این شاخص در آزمایش خون راز یک بیماری خطرناک را برملا می‌کند
به گزارش «اطلاعات آنلاین» به نقل از نوریچ، در بررسی‌های آزمایش خون، یکی از شاخص‌هایی که معمولاً توسط پزشکان مورد توجه قرار می‌گیرد، سطح کراتین است. کراتین ماده‌ای زائد است که در نتیجه فرسایش طبیعی...
به گزارش «اطلاعات آنلاین» به نقل از نوریچ، در بررسی‌های آزمایش خون، یکی از شاخص‌هایی که معمولاً توسط پزشکان مورد توجه قرار می‌گیرد، سطح کراتین است. کراتین ماده‌ای زائد است که در نتیجه فرسایش طبیعی بافت‌های عضلانی بدن تولید می‌شود.
کلیه‌ها وظیفه دارند کراتین را از خون تصفیه کرده و از طریق ادرار دفع کنند. بنابراین، بالا بودن سطح کراتین در خون می‌تواند نشانه‌ای باشد که کلیه‌ها به‌خوبی عمل نمی‌کنند.
سطح بالای کراتین معمولاً به‌تنهایی علائمی ایجاد نمی‌کند، اما برای پزشکان هشداری‌ست تا عملکرد کلیه‌ها را دقیق‌تر بررسی کنند. حتی کاهش جزئی در عملکرد کلیه‌ها می‌تواند منجر به افزایش سطح کراتین شود.
مقدار طبیعی کراتین به عواملی مانند سن، جنسیت، توده عضلانی و سلامت عمومی بدن بستگی دارد، اما معمولاً برای بیشتر بزرگسالان بین ۰.۶ تا ۱.۳ میلی‌گرم در دسی‌لیتر است. بالا بودن این عدد می‌تواند زنگ خطری برای سلامت کلیه‌ها باشد.
یکی از شایع‌ترین دلایل بالا رفتن کراتین، بیماری مزمن کلیه (CKD) است؛ بیماری‌ای تدریجی که طی آن کلیه‌ها به‌مرور توانایی خود را در تصفیه خون از دست می‌دهند. طبق پژوهشی منتشرشده در ژورنال آمریکایی بیماری‌های کلیه، سطح بالای کراتین می‌تواند یکی از نخستین نشانه‌های این بیماری، حتی پیش از بروز علائم بالینی، باشد.
عوامل دیگری نیز ممکن است منجر به افزایش کراتین شوند؛ از جمله کم‌آبی بدن، عفونت‌ها، برخی داروها و نیز آسیب حاد کلیه (AKI) که کاهش ناگهانی عملکرد کلیه‌ها را شامل می‌شود.
برای تشخیص دقیق‌تر وضعیت کلیه‌ها، در کنار آزمایش کراتین، شاخصی به‌نام نرخ برآورد فیلتراسیون گلومرولی (eGFR) نیز اندازه‌گیری می‌شود. این شاخص نشان می‌دهد کلیه‌ها با چه سرعتی خون را تصفیه می‌کنند. ترکیب کراتین بالا و eGFR پایین اغلب تأیید می‌کند که کلیه‌ها تحت فشار یا دچار اختلال عملکرد شده‌اند.
در برخی موارد، افزایش سطح کراتین موقتی است و لزوماً به مشکل حاد کلیوی مرتبط نیست. مثلاً ورزش شدید می‌تواند باعث افزایش کراتین شود، چرا که بافت عضلانی بیشتری تجزیه می‌شود. همچنین، برخی داروها مانند آنتی‌بیوتیک‌ها یا مُسکن‌ها می‌توانند بر عملکرد کلیه اثرگذار باشند. به همین دلیل، پزشکان معمولاً آزمایش را تکرار می‌کنند تا ببینند آیا سطح کراتین به حالت عادی بازمی‌گردد یا خیر.
اگر افزایش کراتین نشانه‌ای از مشکل پایدار در کلیه باشد، درمان‌های حمایتی برای حفظ عملکرد کلیه و جلوگیری از پیشرفت آسیب انجام می‌شود. این درمان‌ها ممکن است شامل کنترل فشار خون، مدیریت قند خون در افراد مبتلا به دیابت، پرهیز از داروهای آسیب‌زننده به کلیه و رعایت رژیم غذایی کم‌نمک و مناسب کلیه باشد.
در موارد شدید، که عملکرد کلیه‌ها به‌شدت کاهش می‌یابد، سطح کراتین ممکن است به‌طور قابل‌توجهی بالا برود و علائمی چون خستگی، ورم، گیجی و مشکل در تنفس ظاهر شود. در این شرایط، ممکن است نیاز به دیالیز یا پیوند کلیه باشد.
خبر خوب این است که با غربالگری زودهنگام، پایش منظم و رعایت توصیه‌های درمانی، بسیاری از بیماران می‌توانند سلامت کلیه‌های خود را حفظ کرده و زندگی باکیفیتی داشته باشند. اگر به شما گفته شده سطح کراتین‌تان بالا است، حتماً با پزشک درباره معنا و گام‌های بعدی مشورت کنید.