فیروزآبادی: وقتی کشور در شرایط جنگی نیست باید اینترنت…
چند روزی می‌شود که کلیدواژه‌ی «اینترنت طبقاتی» نقل محافل سیاسی و رسانه‌ای شده است و تیر تیز انتقادات به سمت شورایعالی فضای مجازی و دولت چهاردهم نشانه رفته است. اما اینترنت طبقاتی چیست؟ شامل چه کسانی...
چند روزی می‌شود که کلیدواژه‌ی «اینترنت طبقاتی» نقل محافل سیاسی و رسانه‌ای شده است و تیر تیز انتقادات به سمت شورایعالی فضای مجازی و دولت چهاردهم نشانه رفته است. اما اینترنت طبقاتی چیست؟ شامل چه کسانی می‌شود و آیا پزشکیان شعارها و وعده‌های خود را در زمینه رفع فیلترینگ فراموش کرده است؟
در همین راستا، سید ابوالحسن فیروزآبادی، دبیر سابق شورایعالی فضای مجازی، در گفت و گویی با خبرآنلاین با اشاره به اینترنت طبقاتی بیان کرد: «با توجه به محدودیت‌های شدیدی که در اینترنت کشور وجود دارد، ایده‌ای مطرح شده که اینترنت با محدودیت کمتر برای برخی کاربران مانند دانشجویان، کسبه، کسب‌وکارها و حتی حوزه‌های علمیه، متناسب با نیاز کاری‌شان فراهم شود.»
وی همچنین با اشاره به سیاسی بودن واژه اینترنت طبقاتی گفت: «گروهی از مخالفان این طرح با واژه‌سازی «اینترنت طبقاتی» تلاش دارند خشم و مخالفت خود را نشان دهند.»
فیروزآبادی با اشاره به شعارها و وعده‌های مسعود پزشکیان در ایام انتخابات درباره رفع فیلترینگ و تناقض آن شعارها با مصوبه اخیر شورایعالی فضای مجازی تاکید کرد: «شاید از این جهت که در این طرح فضا برای برخی صنوف یا افراد بازتر می‌شود، نزدیک به دیدگاهی باشد که آقای پزشکیان مطرح کرده‌اند. اما ایشان قول داده‌اند که اینترنت را برای همه باز کنند.»
مشروح گفت و گوی سید ابوالحسن فیروزآبادی، دبیر سابق شورایعالی فضای مجازی را در ادامه می خوانید؛
***************
*چند روزی است که موضوعی به نام اینترنت طبقاتی مطرح شده و برای مردم یک واژه گنگ است. اینترنت طبقاتی به چه معنا است و شامل چه کسانی می‌شود؟
«اینترنت طبقاتی» یک واژه‌ی سیاسی است. طبقه، مفهومی مربوط به جامعه است و ما در حوزه‌ی اینترنت چیزی به نام اینترنت طبقاتی نداریم. این واژه به‌عنوان یک مفهوم سیاسی، از سوی گروهی در ارتباط با یکی از مصوباتی که از قبل هم در رابطه با اینترنت مطرح بوده، به کار گرفته می‌شود. در واقع، این بحث مدتی‌ست که در شورای عالی فضای مجازی مورد توجه قرار داشته و همچنین در کارگروه تعیین مصادیق مجرمانه نیز مطرح بوده است.
با توجه به محدودیت‌های شدیدی که در اینترنت کشور وجود دارد، ایده‌ای مطرح شده که اینترنت با محدودیت کمتر برای برخی کاربران مانند دانشجویان، کسبه، کسب‌وکارها و حتی حوزه‌های علمیه، متناسب با نیاز کاری‌شان فراهم شود.
اینگونه طرح‌ها در حقیقت نوعی تثبیت وضعیت موجود و فیلترینگ شدید در کشور هستند
حال، یک بحث وجود دارد که آیا این ایده درست است یا خیر. بنده با چنین دسته‌بندی‌هایی در فیلترینگ موافق نیستم و معتقدم چنین طرحی تنها زمانی می‌تواند موفق باشد که فضای اینترنت تا این حد فیلتر نشده باشد. در حال حاضر شدت فیلترینگ بسیار بالاست و اینگونه طرح‌ها در حقیقت نوعی تثبیت وضعیت موجود و فیلترینگ شدید در کشور هستند.
اگر چنین طرح‌هایی بخواهد به‌درستی اجرا شود، منوط به آن است که شدت فیلترینگ کاهش یابد. مواردی وجود دارد، مثلاً برخی سایت‌های پزشکی که درباره‌ی ارتباط جنسی بحث می‌کنند، باید برای متخصصان این حوزه باز باشند. یا سایت‌هایی که مباحث سیاسی خاص را دنبال می‌کنند، باید برای پژوهشگران علوم سیاسی قابل دسترسی باشند. همچنین سایت‌های خبری جعلی (فیک) که خبرنگاران برای تشخیص اخبار اصل و جعلی باید به آن‌ها دسترسی داشته باشند.
جنجال اخیر حول این موضوع را زاییده‌ی شرایط فعلی می‌دانم، چرا که فضا به‌شدت فیلتر شده و اجرای چنین طرح‌هایی در این شرایط حتماً با شکست مواجه خواهد شد. اگر می‌خواهیم این طرح‌ها موفق‌تر باشند، باید فضای مجازی را بازتر کنیم.
یکی از اقداماتی که در حوزه‌ی سیاست انجام می‌شود، «واژه‌سازی» است
* در واقع، مصوبه کمیته تسهیل کسب‌وکارهای اقتصاد دیجیتال، همان طرحی است که در دولت سیزدهم ارائه شد؟
بله، این بحث در دولت سیزدهم مطرح شد. بعد از آن من دیگر در شورای عالی فضای مجازی حضور نداشتم، اما نگاه کلی این بود که فیلترینگ شدید، آسیب‌های زیادی به کسب‌وکارها، جامعه‌ی عمومی و رسانه‌ای کشور وارد کرده است. این طرح‌ها با هدف کاهش این مشکلات مطرح شد. با این حال، چون شدت فیلترینگ بسیار زیاد است، چنین طرح‌هایی نمی‌توانند موفق باشند.
* می‌توان گفت که کلیدواژه‌ی «اینترنت طبقاتی» کلیدواژه‌ای برای انتقام از دولت از سوی مخالفان رفع فیلترینگ است؟
یکی از اقداماتی که در حوزه‌ی سیاست انجام می‌شود، «واژه‌سازی» است. از طریق واژه‌سازی، تلاش می‌شود پیام‌هایی با بار حداکثری منتقل شود. در این مورد نیز گروهی از مخالفان این طرح با واژه‌سازی «اینترنت طبقاتی» تلاش دارند خشم و مخالفت خود را نشان دهند.
آقای پزشکیان قول داده‌اند که اینترنت را برای همه باز کنند
* چقدر مصوبه اخیر با شعار آقای پزشکیان در رابطه با اینترنت آزاد در تناقض است؟
شاید از این جهت که در این طرح فضا برای برخی صنوف یا افراد بازتر می‌شود، نزدیک به دیدگاهی باشد که آقای پزشکیان مطرح کرده‌اند. اما ایشان قول داده‌اند که اینترنت را برای همه باز کنند.
* آیا ممکن است اینترنت باز شود یا با توجه به شرایط اخیر دست مخالفان فیلترینگ و دولت برای بهانه‌گیری پُرتر شده است؟
در شرایط جنگی، وضعیت ویژه‌ای در کشور حاکم می‌شود. در حوزه‌هایی مثل حمل‌ونقل، جاده‌ها، کنترل‌ها، و حتی ارتباطات، ممکن است در بحران یا جنگ، اینترنت کشور برای مدتی قطع شود یا ارتباطات بین‌المللی محدود گردد. اما این شرایط با وضعیت عادی تفاوت دارد.
بحث این است که وقتی کشور در شرایط جنگی نیست، باید همه‌ی امور به حالت عادی برگردند. همان‌طور که مردم سر کار می‌روند و زندگی می‌کنند، فضای مجازی نیز باید برای آن‌ها قابل استفاده باشد. فیلترینگ شدید، که خود رئیس‌جمهور نیز نسبت به آن معترض بودند و وعده‌ی باز شدن فضا را در انتخابات دادند، باید کاهش یابد و دولت باید به تلاش‌هایش برای تحقق این وعده ادامه دهد تا در این مسیر موفق شود.