ایران؛ قطب مکمل معادن متنوع برای توسعه اقتصادی پایدار

به گزارش اطلاعات نیوز، ایران به عنوان یکی از کشورهای غنی در زمینه منابع معدنی، دارای ذخایر متنوع و گسترده‌ای است که در استان‌های مختلفی از جمله اصفهان، کرمان، آذربایجان غربی، خراسان رضوی، خراسان شمالی و یزد پراکنده شده‌اند. این ذخایر معدنی نه تنها از نظر کمیت بلکه از نظر تنوع مواد معدنی، فرصت‌های ارزشمندی برای توسعه صنعت معدن کشور فراهم می‌کنند. با وجود این پتانسیل‌ها، بخش معدن با چالش‌هایی همچون تحریم‌ها، نوسانات ارزی، مشکلات تأمین ماشین آلات، و قوانین متغیر صادراتی روبه‌رو است که توان بهره برداری بهینه از این منابع را تحت تأثیر قرار داده است. توسعه زیرساخت‌ها، به‌روزرسانی تجهیزات و اصلاح مقررات می‌تواند کلید رفع این موانع و استفاده بهتر از ذخایر معدنی برای رشد اقتصادی و اشتغالزایی باشد.

سید عبدالوهاب سهل آبادی، رئیس خانه صنعت، معدن و تجارت ایران در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا اظهار کرد: کشور ما از نظر وجود ذخایر معدنی بسیار غنی است و در استان‌های مختلف پهنه‌های معدنی بسیار متنوع وجود دارد از جمله در اصفهان، کرمان، آذربایجان غربی، خراسان رضوی، خراسان شمالی و یزد پهنه‌های معدنی بسیار خوبی وجود دارد.

وی با اشاره به اکتشاف ذخایر معدنی در این مناطق گفت: مقدار قابل توجهی از معادن نیز در حال اکتشاف است همچنین دولت برنامه‌ای برای کشف این معادن در دستور کار دارد که چند شرکت را برای اکتشاف ذخایر معدنی انتخاب می‌کند بنابراین معادن غنی در کشور وجود دارد.

رئیس خانه صنعت، معدن و تجارت ایران با اشاره به تأثیر مشکلاتی مانند تحریم‌ها، گرانی نرخ ارز و کاهش ارزش پول ملی بر عملکرد معادن خاطرنشان کرد: بسیاری از معادن برای تهیه ماشین‌آلات معدنی شامل لودر، بلدوزر، بیل مکانیکی و … با مشکلات فراوانی روبه‌رو هستند زیرا قیمت این ماشین‌آلات بر اساس نرخ دلار تعیین می‌شود.

وی با اشاره به فعالیت یکی دو شرکت مونتاژکننده خودروهای چینی معدنی در کشور تصریح کرد: محصولات این شرکت‌ها بسیار گران است و هیچ تسهیلاتی برای خرید ماشین‌آلات معدنی پرداخت نمی‌شود بر این اساس می‌توان یکی از مشکلات اصلی بخش معدن در کشور را تهیه ماشین‌آلات مورد نیاز به شمار آورد که تأمین نقدینگی مورد نیاز خرید آنها برای معادن کوچک و متوسط بسیار سخت است.

سهل‌آبادی معادن بزرگ مانند معادن مس روی را در انحصار دولت دانست و افزود: بخش خصوصی نیز در بهره‌برداری از معادن فعالیت می‌کند اما یکی از مشکلات کنونی بهره‌برداران معادن، آئین‌نامه‌ها و مصوبات روزانه‌است که وزارت صمت درباره صادرات ابلاغ می‌کند و بر دشواری کار صادرکنندگان مواد معدنی می‌افزاید.

وی یکی از مهم‌ترین مشکلات صادرات مواد معدنی را تغییر قوانین صادراتی دانست و توضیح داد: صادرات محصول نیازمند فرایندی است که تولیدکننده با یک شرکت صادراتی وارد مذاکره شده و کالای خود را برای معامله بفرستد، پس از تأیید و مذاکرات دو طرف، کار صادرات آغاز می‌شود بر این اساس وزارت صمت نباید ظرف مدت کوتاهی آئین‌نامه‌ها را تغییر دهد.

رئیس خانه صنعت، معدن و تجارت ایران مشکل دیگر این بخش را مربوط به حقوق دولتی معرفی کرد و گفت: در مواردی بهره‌بردار دولتی هنوز از سال ۱۴۰۳ حقوق دولتی را محاسبه نکرده در حالی که بهره‌بردار کالا یا تولیدات خود را بر پایه قیمتی که در آن زمان مدنظر دولت بوده به فروش رسانده است و اکنون نرخ‌های دیگری مطرح می‌شود.

وی با اشاره به دشواری تهیه سوخت برای ماشین‌آلات معدنی یادآور شد: نزدیک به یک یک دهم گازوئیل مورد نیاز معادن پرداخت می‌شود و بقیه سخت مورد نیاز باید به صورت قاچاق و آزاد خریداری شود که خطرات بسیار سنگینی را برای بهره‌بردار به دنبال دارد.

سهل‌آبادی یکی از چالش‌های معادن زیرزمینی مثل زغال سنگ را مشکلات تأمین جانی کارگران بیان کرد و ادامه داد: با توجه به حوادثی که در سه چهار سال اخیر اتفاق افتاد، لازم است که مسئولان معدنی کشور نسبت به تأمین جانی کارگران اقدامات لازم را انجام دهند تا بهره‌بردار، صاحب معدن و پیمانکار تمام مقررات ایمنی را رعایت کنند.

وی پایین بودن قیمت فروش مواد معدنی را از دیگر مشکلات این بخش عنوان کرد و گفت: قیمت برخی اقلام معدنی به اندازه‌ای است که هزینه‌های بهره‌برداری را جبران نمی‌کند اما عمده فروش زغال سنگ در کشور جنبه صادراتی دارد که از وضعیت مناسبی برخوردار نیست.

رئیس خانه صنعت، معدن و تجارت ایران معادن کشور را از نظر بازار فروش دچار مشکل دانست و تاکید کرد: صادرات محصولات به سختی انجام می‌شود و بازار داخلی نیز راکد است که امیدواریم این وضعیت بهبود پیدا کند.

وی با اشاره به ادامه روند اکتشاف و بهره‌برداری از معادن کشور ادامه داد: به تازگی یک پهنه معدنی در نائین افتتاح شد و در مناطق مختلف نیز معادن سنگ‌های تزئینی همچنین سنگ‌های قیمتی وجود دارد و می‌توان گفت که کشور ما به اندازه جدول مندلیف از تمام معادن موجود در دنیا برخوردار است.

سهل‌آبادی درباره مقاصد صادرات مواد معدنی کشور خاطرنشان کرد: یکی از خریداران مهم سنگ‌های خام ما کشور چین بود که در سال‌های گذشته اعتراضات زیادی به خام‌فروشی سنگ‌های تزئینی مطرح می‌شد اما امروز با توجه به ماشین‌آلات نوینی که وارد صنعت کشور شده، سنگ‌های فرآوری شده با کیفیت مناسب تولید و صادر می‌شوند و غرفه‌های محصولات معدنی کشور در نمایشگاه‌های عمومی با استقبال زیادی روبه‌رو است.

وی تصریح کرد: بیش از ۶۰ تا ۷۰ درصد کارخانه‌های فرآوری محصولات معدنی از ماشین‌آلات بسیار قدیمی استفاده می‌کنند که این موضوع در امر فرآوری محصولات تأثیرگذار خواهد بود.

به گزارش ایمنا، با توجه به اهمیت ذخایر معدنی ایران و تنوع بالای منابع در استان‌های مختلف، توجه ویژه به رفع چالش‌های کنونی بخش معدن ضرورت دارد. تأمین ماشین آلات به روز و ارزان‌تر، ثبات در قوانین صادراتی، پرداخت حقوق دولتی منصفانه، و تأمین سوخت مورد نیاز از جمله راهکارهای کلیدی برای بهبود عملکرد معادن است. همچنین ارتقا ایمنی کارگران، حمایت از بهره برداران خصوصی، و توسعه فناوری‌های فرآوری محصولات معدنی می‌تواند کیفیت تولید و ارزش افزوده را افزایش دهد. دولت و بخش خصوصی با همکاری مؤثر می‌توانند زمینه ساز توسعه پایدار و سودآور بخش معدن باشند که به نفع اقتصاد ملی و رفاه جامعه تمام خواهد شد.