بازی سیاسی جدید آژانس انرژی اتمی علیه ایران/ این بار پادمان به جای برجام
به گزارش اطلاعات نیوز، نشست فصلی شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی قرار است در روزهای آینده برگزار شود تا درباره فعالیت‌های هسته‌ای ایران بررسی انجام دهد. شورای حکام به‌طور معمول مسئول نظارت و...
به گزارش اطلاعات نیوز، نشست فصلی شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی قرار است در روزهای آینده برگزار شود تا درباره فعالیت‌های هسته‌ای ایران بررسی انجام دهد. شورای حکام به‌طور معمول مسئول نظارت و راستی‌آزمایی فعالیت‌های هسته‌ای کشورهای عضو است، اما در شرایط کنونی اهمیت نشست فراتر از بررسی فنی است. با پایان یافتن اعتبار قطعنامه ۲۲۳۱ و ده‌سالگی برجام، نظارت آژانس بر اجرای تعهدات ایران ذیل برجام متوقف شده و دستور کار فعلی شورا تنها به چارچوب پادمان‌ها محدود شده است.
فشار یک طرفه اروپا و آمریکا
رویکرد کشورهای اروپایی و آمریکا در پرونده ایران یک‌جانبه و از سوی تروئیکا (انگلیس، فرانسه و آلمان) هدایت می‌شود. این کشورها با وجود عدم پایبندی به تعهدات برجامی و پیروی از خروج یک‌جانبه آمریکا از توافق، تلاش دارند پرونده ایران را فعال کنند. ایران در این روند، علاوه بر پایبندی به توافق، متحمل خسارت‌های اقتصادی و حملات نظامی به تأسیسات هسته‌ای خود شده است. سخنگوی وزارت امور خارجه ایران این مواضع را «تکرار ادعاهای غیرمسئولانه و سیاسی» توصیف کرده و تأکید کرده که این اقدامات ماهیت حقوقی ندارند و تنها ابزاری برای فشار بر ایران هستند.
سیاست‌ورزی پشت نقاب فعالیت فنی
کارشناسان و مقامات ایرانی تأکید دارند که سازوکارهای بین‌المللی، از جمله آژانس و شورای حکام، در دوره فعلی بیشتر ابزاری برای فشار سیاسی شده‌اند. تاکید غرب بر اورانیوم غنی‌شده و بازرسی از سایت‌های آسیب‌دیده در جریان حملات، بیش از آنکه ناشی از نگرانی فنی باشد، بهانه‌ای برای افزایش فشار بر ایران است. هدف اصلی کشورهای غربی، محدود کردن ظرفیت‌های دفاعی و انرژی هسته‌ای ایران و اعمال فشار برای خلع سلاح احتمالی است.
ایران، شفافیت و همکاری قانونی
جمهوری اسلامی ایران بارها مواضع خود را شفاف کرده است. بازدید بازرسان آژانس از تأسیسات هسته‌ای، توافق قاهره برای ادامه همکاری در شرایط پس از حملات، و حضور نمایندگان آژانس در ایران، نمونه‌های مشخصی از شفافیت تهران هستند. سخنگوی وزارت خارجه ایران تأکید کرده است که همکاری با آژانس طبق قانون مصوب مجلس و چارچوب شورای‌عالی امنیت ملی انجام می‌شود و هرگونه اقدام خارج از این چارچوب پذیرفته نیست.
احتمال ارجاع پرونده ایران به شورای امنیت
با توجه به تحرکات اخیر اروپا و آمریکا، احتمال دارد پرونده ایران از شورای حکام به شورای امنیت ارجاع شود. این اقدام بیشتر جنبه فشار سیاسی دارد تا نگرانی واقعی درباره برنامه هسته‌ای ایران. هدف اصلی غرب، اعمال محدودیت و فشار بر ایران برای پیشبرد اهداف فراتر از هسته‌ای است. این سناریو نشان می‌دهد که نشست پیش‌رو، برخلاف ظاهر فنی، بخش مهمی از یک روند سیاسی و یک‌طرفه برای فشار به تهران محسوب می‌شود.
نگاه سیاسی حاکم در آژانس، مانع ایجاد فرصت برای ایران
در این خصوص مهراد نجفی، کارشناس مسائل بین‌الملل در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا اظهار کرد: با پایان یافتن قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد در تاریخ ۲۶ مهرماه و ده‌سالگی برجام، توافق عملاً تمدید نشد و مکانیزم ماشه فعال شد و در پی این تحول، نظارت فنی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بر تعهدات جمهوری اسلامی ایران ذیل برجام متوقف شد. تا پیش از این، با استناد به قطعنامه مذکور، نظارت بر اجرای برجام به آژانس واگذار شده بود و این موضوع برجام همواره در دستور کار و گزارش‌های این نهاد بین‌المللی قرار داشت.
وی افزود: اکنون نشست شورای حکام در شرایطی برگزار می‌شود که مسئله برجام به عنوان یک پرونده مختومه تلقی می‌شود و آژانس دیگر ملزم به بررسی فنی تعهدات ایران در چارچوب برجام نیست. دستور کار پیش‌نهادی دبیرخانه آژانس صرفاً به موضوع پادمان‌ها محدود شده است.
کارشناس مسائل بین‌المللی در پاسخ به این سوال که این اتفاق چه چالش‌ها و فرصت‌هایی برای جمهوری اسلامی ایران خواهد داشت، گفت: در تحلیل این شرایط باید توجه داشت که نهادها و رژیم‌های بین‌المللی موجود، به‌طور عمده برآمده از نظم غربی پس از جنگ جهانی هستند و دستور کار آنان ماهیتی سیاسی دارد.
نجفی با بیان اینکه این تناقض را به وضوح می‌توان در موضوع هسته‌ای مشاهده کرد، ادامه داد: در حالی که نسبت به رژیم صهیونیستی با وجود داشتن سلاح اتمی هیچ واکنش یا ضرورت بررسی بین‌المللی مشاهده نمی‌شود، اما بیش از دو سوم بودجه سالانه آژانس صرف نظارت بر ایران شده و با وجود تأیید بیش از پانزده باره پایبندی ایران به برجام توسط خود آژانس، همچنان شاهد موضع‌گیری‌های غیرمنطقی درباره غنی‌سازی ۶۰ درصد و ایجاد تشنج رسانه‌ای توسط ریاست این نهاد هستیم.
وی افزود: این رویکرد نشان می‌دهد که دستور کار سازمان‌های بین‌المللی، از جمله آژانس، ماهیتی سیاسی داشته و در دوره فعلی با مدیریت کنونی آژانس، این روند تشدید نیز شده است. در چنین شرایطی، نمی‌توان انتظار داشت فرصت مثبتی برای کشورمان حاصل شود.
افزایش فشارها برای تعیین دقیق مکان اورانیوم غنی‌سازی شده ۶۰ درصد ایران
کارشناس مسائل بین‌الملل خاطرنشان کرد: پیش‌بینی می‌شود که آژانس در ادامه روند سیاسی خود، با فشار بر مقامات ایرانی، در پی تحمیل خواسته‌هایی از قبیل نظارت بر سایت‌های تخریب شده در جنگ ۱۲ روزه، تعیین مکان دقیق اورانیوم غنی‌شده ۶۰ درصد و بررسی ادعاهای مطرح شده توسط سرویس‌های جاسوسی معاند و رسانه‌های وابسته به آمریکا و اسرائیل باشد. این رویکرد در راستای افزایش فشار آمریکا بر ایران در موضوع هسته‌ای قابل تحلیل است.
نجفی تاکید کرد: نکته حائز اهمیت این است که آژانس نه تنها به وظایف ذاتی خود در زمینه تسهیل دسترسی کشورها به انرژی اتمی و ارائه کمک‌های فنی عمل نکرده، بلکه حملات به تأسیسات هسته‌ای ایران را محکوم نکرده و خطرات انسانی ناشی از این اقدامات را برجسته نساخته است.
وی افزود: در مقابل، کوچک‌ترین مسائل حاشیه‌ای را بهانه‌ای برای افزایش فشار بر ایران و همسویی با رژیم صهیونیستی و قدرت‌های غربی قرار داده است.
کارشناس مسائل بین‌الملل گفت: به نظر می‌رسد در دوره پیش‌رو، جمهوری اسلامی ایران با ادامه فشارهای بین‌المللی برای تعیین چگونگی ادامه فعالیت‌های صلح‌آمیز هسته‌ای خود روبرو خواهد بود.
آنچه مشخص است، غربی‌ها چکمه‌های برجام را از پا درآورده‌اند و حالا چکمه‌های جدید «پادمان» را پوشیده‌اند تا به مسیر خود در دشمنی با برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای ایران ادامه دهند.