این هشدار را جدی بگیرید؛ خود را درمان کنید
ریحانه دوستدار – ضمیمه خانواده روزنامه اطلاعات| این روزها صحبت دربارۀ سلامت روان دیگر موضوعی پنهان یا شرم‌آور نیست. خیلی‌ها به‌دنبال روان‌درمانی می‌روند، از جلسات مشاوره استفاده می‌کنند، و...
ریحانه دوستدار – ضمیمه خانواده روزنامه اطلاعات| این روزها صحبت دربارۀ سلامت روان دیگر موضوعی پنهان یا شرم‌آور نیست. خیلی‌ها به‌دنبال روان‌درمانی می‌روند، از جلسات مشاوره استفاده می‌کنند، و تلاش دارند گذشته‌های دردناک یا چالش‌های ذهنی و عاطفی‌شان را بهتر درک و مدیریت کنند. اما یک پرسش اساسی وجود دارد: آیا درمانگری که انتخاب کرده‌اید، واقعاً به شما کمک می‌کند؟ آیا این جلسات منجر به تغییر، رشد و بهبودی در زندگی‌تان شده‌اند؟
در این جا، به بررسی نشانه‌هایی می‌پردازیم که به شما کمک می‌کند بفهمید آیا در مسیر درستی از درمان روان‌شناختی قرار دارید یا نه.
درمان فقط درد دل نیست
گاهی تصور می‌شود روان‌درمانی یعنی صحبت کردن، درد دل کردن، و شنیده شدن. این‌ها مهم هستند، اما درمان واقعی فراتر از شنیده شدن است. یک درمانگر خوب نه‌تنها گوش می‌دهد، بلکه شما را به چالش می‌کشد، زاویه‌دیدتان را گسترش می‌دهد، به شما کمک می‌کند الگوهای تکرارشوندۀ رفتاری و احساسی‌تان را بشناسید، و مهم‌تر از همه، با شما همکاری می‌کند تا تغییر واقعی در زندگی‌تان ایجاد شود.
درمان موفق درمانی نیست که شما فقط احساس راحتی داشته باشید؛ باید گاهی ناراحت، سردرگم یا حتی عصبانی شوید. این احساسات نشان می‌دهند که دارید با بخش‌های عمیق‌تر و آسیب‌پذیرتر وجودتان روبه‌رو می‌شوید.
نشانه‌هایی که باید به آن‌ها توجه کنید
اگر چند ماه یا حتی چند سال است که به جلسات روان‌درمانی می‌روید اما تغییر قابل‌توجهی در زندگی‌تان نمی‌بینید، وقت آن است که این سؤالات را از خودتان بپرسید:
۱. آیا در زندگی‌ام پیشرفتی حس می‌کنم؟ مثلاً در روابط، تصمیم‌گیری‌ها، اعتمادبه‌نفس یا مدیریت احساسات.
۲. آیا درمانگرم گاهی مرا به چالش می‌کشد؟ یا همیشه فقط تأییدم می‌کند و حرف‌هایم را می‌پذیرد؟
۳. آیا در جلسات، به احساسات عمیق‌تری دست پیدا می‌کنم؟ یا همه‌چیز سطحی و تکراری شده؟
۴. آیا احساس می‌کنم درمانگرم واقعاً من را می‌شناسد؟ یا انگار هنوز در سطح مانده‌ایم؟
۵. آیا بین جلسات، به حرف‌هایی که زده‌ایم فکر می‌کنم؟ یا بلافاصله فراموش می‌کنم چه گفته شد؟
۶. آیا درک عمیق‌تری از خودم پیدا کرده‌ام؟ مثلاً بفهمم ریشه بعضی از ترس‌ها، خشم‌ها یا غم‌هایم چیست؟
اگر پاسخ اکثر این سؤال‌ها منفی است، شاید وقت آن رسیده دربارۀ ادامه دادن این روند درمانی تجدید نظر کنید.
درمانگر ایده‌آل چه ویژگی‌هایی دارد؟
درمانگر خوب کسی است که به‌جای دادن پاسخ‌های سریع، به شما کمک کند خودتان به پاسخ برسید. کسی که مرزهای حرفه‌ای را رعایت کند اما در عین حال گرم، همدل و قابل‌اعتماد باشد. کسی که از چالش کردن شما نترسد، اما با احترام این کار را انجام دهد. درمانگر خوب گاهی حرف‌هایی می‌زند که برایتان خوشایند نیست، اما همین حرف‌ها بذر تغییر را درونتان می‌کارند. همچنین، یک درمانگر حرفه‌ای از شما نمی‌خواهد برای همیشه به او وابسته باشید، بلکه تلاش می‌کند به شما ابزارهایی بدهد تا روزی بدون او بتوانید مشکلاتتان را مدیریت کنید.
آیا باید درمانگرم را عوض کنم؟
تغییر درمانگر تصمیم ساده‌ای نیست. بعضی‌ها به‌خاطر احساس وفاداری یا ترس از رها کردن، ماه‌ها یا سال‌ها با درمانگری می‌مانند که کمکی به آن‌ها نمی‌کند. اما یادتان باشد: هدف درمان، بهبود زندگی شماست، نه حفظ رابطه‌ای که دیگر مفید نیست.
اگر احساس می‌کنید در درمان گیر افتاده‌اید یا رشد نمی‌کنید، بد نیست این موضوع را با خود درمانگر در میان بگذارید. گاهی این گفت‌وگو می‌تواند شروع یک مرحلۀ جدید باشد. اما اگر تغییری ایجاد نشد، تغییر درمانگر می‌تواند قدمی مهم در مسیر بهبودی شما باشد.
در پایان
روان‌درمانی، مثل هر مسیر درمانی دیگر، باید اثربخش باشد. این فرآیند زمان‌بر است، اما اگر سال‌ها بگذرد و هیچ درکی، تغییری یا رشدی ایجاد نشود، باید آن را جدی گرفت. شما سزاوار رشد، آگاهی، و آزادی درونی هستید. پس اگر در حال حاضر در جلسات درمانی شرکت می‌کنید، بد نیست از خودتان بپرسید: «آیا واقعاً به سمتی که می‌خواهم، در حال حرکت هستم؟»