بازخوانی عاشورا از نگاه امام موسی صدر

به گزارش مشرق و به نقل از اطلاعات نیوز، چهل و نهمین نشست نقد کتاب بزرگسال کتابخانه مرکزی پارک شهر به بررسی کتاب سفر شهادت اختصاص یافت. این نشست با حضور مهدی فرخیان، مترجم کتاب، و دکتر شریف لکزایی، منتقد، و جمعی از علاقه‌مندان به کتاب و کتابخوانی برگزار شد.

ابعاد اجتماعی و سیاسی عاشورا در نگاه امام موسی صدر

مهدی فرخیان در ابتدای نشست درباره محتوای سفر شهادت توضیح داد: «این کتاب مجموعه گفتارهای امام موسی صدر درباره قیام عاشورا و پیامدهای آن است. ایشان شهادت را نه‌تنها یک واقعه تاریخی، بلکه مکتبی برای مبارزه با ظلم و بیدادگری معرفی می‌کند. امام صدر با بررسی پیش‌زمینه‌های عاشورا و اهداف امام حسین (ع)، این واقعه را به مسائل اجتماعی و سیاسی لبنان پیوند می‌زند و آن را حلقه‌ای از تقابل حق و باطل می‌داند.»

وی افزود: «کتاب سفر شهادت اثری کلاسیک نیست و به همین دلیل خواندن آن آسان و شیرین است. با این حال، مخاطب برای درک پیوستگی مباحث، مانند اهداف قیام عاشورا که در سخنرانی‌های مختلف پراکنده است، باید تلاش بیشتری کند.»

نقش زنان و آسیب‌شناسی عزاداری در عاشورا

فرخیان با اشاره به موضوعات کلیدی کتاب گفت: «یکی از مباحث مهم، پیشینه عاشورا و چرایی شهادت فرزند پیامبر (ص) در فاصله نیم‌قرن از رحلت ایشان است. همچنین، درس‌آموخته‌های تربیتی عاشورا و ارتباط آن با مسائل روز، مانند فلسطین و صلح در لبنان، در این اثر بررسی شده است.» او افزود: «بیش از 25 درصد کتاب به نقش زنان، به‌ویژه حضرت زینب (س)، در قیام عاشورا اختصاص دارد. امام صدر همچنین به آسیب‌شناسی عزاداری‌ها پرداخته و بر لزوم حفظ اصالت این مراسم تأکید کرده است.»

وی درباره ویژگی‌های کتاب توضیح داد: «سخنرانی‌های امام صدر در این اثر روان و بدون پیچیدگی است. تمامی متون توسط خانم صدر، دختر ایشان، کلمه به کلمه بررسی و ویرایش شده و هیچ بخشی حذف نشده است. افزودن توضیحات خانم صدر درباره فضای سیاسی و اجتماعی هر سخنرانی، ارزش این کتاب را دوچندان کرده است.»

اندیشه‌های چندوجهی امام موسی صدر

فرخیان درباره جذابیت شخصیت امام موسی صدر گفت: «ایشان نه‌تنها اسلام‌شناس بودند، بلکه با تلفیق دانش فقه، کلام، و اقتصاد، رویکردی عمل‌گرایانه به مسائل روز داشتند. مانند شهید مطهری و بهشتی، ایشان با شجاعت به موضوعات چالش‌برانگیز مانند حجاب و آزادی پرداختند. مطالعه آثار ایشان نیازمند نگاهی نقادانه است تا روش مواجهه‌شان با مسائل استخراج شود.»

بازخوانی عاشورا برای امروز

دکتر شریف لکزایی، منتقد نشست، اظهار داشت: «کتاب سفر شهادت به دلیل نثر روان و محتوای جامع، فضایی نو برای فهم عاشورا ارائه می‌دهد. امام صدر با اشاره به زیارت وارث، عاشورا را از محدودیت زمانی و مکانی خارج کرده و آن را به گذشته و آینده پیوند می‌زند. ایشان عقب‌ماندگی جوامع را به کنار گذاشتن زنان از اجتماع مرتبط می‌دانند و بر نقش کلیدی زنان در قیام حسینی تأکید دارند.»

وی افزود: «امام صدر دشمنان امام حسین (ع) را به سه گروه تقسیم می‌کند: گروه اول که جسم ایشان را از بین بردند، گروه دوم که آثار ایشان را هدف قرار دادند، و گروه سوم که بدترین‌اند، زیرا اهداف قیام را تحریف کردند. این تحریف، عاشورا را به ابزاری برای منافع شخصی تبدیل می‌کند. هدف اصلی امام صدر، ساختن انسانی برای همزیستی مسالمت‌آمیز در جامعه است.»

عاشورا و مبارزه با صهیونیسم

لکزایی با اشاره به نگاه سیاسی امام صدر گفت: «ایشان اسرائیل را شر مطلق می‌دانند و مبارزه با آن را ادامه پیکار امام حسین (ع) تلقی می‌کنند. به باور ایشان، اسرائیل محصول تمدن غرب و نماد نژادپرستی است. این دیدگاه، فهم اجتماعی ما از صهیونیسم را دقیق‌تر می‌کند.» او افزود: «مقدمه‌های خانم صدر در ابتدای هر سخنرانی، به درک بهتر فضای سیاسی و اجتماعی لبنان کمک می‌کند.»