با رفع تحریم ها، احتمال ورود بویینگ و ایرفرانس باز هم وجود دارد؟

حالا این سؤال مهم مطرح می‌شود که آیا با لغو تحریم‌ها، شاهد بازگشت شرکت‌های بزرگ هواپیماسازی مثل بوئینگ و خطوط هوایی معتبری مانند ایرفرانس به بازار ایران خواهیم بود؟ به طور کلی، می‌توان این مسئله را با دیدگاهی مثبت بررسی کرد و احتمال وقوع آن را قابل توجه تلقی نمود. با این حال، ضروری است که عوامل متعدد و گوناگونی در این زمینه مدنظر قرار گیرند.

با امضای برنامه جامع اقدام مشترک برجام در سال ۲۰۱۵، فصلی نوین در صنعت هوانوردی ایران گشوده شد. پس از دهه‌ها تحریم و فرسودگی ناوگان هوایی، توافق هسته‌ای این امید را زنده کرد که شرکت‌های هواپیماسازی بین‌المللی، به ویژه بوئینگ آمریکا و ایرباس اروپا، بار دیگر وارد بازار ایران شوند.

در همین راستا، قراردادهای تاریخی برای خرید هواپیماهای جدید منعقد شد؛ ایران‌ایر با بوئینگ برای خرید ۸۰ فروند هواپیما و با ایرباس برای خرید ۱۰۰ فروند به توافق رسید. ایرفرانس نیز به‌عنوان یکی از خطوط هوایی پیشرو اروپایی، پروازهای خود به تهران را از سر گرفت و نویدبخش افزایش ارتباطات بین‌المللی بود.

با این حال، رؤیای به‌روزرسانی ناوگان هوایی ایران عمر کوتاهی داشت. با خروج ایالات متحده از برجام در سال ۲۰۱۸ و اعمال مجدد و تشدید تحریم‌های اقتصادی، تمامی قراردادهای منعقده با شرکت‌های آمریکایی از جمله بوئینگ به حالت تعلیق درآمد و عملاً این شرکت از بازار ایران خارج شد.

خطوط هوایی اروپایی نظیر ایرفرانس نیز که پس از برجام پروازهای خود به ایران را از سر گرفته بودند، تحت تأثیر فشار تحریم‌ها، از جمله مشکلات مرتبط با پرداخت‌های بانکی و بیمه، ناگزیر به توقف مجدد پروازهای خود به مقصد تهران شدند. این خروج ناگزیر، ضربه سنگینی به صنعت گردشگری و هوانوردی ایران وارد آورد و بار دیگر، فرسودگی ناوگان و محدودیت در تردد هوایی را به یک چالش جدی تبدیل کرد.

در ماه‌های اخیر، با ازسرگیری «مذاکرات هسته‌ای در وین» و تلاش‌های دیپلماتیک برای احیای برجام، کورسوهای امیدی برای رفع تحریم‌ها نمایان شده است. هرچند که مسیر مذاکرات همواره با فراز و نشیب‌هایی همراه بوده و با احتیاط باید به نتایج آن نگریست، اما قوت‌گرفتن احتمال دستیابی به توافق، افق‌های جدیدی را پیش روی اقتصاد ایران و به ویژه صنعت هوانوردی ترسیم می‌کند. تحلیلگران سیاسی و اقتصادی بر این باورند که در صورت احیای کامل برجام و لغو تحریم‌های مرتبط با صنعت هوایی، بستر لازم برای بازگشت شرکت‌های بین‌المللی فراهم خواهد شد.

در خصوص بازگشت مجدد بوئینگ و ایرفرانس به خطوط هوایی ایران هنوز تردیدهایی وجود دارد. برای بوئینگ، در صورت رفع کامل تحریم‌ها و تضمین‌های لازم از سوی دولت ایالات متحده مبنی بر عدم بازگشت تحریم‌ها در آینده نزدیک، احتمال ازسرگیری مذاکرات برای تکمیل قراردادهای پیشین وجود دارد.

ایران نیازی مبرم به نوسازی ناوگان هوایی فرسوده خود دارد و این بازار بزرگ، محرکی قوی برای بازگشت شرکت‌های بزرگی مثل بوئینگ است. با این حال، تجربیات گذشته و عدم قطعیت‌های سیاسی، این شرکت‌ها را در تصمیم‌گیری محتاط کرده است. برای جلب اعتماد بوئینگ، ایجاد مکانیزم‌های مالی پایدار و تضمین عدم تأثیرپذیری از نوسانات سیاسی آینده ضروری است.

برای خطوط هوایی اروپایی نظیر ایرفرانس، بازگشت به بازار ایران پس از رفع تحریم‌ها، منطقی‌تر به نظر می‌رسد. تقاضای قابل توجه برای پروازهای مستقیم بین اروپا و ایران، به ویژه با توجه به وجود جمعیت قابل توجه ایرانیان مقیم اروپا و پتانسیل گردشگری ایران، سودآوری این مسیر را برای شرکت‌های هواپیمایی بسیار جذاب می‌کند.

علاوه بر لغو تحریم‌ها، حل مسائل لجستیکی، ازسرگیری کامل روابط بانکی و عادی‌سازی شرایط بیمه پروازها برای بازگشت شرکت‌هایی مانند ایرفرانس ضروری است. تجربه توقف ناگهانی پروازها در گذشته باعث شده که شرکت‌ها پیش از هر اقدامی، از پایداری شرایط اطمینان حاصل کنند.

صنعت هوانوردی ایران امیدوار است با نتایج مثبت مذاکرات جاری، شاهد بازگشت هواپیماهای مدرن و خطوط هوایی بین‌المللی باشد. این امر می‌تواند فصل جدیدی در توسعه اقتصادی و ارتباطات کشور رقم زده و پروازهای مستقیم از مبدأ و مقصد نقاط مختلف جهان را به آسمان ایران بازگرداند.