مقایسه عمل های دیسک کمر (جراحی باز VS میکروسکوپی VS لیزر دیسک کمر)
درد شدید و ناتوانکننده ناشی از فتق دیسک کمر میتواند زندگی روزمره را مختل کند. هنگامی که روشهای درمانی غیرتهاجمی مانند فیزیوتراپی و دارودرمانی پاسخگو نیستند، عمل دیسک کمر بهعنوان راهحلی قطعی مطرح...
درد شدید و ناتوانکننده ناشی از فتق دیسک کمر میتواند زندگی روزمره را مختل کند. هنگامی که روشهای درمانی غیرتهاجمی مانند فیزیوتراپی و دارودرمانی پاسخگو نیستند، عمل دیسک کمر بهعنوان راهحلی قطعی مطرح میشود؛ اما انتخاب روش مناسب، یکی از بزرگترین دغدغههای بیماران است.
در این مقاله با راهنمایی دکتر محمدرضا شاه محمدی متخصص جراح دیسک کمر با شماره نظام پزشکی: 122173، به مقایسه سه روش اصلی عمل دیسک کمر، جراحی باز دیسک کمر، عمل میکروسکوپی دیسک کمر و عمل لیزر دیسک کمر میپردازیم تا شما بتوانید با آگاهی کامل تصمیمگیری کنید.
دیسک کمر چیست؟ و چرا نیاز به عمل پیدا میکند؟
دیسکهای ستون فقرات مانند بالشتکهایی بین مهرهها عمل میکنند و نقش جذب فشار و حرکت نرم ستون فقرات را بر عهده دارند. وقتی دیسک کمر دچار بیرونزدگی (disc herniation) یا پارگی شود، ماده داخلی آن میتواند به ریشههای عصبی فشار بیاورد. این وضعیت باعث درد شدید کمر، انتشار درد به پاها (سیاتیک)، بیحسی یا ضعف عضلانی میشود.
بسیاری از بیماران با درمانهای غیرجراحی مانند استراحت، دارو، فیزیوتراپی بهبود مییابند. درصورتیکه درد بیشاز ۶ تا ۸ هفته ادامه داشته باشد یا علائمی مانند ضعف پایدار، اختلال در کنترل ادرار و مدفوع بروز کند، پزشک ممکن است جراحی دیسک کمر را توصیه کند.
عمل لیزر دیسک کمر؛ تکنولوژی جدید درمان دیسک کمر
جراحی لیزر دیسک کمر (PLDD)، تکنیکی بسیار کمتهاجمی است که با استفاده از اشعه لیزر، فشار روی عصب کاهش مییابد و بیمار سریعتر بهبود پیدا میکند. در این عمل، جراح یک سوزن باریک وارد دیسک میکند و با تاباندن اشعه لیزر، بخشی از ماده داخلی دیسک تبخیر میشود.
این کار باعث کاهش حجم دیسک و برداشته شدن فشار از روی ریشه عصبی میشود. برخلاف جراحی باز یا میکروسکوپی، نیاز به برش بزرگ و آسیب عضلانی وجود ندارد و اغلب بیماران همان روز یا روز بعد ترخیص میشوند.
روش انجام عمل لیزر دیسک کمر
این عمل بهصورت سرپایی و با بیحسی موضعی انجام میشود. پزشک یک سوزن نازک را با هدایت فلوروسکوپی (اشعه ایکس زنده) به داخل دیسک آسیبدیده هدایت میکند. سپس یک فیبر نوری لیزر از طریق سوزن وارد شده و با انرژی لیزر، بخش کوچکی از هسته دیسک تبخیر میشود. این تبخیر باعث انقباض و کوچک شدن دیسک شده و فشار از روی عصب برداشته میشود.
به نقل از دکتر شاه محمدی؛ جراح دیسک کمر با لیزر:
فیبر لیزر به مرکز دیسک و تبخیر مقدار کمی از هسته ژلهای، فشار داخل دیسک و فشار روی ریشه عصب را کم میکند. این روش معمولاً بهصورت سرپایی و با بیحسی موضعی/تزریق وریدی انجام میشود و برای فتقهای محصور انتخاب میشود، نه برای تنگی شدید کانال یا تودههای آزاد داخل کانال.
مزایا و معایب عمل لیزر دیسک کمر
اگر به خاطر دیسک کمر دچار درد کمر یا تیرکشیدن پا (سیاتیک) هستید، «عمل لیزر دیسک کمر» یکی از گزینههای کمتهاجمی است که معمولاً با بیحسی موضعی انجام میشود. هدفش کاهش فشار روی عصب و کمکردن درد است.
در این بخش، نکات مثبت و منفی این عمل را بررسی میکنیم تا بتوانید بهراحتی تصمیم بگیرید که این روش برای شما مناسب است یا خیر.
مزایا | معایب |
بدون نیاز به برش جراحی | محدودیت کاربرد |
دوره نقاهت بسیار کوتاه | نرخ موفقیت پایینتر |
بدون آسیب به عضلات | احتمال عود بیشتر |
بدون نیاز به بیهوشی عمومی | نیاز به مهارت و تجربه بالا |
مناسب برای افراد مسن یا با شرایط خاص |
عمل میکروسکوپی دیسک کمر؛ ورود به دنیای کمتهاجمی
این روش یک جراحی کمتهاجمی است که درد و دوران نقاهت را نسبت به روش باز کاهش میدهد. عمل میکروسکوپی دیسک کمر (Microdiscectomy) به جراح اجازه میدهد با یک برش کوچک و استفاده از میکروسکوپ یا ابزار بزرگنمایی، دیسک بیرونزده را بردارد و فشار روی ریشههای عصبی را کاهش دهد. برخلاف جراحی باز، این روش آسیب کمتری به عضلات و بافتهای اطراف وارد میکند؛ بنابراین، بیمار سریعتر به فعالیتهای روزمره بازمیگردد.
به نقل از دکتر شاه محمدی؛ متخصص جراحی میکروسکوپی دیسک کمر:
جراحی میکروسکوپی را روشی کمتهاجم میدانم که با برش کوچک و دید بزرگنماییشده، بخش بیرونزدهٔ دیسک را دقیق و هدفمند برمیداریم تا فشار از روی عصب کم شود و بیمار با درد کمتر زودتر به فعالیت روزانه برگردد.
مراحل عمل میکروسکوپی دیسک کمر
در این بخش، گامبهگام روند انجام این عمل را توضیح میدهیم تا بیمار دقیقتر بداند چه اتفاقی میافتد.
بیهوشی و آمادهسازی بیمار: بیمار تحت بیهوشی قرار میگیرد و منطقه جراحی ضدعفونی میشود.
ایجاد برش پوستی: برشی کوچک یا متوسط بسته به نوع عمل روی کمر زده میشود.
دسترسی به دیسک: عضلات کنار زده یا کمی جدا میشوند تا جراح به لامینا و فضای دیسک دسترسی پیدا کند.
برداشت دیسک بیرونزده: قسمت آسیبدیده دیسک حذف میشود تا فشار از روی ریشه عصبی برداشته شود.
کنترل خونریزی و بررسی ریشه عصبی: جراح از توقف کامل خونریزی و آزاد بودن عصب اطمینان حاصل میکند.
بستن لایهها و پوست: عضلات و پوست با دقت بسته میشوند و پانسمان انجام میشود.
مزایا و معایب عمل میکروسکوپی
در ادامه جدولی از مزایا و معایب این عمل را مشاهده میکنید.
مزایا | معایب |
برش کوچک و آسیب کمتر به بافتهای اطراف | نیاز به تجهیزات تخصصی و جراح با تجربه |
درد و خونریزی کمتر بعد از عمل | در موارد پارگی شدید یا فتق بزرگ ممکن است کافی نباشد |
دوران نقاهت کوتاهتر (چند هفته) | ممکن است در برخی شرایط، نیاز به جراحی باز باشد. |
کاهش خطر عفونت | |
بازگشت سریعتر به فعالیتهای روزمره |
جراحی باز دیسک کمر؛ روشی سنتی
جراحی باز دیسک کمر (Open Lumbar Discectomy) روشی است که جراح با یک برش روی پوست و کنار زدن عضلات، به فضای ستون فقرات دسترسی پیدا میکند. در ادامه، بخش بیرونزده یا فشردهکننده دیسک را حذف میکند تا فشار از روی ریشه عصبی برداشته شود و درد و علائم عصبی کاهش یابند. این روش زمانی مطرح میشود که درمانهای غیرجراحی مؤثر نباشد یا بیمار علائم نگرانکنندهای مثل ضعف عصبی پیشرونده یا اختلال در کنترل ادرار یا مدفوع داشته باشد.
به نقل از دکتر شاه محمدی، جراح دیسک کمر:
وقتی فتق دیسک بزرگ، جابهجاشده یا تنگی کانال نخاع کمر شدید باشد، بهجای روشهای کمتهاجمی از جراحی باز دیسک کمر استفاده میکنیم تا با دید مستقیم و فضای کاری کافی، عصبها را کامل آزاد کنیم.
کی نیاز است عمل باز را جدی بگیرید؟
عمل دیسک کمر باز بهطور معمول وقتی مطرح میشود که درمانهای غیرجراحی جواب نداده باشد یا علائم عصبی جدی ایجاد شده باشند. در موارد زیر پزشک ممکن است عمل باز را توصیه کند:
درد سیاتیک شدید و مداوم
ضعف عصبی پیشرونده
سندرم کاودا اکوینا
فتقهای بزرگ یا همراه با تنگی کانال نخاعی
مرحلهبهمرحله روند عمل جراحی باز
این بخش توضیح میدهد که جراحی باز دیسک کمر چگونه انجام میشود و چه مراحلی طی میشود تا فشار از روی عصب برداشته شود.
بیهوشی و آمادهسازی بیمار: بیمار تحت بیهوشی عمومی قرار میگیرد و منطقه جراحی ضدعفونی میشود.
ایجاد برش پوستی: برش ۵ تا ۱۰ سانتیمتری روی کمر ایجاد میشود.
جدا کردن عضلات و دسترسی به مهره: عضلات کنار زده یا جدا میشوند تا جراح به لامینا و فضای دیسک دسترسی پیدا کند.
لامینکتومی جزئی (در صورت نیاز): بخشی از لامینا را برای دید بهتر به ریشه عصبی برمیدارند.
برداشت دیسک بیرونزده: قسمت آسیبدیده یا بیرونزده دیسک حذف میشود تا فشار روی عصب برداشته شود.
بررسی و کنترل خونریزی: جراح خونریزی را بهطور کامل متوقف کرده و وضعیت ریشه عصبی را بررسی میکند.
بستن لایهها و پوست: عضلات و پوست با دقت بسته میشوند و پانسمان انجام میشود.
مزایا و معایب جراحی باز دیسک کمر
در جدول زیر میتوانید مزایا و معایب این عمل را مشاهده کنید.
معایب | مزایا |
تهاجم بیشتر به بافتها | دسترسی کامل و کنترل بهتر بر آناتومی |
دوره نقاهت طولانیتر | مناسب برای موارد پیچیده و اورژانسی |
خطر نسبی بالاتر عوارض | قابلیت انجام اصلاحات همراه |
احتمال عود دیسک و نیاز به عمل مجدد |
مزایا و معایب هر روش جراحی دیسک کمر
هر روش جراحی دیسک کمر، ویژگیها و محدودیتهای خاص خود را دارد. بررسی دقیق مزایا و معایب هر روش به بیمار کمک میکند تصمیم بهتری باتوجه به وضعیت خود و توصیه پزشک بگیرد. در جدول زیر، نکات مثبت و منفی هر روش بهصورت شفاف آورده شده است:
ویژگی | جراحی باز دیسک کمر | عمل میکروسکوپی دیسک کمر | عمل لیزر دیسک کمر |
میزان تهاجم | بالا (برش بزرگ) | متوسط (برش کوچک) | بسیار کم (بدون برش، سوراخ سوزن) |
میزان آسیب به بافتها | زیاد (برش عضلات) | کم (کنار زدن عضلات) | بسیار کم (بدون آسیب) |
دوره نقاهت | طولانی (چند هفته تا چند ماه) | متوسط (چند روز تا چند هفته) | بسیار کوتاه (چند روز) |
درد پس از عمل | شدیدتر | کمتر | بسیار کم |
نرخ موفقیت | بسیار بالا | بسیار بالا | متغیر (بستگی به نوع فتق دارد) |
موارد کاربرد | فتقهای بزرگ، متعدد و پیچیده | فتقهای منفرد و بدون عارضه | فتقهای کوچک و بدون پارگی |
نوع بیهوشی | عمومی | عمومی یا منطقهای | موضعی |
مدت بستری | جراحی باز دیسک کمر | معمولاً یک شب یا همان روز | سرپایی |
ریسک عوارض | بالا (برش بزرگ) | کمتر | بسیار کم |
عوامل مؤثر در انتخاب روش عمل دیسک کمر
انتخاب بهترین روش عمل دیسک کمر به عوامل متعددی بستگی دارد که پزشک متخصص با بررسی آنها، مناسبترین گزینه را به شما پیشنهاد خواهد داد. این عوامل عبارتاند از:
شدت و نوع فتق دیسک: اندازه و محل فتق، وجود پارگی یا عدم آن و میزان فشار روی عصب، تعیینکننده روش مناسب است. که اینها طبق شواهد موجود در تصویر MRI و تشخیص متخصص دیسک کمر انجام میشود.
علائم بیمار: شدت درد، وجود ضعف عضلانی یا بیاختیاری ادرار و مدفوع، در انتخاب روش مؤثر است.
وضعیت سلامتی بیمار: سن، وجود بیماریهای زمینهای مانند دیابت یا بیماریهای قلبی، بر انتخاب نوع بیهوشی و میزان تهاجمی بودن عمل تأثیر میگذارد.
تجربه و تخصص جراح: مهارت و تجربه جراح در هر یک از این روشها، عامل مهمی در موفقیت عمل دیسک کمر است.
نتیجهگیری؛ کدام روش برای شما مناسبتر است؟
انتخاب بهترین روش جراحی دیسک کمر تصمیمی کاملاً شخصی است که باید با پزشک متخصص ستون فقرات گرفته شود. اگر فتق دیسک کمر شما بزرگ و پیچیده است، عمل دیسک کمر باز یا میکرودیسککتومی (عمل میکروسکوپی دیسک کمر) بهترین گزینهها هستند. بهدلیل دوره نقاهت کوتاهتر و تهاجم کمتر، معمولاً میکرودیسککتومی به جراحی باز ترجیح داده میشود. اگر فتق دیسک شما کوچک است، عمل لیزر دیسک کمر میتواند انتخاب خوبی باشد، بهخصوص اگر نمیتوانید بیهوشی عمومی را تحمل کنید.
به یاد داشته باشید که هیچ یک از این روشها تضمینکننده موفقیت صد درصدی نیستند؛ اما با انتخاب صحیح و همکاری با یک جراح مجرب، میتوانید به بهبودی کامل و بازگشت به زندگی بدون درد امیدوار باشید.
در هنگام انتخاب جراح، حتماً از او درباره تجربه و میزان موفقیت در هر یک از این روشها سوال کنید. اطلاعات بیشتر به شما کمک خواهد کرد تا با آرامش بیشتری تصمیم بگیرید و از استرس ناشی از ناشناخته بودن درمان رها شوید.
درمان دیسک کمر با دکتر محمدرضا شاه محمدی
دکتر محمدرضا شاه محمدی، عضو انجمن جراحان ستون فقرات اروپا (EuroSpine) و عضو انجمن جامعه جراحان مغز و اعصاب ایران، با سابقهٔ بیش از ۵۰۰۰ عمل موفق دیسک کمر به عنوان بهترین جراح دیسک کمر تهران. با توجه به معاینه و MRI، مناسبترین گزینه از میان جراحی باز دیسک کمر، جراحی میکروسکوپی دیسک کمر یا عمل لیزر دیسک کمر انتخاب میشود تا با کمترین تهاجم ممکن، درد کاهش یابد، روند درمان دیسک کمر هدفمند پیش برود و بازگشت به فعالیت روزمره سریعتر رخ دهد.
برای دریافت مشاوره عمل جراحی دیسک کمر با مطلب دکتر محمدرضا شاه محمدی، بهترین جراح دیسک کمر در تهران تماس بگیرید.
تلفن نوبت دهی : ۰۹۲۱۲۵۷۵۳۷۱ – ۰۲۱۲۲۹۰۴۲۶۸
سایت : https://drshahmohamadi.com
اینستاگرام : https://www.instagram.com/Dr_shahmohamadi/?hl=en
آدرس مطب دکتر محمدرضا شاه محمدی، جراح متخصص مغز و اعصاب : تهران – شریعتی – بعداز ظفر – کوچه مرشدی – پلاک ۱۹- طبقه ۲
از تشخیص دقیق تا درمان اصولی، برای سلامتی همراه شما هستیم.