تحول مالیاتی در اصفهان، از کارپوشه مؤدیان تا مالیات هوشمند
به گزارش اطلاعات نیوز، مهران علایی، امروز_ سه شنبه یکم مهر_ در نشست خبری با اصحاب رسانه اظهار کرد: نگاه به مالیات، هرگز نگاه ابزاری صرف برای پر کردن خزانه نبوده است، مالیات، علاوه بر آنکه یکی از...
به گزارش اطلاعات نیوز، مهران علایی، امروز_ سه شنبه یکم مهر_ در نشست خبری با اصحاب رسانه اظهار کرد: نگاه به مالیات، هرگز نگاه ابزاری صرف برای پر کردن خزانه نبوده است، مالیات، علاوه بر آنکه یکی از ابزارهای کلیدی تأمین منابع دولت‌ها در همه‌ی نظام‌های اقتصادی جهان است، باید نقش‌آفرین و ارزش‌آفرین نیز باشد؛ همچون کاهش شکاف طبقاتی، بازتوزیع عادلانه‌ی ثروت در جامعه و تحقق عدالت مالیاتی در تمامی عرصه‌های کلان کشور. در حقیقت، ما استقرار یک نظام مالیاتی هدفمند، هوشمند و کارآمد را بهترین راه اجرای عدالت در جامعه می‌دانیم.
وی افزود: نظام مالیاتی باید مالیات را درست، به‌جا، به‌اندازه، در موعد مقرر، عادلانه، منصفانه و مبتنی بر اصل شفافیت از مؤدیان دریافت کند، شفافیتی که مطالبه‌ی عمومی همه‌ی مردم دنیاست؛ بر همین مبنا، در قوانین برنامه و بودجه‌ی سال‌های اخیر، وظایف و تکالیف سازمان امور مالیاتی بسیار گسترده شده است، زیرا که سالیان متمادی متکی به منابع طبیعی پایان‌پذیر بودیم و هزینه‌های جاری کشور را از محل فروش نفت تأمین می‌کردیم؛ مسیری که برخلاف رویه‌ی کشورهای توسعه پیدا کرده است و به این نتیجه رسیدیم که اشتباه کرده‌ایم و باید فرایندها را اصلاح کنیم.
مدیرکل امور مالیاتی استان اصفهان تصریح کرد: تصمیم بر آن شد که به سمت استقرار یک نظام مالیاتی صحیح حرکت کنیم؛ نظامی که همه‌ی فعالان اقتصادی و مؤدیان، خود را جزئی از آن بدانند، اما دستیابی به شفافیت، عدالت و انصاف با روش‌های سنتی ممکن نبوده است در همین راستا سازمان امور مالیاتی در سال‌های اخیر با شتاب به سمت هوشمندسازی، داده‌محوری و حکمرانی داده‌ها حرکت کرد و در این مسیر، از مؤدیان خواسته شد داده‌های صحیح و واقعی خود را ارائه دهند تا سازمان نیز بر اساس همان داده‌ها، مالیات عادلانه و درست را مطالبه کند.
مزیت‌های هوشمندسازی و الکترونیکی شدن خدمات مالیاتی
علایی با اشاره به هوشمندسازی و الکترونیکی شدن خدمات مالیاتی ادامه داد: پیش از این، در فقدان داده‌های معتبر، مأموران مالیاتی ناگزیر بودند مالیات را بر اساس برآورد و تخمین تعیین کنند، که این امر نارضایتی مؤدیان را به همراه داشت، اما با تغییر رویکرد، سازمان مالیاتی ضمن بازتعریف فرایندها، توسعه‌ی سامانه‌ها و اصلاح رویه‌ها، توانست گام‌های مهمی در مسیر دولت الکترونیک و کاهش بروکراسی بردارد؛ در این میان، نکته‌ی قابل توجه آن است که در کشور ما هیچ حوزه‌ای به اندازه‌ی نظام مالیاتی شاهد وضع قوانین متعدد نبوده است و این حجم از قوانین گاه نگرانی‌هایی برای فعالان اقتصادی ایجاد می‌کرد از همین رو، سازمان مالیاتی تصمیم گرفت ضمن حفظ چارچوب قانونی، فرایندها را به سمت ساده‌سازی پیش ببرد تا مؤدیان به‌ویژه کسب‌وکارهای کوچک و متوسط با کمترین چالش روبه‌رو شوند.
وی بیان کرد: راهبرد اصلی در مسیر هوشمندسازی و الکترونیکی شدن خدمات مالیاتی، استقرار نظام مالیاتی هوشمند است، اما بدیهی است که هوشمندسازی بدون «داده» ممکن نیست. بر اساس ماده‌ی ۱۶۹ مکرر و آئین‌نامه‌های مربوطه، همه‌ی دستگاه‌ها و نهادهای حاکمیتی مکلف شدند اطلاعات اقتصادی، مالی و بیمه‌ای را به پایگاه داده‌های سازمان مالیاتی ارائه دهند تا با یک شناسه‌ی واحد، رفتار مالی مؤدیان سنجیده شود و به همین ترتیب، در سه سال اخیر، تحولی اساسی در سازمان مالیاتی رخ داده است؛ تحولی که نمی‌توان آن را با دهه‌های گذشته مقایسه کرد و فرایندها به‌گونه‌ای بازنگری شد که اصل بر صحت اظهارات مؤدیان قرار گیرد، مگر خلاف آن ثابت شود. این اصل، نقطه‌ی عطفی در نظام مالیاتی کشور بود.
مدیرکل امور مالیاتی استان اصفهان افزود: در همین راستا، «کارپوشه‌ی مؤدیان مالیاتی» طراحی شد تا به‌عنوان نقطه‌ی اتصال سازمان و مؤدی عمل کند. هر آنچه از این پس در نظام مالیاتی اتفاق بیفتد، در همین کارپوشه و از طریق درگاه ملی خدمات الکترونیک در دسترس مؤدیان قرار خواهد گرفت. مؤدیان می‌توانند با ورود به این بستر، رخدادهای مالی خود را رصد کنند و تکالیف قانونی‌شان را به‌صورت شفاف مشاهده نمایند و از سوی دیگر، سازمان امور مالیاتی با درک دشواری‌ها و هزینه‌های بالای کسب‌وکارهای خرد و متوسط، بخشی از تکالیف پیچیده‌ی قانونی را به عهده گرفت است و اظهارنامه‌های پیش‌فرض را برای آنان آماده کرد؛ تا مؤدیان بدون نیاز به صرف هزینه‌های اضافی و درگیری با حجم گسترده‌ی قوانین، بتوانند امور مالیاتی خود را به‌سادگی انجام دهند و در مجموع، سازمان مالیاتی با اصلاح، بازتعریف و هوشمندسازی فرایندها، گامی بلند در مسیر عدالت مالیاتی، شفافیت و تسهیلگری برای فعالان اقتصادی برداشته است؛ مسیری که هرچند هنوز به نقطه‌ی مطلوب نرسیده‌ایم، اما با مشارکت همه‌ی مؤدیان و همکاری دستگاه‌های مرتبط، به هدف نهایی خواهد رسید.
علایی با اشاره از فعالیت که در سال گذشته انجام شده است تاکید کرد: سال گذشته در حوزه مشاغل استان اصفهان، حدود ۶۰ هزار اظهارنامه از مشاغل دریافت شده است، اما با فرهنگ‌سازی و اقدامات صورت گرفته، این عدد به بیش از ۲۰ هزار مورد کاهش پیدا کرده است که این کاهش بدان معناست که تلاش کردیم اظهارنامه‌ها را ذیل فرایندهای ساده‌سازی قرار دهیم؛ مفهوم این اقدام چیست؟ هر شخصی که اظهارنامه عادی ارائه می‌دهد، مطابق درجه ریسکی که سازمان مالیاتی برای او تعیین می‌کند، باید تکالیفی از جمله مراجعات به اداره مالیاتی، نگهداری دفاتر و مدارک و سایر الزامات را انجام دهد، اما در فرم تبصره، پیش‌فرض به گونه‌ای است که بسیاری از این تکالیف تا سال آینده موضوعیت پیدا نمی‌کند.
وی ادامه داد: موضوع دوم که در سال جاری رقم خورد، بحث «نشان‌دار کردن مالیات‌ها» بوده است و این پروژه را طی دو سال گذشته آغاز کردیم و تلاش کردیم به مردم نشان دهیم که مالیاتشان در چه حوزه‌ای هزینه می‌شود و در سال جاری، ۵۱ پروژه در استان اصفهان با همکاری سازمان برنامه‌وبودجه و سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان نشان‌دار شد و این پروژه‌ها در هشت حوزه شامل سلامت، کشاورزی، فرهنگ، دفاع و امنیت، حمل‌ونقل و زیرساخت‌های شهری، انرژی، آموزش‌وپرورش و آموزش عالی تعریف شد، برای نمونه، در حوزه سلامت یک درمانگاه یا در حوزه آموزش یک مدرسه به‌عنوان اولویت محلی تعیین شد و در این مسیر، با اولویت‌بندی مشخص، ۵۱ پروژه طراحی و نشان‌دار شد، در سال گذشته حدود ۲۸ هزار نفر و در سال جاری بیش از ۲۷ هزار نفر در این طرح مشارکت کردند و خودشان انتخاب کردند که مالیاتشان در کدام پروژه، هزینه شود.
مدیرکل امور مالیاتی استان اصفهان عنوان کرد: برخی از این پروژه‌ها به مرحله تکمیل رسیده و حتی در مواردی مردم آن‌قدر احساس مشارکت داشتند که بیش از مبلغ مصوب نیز کمک کردند، نیز تلاش می‌کنیم همه این پروژه‌ها را به‌طور کامل تأمین مالی کنیم، از همه فعالان اقتصادی درخواست داریم که در فرصت شش‌ماهه باقی‌مانده سال، مشارکت حداکثری داشته باشند. به‌ویژه در قالب بند خ ماده ۲۰ برنامه هفتم توسعه که امکان مشارکت خیرین در تکمیل طرح‌های عمرانی و توسعه‌ای استان را فراهم کرده است و این طرح‌ها هم‌اکنون در سایت سازمان برنامه‌وبودجه بارگذاری و تبیین شده است. بنابراین خواهش ما این است که مالیاتی که قرار است پرداخت شود، در قالب این پروژه‌های اولویت‌دار هزینه گردد؛ هر فردی ممکن است دغدغه‌ای متفاوت داشته باشد؛ یکی در حوزه سلامت، دیگری در حوزه برق و دیگری در آموزش. این‌ها همان دغدغه‌های جامعه‌اند، با این طرح، مالیات را به‌صورت بومی‌سازی شده در خدمت توسعه استان قرار می‌دهیم.
علایی با اشاره به نقش مالیات و عوارض توسعه و زیر ساخت خاطرنشان کرد: مردم باید بدانند عوارضی که پرداخت می‌کنند، دوباره در شهر و محل سکونتشان هزینه می‌شود به‌عنوان نمونه، در شش‌ماهه نخست سال جاری، شاهد رشد ۳۸ درصدی در توزیع عوارض بین شهرداری‌ها، فرمانداری‌ها و دهیاری‌ها بوده‌ایم و این امر کمک می‌کند تا مردم به‌طور ملموس نقش مالیات و عوارض خود را در عمران و آبادانی شهر مشاهده کنند.
وی خاطرنشان کرد: مالیات بر ارزش افزوده نیز یکی از مکانیزم‌هایی است که نقشی اساسی در توسعه شهری ایفا می‌کند در همین راستا، برای آگاهی‌بخشی به فعالان اقتصادی، در سال جاری بالاترین سطح «میز خدمت» در کشور را برقرار کردیم. تنها در یک ماه اخیر، ۶۸ میز خدمت در استان اصفهان، در حوزه‌های گوناگون همچون اتحادیه‌های صنفی، نماز جمعه و بازرگانی مستقر شد. همچنین اداره کل امور مالیاتی استان اصفهان در جشنواره شهید رجایی سال گذشته موفق به کسب رتبه برتر در ارزیابی عملکرد شد و انتظار ما از مردم و فعالان اقتصادی بیش از هر چیز، صبوری و همراهی است؛ چرا که نظام مالیاتی در مسیر توسعه یک نظام هوشمند حرکت می‌کند. «وصول با اصول» باید مبتنی بر حکمرانی داده‌ها و استقرار یک نظام هوشمند باشد و هوشمندسازی به این معناست که سلیقه‌های شخصی از فرآیندها حذف شود و به‌این‌ترتیب عدالت مالیاتی بیش‌ازپیش گسترش یابد.