مراقب باشید! / این خمیازه‌ها خطرناک است
نرگس جاجرودی- ضمیمه خانواده روزنامه اطلاعات| به گفته کارشناسان، نداشتن خواب شبانه باکیفیت به مدت دست‌کم هفت تا هشت ساعت می‌تواند به بروز یا تشدید دیابت، افسردگی، بیماری‌های قلبی و کلیوی، فشار خون...
نرگس جاجرودی- ضمیمه خانواده روزنامه اطلاعات|
به گفته کارشناسان، نداشتن خواب شبانه باکیفیت به مدت دست‌کم هفت تا هشت ساعت می‌تواند به بروز یا تشدید دیابت، افسردگی، بیماری‌های قلبی و کلیوی، فشار خون بالا، چاقی و سکته مغزی منجر شود. آنان می‌افزایند که مردم اغلب علائم خواب‌آلودگی‌ـ مانند چرت زدن در جلسه کاری‌ـ را نادیده می‌گیرند و آن را مسئله‌ای بی‌اهمیت می‌دانند، در حالی که این نشانه می‌تواند هشداری درباره یک کمبود خواب خطرناک باشد. «کسی که کامل استراحت کرده باشد، هرچقدر هم که جلسه خسته‌کننده باشد، سر جلسه نمی‌خوابد. از طرفی خواب‌آلودگی بیش از حد در طول روز می‌تواند نشانه اختلال خواب یا مشکلات دیگر باشد. اگر کسی همیشه خواب‌آلود است و خمیازه می‌کشد، باید به پزشک مراجعه کند.»
یک خطر پنهان
به گفته دکتر ایندیرا گوروبهگاوتولا، عضو هیئت مدیره آکادمی پزشکی خواب آمریکا، «بدن وقتی مدام کمبود خواب دارد، رفتارهای عجیبی از خود نشان می‌دهد؛ مثلا ممکن است با خمیازه مقابله کند یا سیگنال‌هایی بفرستد که به شما بگوید اوضاع خوب است.» وقتی ما با آزمایش‌های واقعی مثل زمان واکنش، توانایی یادآوری، تست‌های حافظه و هماهنگی، عملکرد مغز را می‌سنجیم، می‌بینیم که افراد واقعا اشتباهات زیادی می‌کنند و این ترسناک است؛ چون همچنان اعتماد به نفسی کاذب و بیش‌ازحد دارند که حالشان خوب است. این مسئله اگر در حال رانندگی یا انجام دادن کاری باشید که با ایمنی در ارتباط است، می‌تواند بسیار ترسناکتر هم باشد.
علائم خواب‌آلودگی
با پیشرفت کم‌خوابی، علائم خطرناک خواب‌آلودگی نیز بیشتر می‌شوند: «پلک‌ها سنگین می‌شوند، بدن به سمت جلو خم می‌شود، فرد برای راست نشستن مشکل دارد و برخی حتی سرگیجه، سیاهی رفتن چشم و لرزش دست را تجربه می‌کنند. همچنین ممکن است رفتارهای بی‌احتیاطانه یا تکانشی داشته باشند، مثلا چیزی جدی اصلا برایش مهم نباشد.»
علل دیگر خواب‌آلودگی
اختلالات خواب مانند آپنه خواب، بی‌خوابی، سندرم پای بی‌قرار و اختلال در ریتم شبانه‌روزی بدن، همچنین دردهای مزمن یا برخی داروها هم می‌توانند باعث خواب‌آلودگی شوند. کارشناسان می‌گویند حتی برخی رفتارهای روزانه نیز می‌توانند در طولانی‌مدت باعث کمبود خواب شوند. مواردی مثل مصرف بیش‌ازحد کافئین، نوشیدن الکل قبل از خواب، مصرف ماری‌جوآنا، فعالیت بدنی زیاد یا رعایت نکردن بهداشت خواب (مثلا خوابیدن در اتاقی روشن، خیلی سرد، گرم یا پرسروصدا) قطعا روی کیفیت و ساختار خواب تاثیر می‌گذارند .