی به بازار نمی‌کنند بلکه به عملکرد آن آسیب می‌رسانند و به طور مستقیم ناشی از عملکرد سیستم اقتصادی و دولت هستند.
وی یکی از این چالش‌ها را نرخ بهره دانست و افزود: به نظر می‌رسد که نرخ بهره به عنوان پادشاه بدون قید و شرط تصمیم‌گیری جریان پول در بازار عمل می‌کند یعنی حتی در شرایط بالا بودن ریسک سیاسی بالا، در صورتی که جریان نرخ بهره معقول و منطقی باشد، این امکان وجود دارد که گروهی از سرمایه‌گذاران ریسک کرده و در بازار حضور پیدا کنند.
این کارشناس بازار سرمایه اضافه شدن ریسک نرخ بهره به فشارهای سیاسی را مانع بزرگ برای رشد بورس دانست و افزود: با وجود نرخ بهره تقریباً بالای ۴۰ درصد پول زیادی اکنون سراغ بازار نمی‌آید و P/E چهار نیز برای بسیاری از سهامداران جذاب نیست.
سرکوب نرخ ارز برای شرکت‌های صادراتی
خاندوزی دومین ریسک مهم در بازار سرمایه را نرخ ارز معرفی کرد و توضیح داد: نرخ ارزی که اکنون در بازار وجود دارد به حدود ۹۳ هزار تومان می‌رسد زیرا مدتهاست که دولت برای شرکت‌های صادرکننده این نرخ را سرکوب و دلار آنها را دریافت می‌کند بنابراین هیچ عایدی نصیب سهامداران این شرکت‌ها نمی‌شود و تا زمانی که این موارد در کنار هم قرار دارند به طور حتم وضعیت چشم‌انداز بورس مشخص خواهد بود.
وی در اولویت نبود بازار سرمایه برای مسئولان دولتی را سومین دلیل ریزش شاخص‌های بورس بیان کرد و گفت: فعالان بازار متوجه این موضوع شده‌اند که بازار سرمایه اولویت مهمی برای دولت نیست و به همین دلیل می‌بینیم که مثبت‌های بورس موقتی هستند و پس از مدتی دوباره فشار فروش افزایش پیدا می‌کند.
این کارشناس بازار سرمایه با اشاره به پیش‌بینی وضعیت هفته آینده ادامه داد: به نظر می‌رسد که تا وقتی این سه چهار عامل وجود داشته باشند، نمی‌توان برای بازار نقطه توقف در نظر گرفت اما ممکن است شیب آن کمتر شود و با توجه به ریزش قابل توجه شاخص‌ها، هر چه جلوتر می‌رویم، شیب این اتفاقات و تحولات کاهشی کمتر شود.
بهترین شرایط در یک دهه اخیر
وی با اشاره به تزریق بودجه حمایتی به بورس پس از جنگ ۱۲ روزه توضیح داد: برداشتی که از اظهارات وزیر اقتصاد وجود دارد این است که بازار سرمایه در اولویت قرار ندارد و در صورتی که منابع مالی وجود داشته باشد، صرف مشکلات دیگر خواهد شد، این در اولویت نبودن بورس باعث شده حمایت‌ها از بازار با کندی صورت بگیرد و شاید اگر جریان پول جدی‌تر وارد می‌شد شاهد این شدت منفی را در بازار نبودیم.
خاندوزی درباره چشم‌انداز کوتاه‌مدت بازار افزود: اگر بخواهیم بازار را در یک دوره تاریخی مثلاً ۱۵ سال گذشته بررسی کنیم باید چند نسبت را به عنوان یک خط‌کش و مبنای اندازه‌گیری بیان کنیم نخست اینکه ارزش دلاری بازار به پایین‌ترین نقطه در ۱۲ سال گذشته رسیده است، P/E بازار نیز در پایین‌ترین نقطه در ۱۰ سال گذشته رسیده و در صورتی که تمام عوامل بنیادی را مرور کنیم، می‌بینیم که در پایین‌ترین نقاط خود قرار دارد.
وی با اشاره به کاهش P/E برخی از شرکت‌ها به زیر چهار گفت: این شرایط نشان می‌دهد که بورس در وضعیت ارزنده قرار دارد اما عواملی که به آنها اشاره شد مانع از ورود جریان پول به بازار می‌شود و حتی شنیده‌ها حاکی از آن است که پول سنگینی در حدود ۶۰ همت نیز در این مدت از بورس خارج شده که عدد کوچکی نیست.
این کارشناس بازار سرمایه کنار هم قرار گرفتن مؤلفه‌های لازم برای رشد بازار سرمایه را ضروری دانست و تاکید کرد: باید مؤلفه‌های رشد در کنار هم قرار گیرد تا پول خارج شده به بازار برگردد و شاهد رشد دوباره بازار باشیم زیرا از نظر ارزندگی می‌توان گفت در بهترین شرایط در چند یا ۱۰ سال اخیر هستیم ولی اینکه جریان پول سراغ بازار نمی‌آید یک بحث دیگر است.
به گزارش ایمنا، تحلیلگران اقتصادی بر این باورند که از نظر تاریخی، شهریور سومین ماه از نظر بازده بالای شاخص هم‌وزن و از طرفی مرداد و شهریور به ترتیب چهارمین و پنجمین ماه مثبت از نظر شاخص کل به شمار می‌آیند و در صورتی که رخداد غیرمترقبه‌ای اتفاق نیفتد، انتظار می‌رود بورس هفته‌های باقی مانده از فصل تابستان را به صورت محتاطانه مثبت پشت سر بگذارد.