قیمت‌ آجیل شب یلدا؛ تابع ارز یا تولید؟

سید مسعود بحق در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا در رابطه با افزایش قیمت آجیل در آستانه شب یلدا اظهار کرد: قیمت آجیل همچون سایر کالاهای بازار، بر اساس عرضه و تقاضا شکل می‌گیرد و در این حوزه قیمت مصوب یا دستوری وجود ندارد. این کالا تنوع بالایی در نوع و کیفیت دارد و نمی‌توان برای آن نرخ یکسان تعریف کرد، قیمت‌ها به‌طور مستقیم تحت تأثیر نوسانات بازار و به‌ویژه نرخ ارز آزاد قرار دارند.

وی افزود: اگر بخواهیم عوامل اثرگذار را به‌صورت درصدی تفکیک کنیم، حدود ۵۰ درصد افزایش قیمت ناشی از رشد نرخ ارز است. هرگونه افزایش دلار، بلافاصله خود را در قیمت آجیل نشان می‌دهد، حدود ۴۰ درصد دیگر به کاهش تولید داخلی بازمی‌گردد.

رئیس اتحادیه آجیل و خواروبار اصفهان ادامه داد: قطعی‌های مکرر برق، کاهش بارندگی، کمبود منابع آبی و افت سطح آب‌های زیرزمینی موجب شد تولید محصولاتی همچون پسته، بادام و انجیر کاهش محسوسی داشته باشد، ۱۰ درصد باقی‌مانده هم مربوط به افزایش هزینه‌های تولید، از جمله نهاده‌ها، سموم، دستمزد و هزینه‌های جانبی است.

بحق تصریح کرد: اتحادیه وظیفه نظارت و رسیدگی به تخلفات را بر عهده دارد و در همین راستا شکایت‌ها از سه مسیر بازرسی اصناف، سامانه ۱۲۴ و مراجعه مستقیم شهروندان به اتحادیه دریافت می‌شود.

وی بیان کرد: تمام شکایت‌ها بررسی می‌شود و در صورت احراز تخلف، با واحد متخلف برخورد قانونی صورت می‌گیرد، البته اتحادیه مرجع اطلاع‌رسانی رسمی قیمت‌ها است، نه تعیین نرخ دستوری.

رئیس اتحادیه آجیل و خواروبار اصفهان ادامه داد: دلیل اصلی این امر، تفاوت کیفیت است، برای نمونه پسته انواع مختلفی دارد و حتی در یک نوع مشخص، کیفیت از یک بار تا بار دیگر تفاوت دارد، نحوه فراوری، دست‌چین بودن، میزان خندانی، تازگی و درجه‌بندی محصول به‌طور مستقیم روی قیمت اثر می‌گذارد.

بحق تصریح کرد: عامل اصلی تعیین قیمت آجیل جهش نرخ ارز در هفته‌های اخیر است، علاوه‌بر آن کاهش تولید داخلی و حتی کاهش تولید در کشورهای صادرکننده نیز مؤثر بوده است. برای مثال، ترکیه که یکی از تولیدکنندگان اصلی فندق است، سال جاری با افت شدید تولید روبه‌رو شد. ایران که پیش‌تر از ترکیه فندق وارد می‌کرد، ناچار به تأمین از بازار داخلی شد و همین موضوع موجب افزایش سریع قیمت شد. بنابراین فقط عوامل داخلی دخیل نیستند؛ بلکه تحولات خارجی نیز به‌طور مستقیم بازار را تحت تأثیر قرار می‌دهند.

وی عنوان کرد: قیمت‌گذاری یکپارچه تنها در کالاهایی ممکن است که کیفیت یکسان و برند مشخص داشته باشند، اما آجیل چنین ویژگی‌ای ندارد. با این حال، دستگاه‌های نظارتی شامل بازرسی اصناف، جهاد کشاورزی، وزارت صمت و تعزیرات با جدیت بازار را رصد می‌کنند و با هرگونه گران‌فروشی برخورد می‌شود.