الگوی کشت ملی؛ مسیر کشاورزی پایدار ایران
به گزارش اطلاعات نیوز، کشاورزی به‌عنوان یکی از ارکان اساسی امنیت غذایی کشور، در سال‌های اخیر با چالش‌های متعددی روبه‌رو شده است. از یک‌سو، بحران کم‌آبی و کاهش منابع آبی، و از سوی دیگر، مشکلات ساختاری...
به گزارش اطلاعات نیوز، کشاورزی به‌عنوان یکی از ارکان اساسی امنیت غذایی کشور، در سال‌های اخیر با چالش‌های متعددی روبه‌رو شده است. از یک‌سو، بحران کم‌آبی و کاهش منابع آبی، و از سوی دیگر، مشکلات ساختاری در نظام بیمه کشاورزی، تولیدکنندگان را با دشواری‌هایی روبه‌رو کرده است. در این میان، «سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی» به‌عنوان نهاد متولی تدوین الگوی کشت کشور، در تلاش است تا با ارائه راهکارهای علمی و عملی، این چالش‌ها را کاهش دهد.
بحران آب و نیاز به بازنگری در الگوی کشت
بر اساس اعلام وزارت نیرو، میزان آب تخصیصی به بخش کشاورزی در سال زراعی ۱۴۰۵-۱۴۰۴ حدود ۵۱ میلیارد مترمکعب تعیین شده است، در حالی که نیاز واقعی این بخش بیش از ۷۰ میلیارد مترمکعب برآورد می‌شود. این شکاف بزرگ میان منابع موجود و نیاز واقعی، ضرورت بازنگری در الگوی کشت کشور را به‌ویژه در شرایط کم‌آبی و خشکسالی‌های اخیر، بیش از پیش آشکار می‌کند.
در همین راستا، «سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی» با همکاری دستگاه‌های ذی‌ربط، اقدام به تدوین «الگوی کشت ملی محصولات کشاورزی» برای سال زراعی ۱۴۰۵-۱۴۰۴ کرده است. این الگو با هدف ارتقای بهره‌وری منابع پایه (آب و خاک)، افزایش تولید پایدار، کاهش مصرف آب و هم‌سویی تولیدات با نیاز بازار طراحی شده است. اجرای این الگو می‌تواند به صرفه‌جویی ۱۰ درصدی در مصرف آب منجر شود و در صورت رعایت دقیق آن، زمینه‌ساز تحولی مثبت در کشاورزی کشور باشد.
مشکلات بیمه کشاورزی و تأخیر در پرداخت خسارت‌ها
در کنار بحران آب، نظام بیمه کشاورزی نیز با مشکلاتی مواجه است. تأخیر در پرداخت خسارت‌ها، به‌ویژه در سال‌های اخیر، موجب نارضایتی کشاورزان شده است. به‌طور مثال، در استان آذربایجان‌شرقی، کشاورزان به دلیل درآمد اندک، توان پرداخت حق بیمه محصولات را ندارند و در صورت وقوع خسارت، پرداخت غرامت‌ها با تأخیر مواجه می‌شود. این موضوع باعث کاهش انگیزه کشاورزان برای بیمه محصولات و در نتیجه، افزایش ریسک تولید می‌شود.
«سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی» بر این باور است که اصلاح ساختار نظام بیمه کشاورزی، افزایش اعتبار صندوق بیمه و تخصیص به‌موقع منابع مالی می‌تواند به بهبود وضعیت موجود کمک کند. همچنین، فرهنگ‌سازی در خصوص اهمیت بیمه محصولات و آموزش کشاورزان در این زمینه، از دیگر اقدامات ضروری است.
راهکارهای پیشنهادی
۱. بازنگری در الگوی کشت: با توجه به محدودیت منابع آبی، لازم است الگوی کشت کشور به‌گونه‌ای تنظیم شود که ضمن حفظ تولید، مصرف آب کاهش یابد. این امر مستلزم همکاری نزدیک میان «سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی»، وزارت نیرو و کشاورزان است.
۲. اصلاح نظام بیمه کشاورزی: برای افزایش اعتماد کشاورزان به نظام بیمه، ضروری است پرداخت خسارت‌ها به‌موقع و بدون تأخیر انجام شود. همچنین، افزایش پوشش بیمه‌ای و کاهش هزینه‌های حق بیمه می‌تواند انگیزه کشاورزان را برای مشارکت در این نظام افزایش دهد.
۳. آموزش و ترویج: برگزاری کارگاه‌های آموزشی و ترویجی برای کشاورزان در خصوص اهمیت بیمه محصولات و روش‌های بهینه مصرف آب، از جمله اقدامات مؤثر در این زمینه است.
به گزارش ایمنا، کشاورزی ایران در رویارویی با بحران آب و مشکلات نظام بیمه، نیازمند رویکردی جامع و هماهنگ است. «سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی» با تدوین الگوی کشت ملی و همکاری با سایر دستگاه‌های ذی‌ربط، در تلاش است تا با ارائه راهکارهای علمی و عملی، این چالش‌ها را کاهش دهد. در این مسیر، همکاری کشاورزان، دولت و نهادهای مرتبط، می‌تواند زمینه‌ساز تحول و پایداری در بخش کشاورزی کشور باشد.