اقتصاد جهانی چگونه از قوانین فیزیک پیروی می‌کند؟
به گزارش اطلاعات نیوز و به نقل از دانشگاه دوک، پژوهش تازه‌ای نشان می‌دهد که چرخه‌های رکود و رونق اقتصادی، نه تصادفی بلکه تابعی از قوانین بنیادی فیزیک هستند. آدریان بژان، استاد برجسته مهندسی مکانیک،...
به گزارش اطلاعات نیوز و به نقل از دانشگاه دوک، پژوهش تازه‌ای نشان می‌دهد که چرخه‌های رکود و رونق اقتصادی، نه تصادفی بلکه تابعی از قوانین بنیادی فیزیک هستند. آدریان بژان، استاد برجسته مهندسی مکانیک، با الهام از نحوه پخش شدن شیر روی زمین، توضیح می‌دهد که هر فناوری، ایده یا سرمایه‌گذاری اقتصادی، از همان منحنی S تبعیت می‌کند؛ مسیری که از رشد کند آغاز می‌شود، به سرعت شتاب می‌گیرد و در نهایت با رسیدن به اوج، بازدهی کاهش یافته و زمینه رکود اقتصادی را فراهم می‌کند.
بژان در مقاله‌ای منتشرشده در International Journal of Energy Research تأکید می‌کند که اقتصاد و فیزیک دو روی یک سکه‌اند، همان‌طور که حرکت انرژی و انتشار مواد از قوانینی مشخص پیروی می‌کند، جریان سرمایه و بازدهی اقتصادی نیز تابع قوانین مشابه است. او با بررسی چرخه‌های رشد اقتصادی و سرمایه‌گذاری نشان می‌دهد که سرمایه‌گذاری‌ها در مراحل اولیه بیشتر بازده کمی دارند، سپس با فراگیر شدن فناوری یا محصول، بازدهی به اوج می‌رسد و در نهایت با رسیدن به اشباع بازار، بازده کاهش یافته و رکود ایجاد می‌شود.
یکی از نکات کلیدی پژوهش، ارتباط میان انرژی مصرفی و اقتصاد است. بژان معتقد است که رشد اقتصادی بدون مصرف انرژی امکان‌پذیر نیست؛ همان‌طور که برای حرکت یک جسم، انرژی لازم است، تولید و توزیع کالا و خدمات نیز نیازمند جریان منابع و سرمایه است. جریان پول و سرمایه در اقتصاد، مانند انرژی مصرفی، یک فرآیند زنجیره‌ای است که بر اساس بازدهی مراحل مختلف، شکل کلی رشد یا رکود را تعیین می‌کند.
این نظریه همچنین توضیح می‌دهد چرا رکود اقتصادی امری طبیعی و اجتناب‌ناپذیر است و لزوماً نشانه شکست سیاست‌های اقتصادی نیست. هر کالا، خدمت یا فناوری محدودیت‌های چرخه‌ای دارد و وقتی منحنی S بازده از نقطه سرمایه‌گذاری عبور کرده و به اوج می‌رسد، کاهش بازدهی طبیعی است. با این حال، بژان تأکید می‌کند که بازار آزاد می‌تواند با نوآوری و ایجاد منحنی‌های S جدید، روند کلی رشد اقتصادی را حفظ کند.
به عبارت دیگر، رکودها فرصتی برای نوآوری و بازآفرینی اقتصاد هستند. همان‌طور که شیر ریخته‌شده روی زمین پس از پخش اولیه آرام می‌شود، اقتصاد نیز پس از یک دوره رونق، نیازمند ایده‌ها و فناوری‌های تازه است تا چرخه رشد جدیدی آغاز شود. به گفته بژان، «بازارهایی که نوآوری و خلاقیت را تشویق می‌کنند، می‌توانند منحنی‌های S متعددی ایجاد کنند و مسیر کلی رشد را ادامه دهند.»
این رویکرد نشان می‌دهد که سیاستگذاران و سرمایه‌گذاران باید با دیدی مبتنی بر چرخه‌های طبیعی رشد و رکود عمل کنند، به جای تمرکز صرف بر جلوگیری از رکود کوتاه‌مدت. شناخت قوانین اساسی فیزیک در اقتصاد، می‌تواند راهگشای مدیریت بهتر بحران‌ها و سرمایه‌گذاری‌های کلان باشد و به درک عمیق‌تری از رفتار بازار و چرخه‌های اقتصادی کمک کند.