اف-۳۵ برای عربستان؛ معامله‌ای پرهزینه برای امنیتی که وجود ندارد

به گزارش اطلاعات نیوز، در صورت نهایی‌شدن درخواست عربستان سعودی برای خرید جنگنده‌های اف -۳۵، شاهد یک تغییر راهبردی عمیق در سیاست امنیتی ریاض خواهیم بود که نه تنها یک معامله تسلیحاتی، بلکه یک پیام سیاسی و راهبردی با ابعاد ژئوپلیتیکی گسترده خواهد بود.

ترس امنیتی و محاسبه موازنه

ریاض با احساس آشکاری از ناامنی به این گزینه نظامی روی آورده است. نگرانی از برتری هوایی اسرائیل، همراه با تجربه بلاتکلیفی منطقه‌ای، باعث شده است سعودی به فکر «توازن تسلیحاتی» بیفتد. خرید اف -۳۵ برای عربستان به منزله یک «پاسخ نمادین» به تهدید بالقوه صهیونیست‌ها است، تا بتواند در عرصه امنیتی منطقه‌ای، تصویر قدرتمندتری بسازد.

سیاست داخلی و مشروعیت افکار عمومی

یکی از انگیزه‌های محوری این خرید، استفاده سیاسی داخلی است. ریاض می‌تواند این قرارداد را به عنوان دستاوردی بزرگ برای ملت سعودی معرفی کند؛ دستاوردی که تنها برای افزایش توان نظامی نیست، بلکه برای نشان دادن این است که «سعودی امنیت را به بهای واقعی به دست آورده است». با ارائه این معامله در قالب نماد قدرت ملی، دولت سعودی قادر است از آن به عنوان اهرمی برای تقویت مشروعیت داخلی بهره ببرد.

فشار واشنگتن و فشار عادی‌سازی

واشنگتن نیز در این معادله نقشی کلیدی دارد. ایالات متحده معتقد است که فروش تسلیحات پیشرفته به ریاض می‌تواند به‌عنوان اهرم فشار دیپلماتیک در مذاکرات منطقه‌ای به‌ویژه پیرامون عادی‌سازی با رژیم صهیونیستی به‌کار رود. از سوی دیگر، سعودی‌ها امیدوارند با این خرید، امتیازات بیشتری در مذاکرات به دست آورند چه در زمینه روابط با آمریکا، چه در مسیر رابطه با اسرائیل.

وابستگی فنی، دو سر یک شمشیر

جنگنده اف -۳۵ یک سامانه پیشرفته و پیچیده است که برای بهره‌برداری کامل، نیازمند زنجیره پشتیبانی فنی، نگهداری دقیق و قطعات مصرفی است. خرید این جنگنده‌ها به معنای وابستگی بلندمدت سعودی به آمریکا خواهد بود. در هنگام بحران یا تنش، این وابستگی می‌تواند به نقطه ضعف استراتژیک تبدیل شود، زیرا عملکرد مؤثر هواپیماها بدون همکاری و پشتیبانی ایالات متحده به‌سادگی تضمین‌پذیر نیست.

نسخه صادراتی در برابر نسخه اسرائیلی

بسیار مهم است که توجه شود گزینه‌ای که سعودی ممکن است دریافت کند، نسخه‌ای با محدودیت‌های عملیاتی بیشتر از آنچه اسرائیل در اختیار دارد خواهد بود. در بسیاری از فروش‌های تسلیحاتی حساس، آمریکا نسخه‌هایی را ارائه می‌دهد که ظرفیت کامل تهاجمی، راداری یا لجستیکی را ندارند؛ بنابراین حتی با اف -۳۵، سعودی ممکن است نتواند «برتری کامل» را در برابر اسرائیل تأمین کند.

سنجش توان نظامی در میدان جنگ

تجربه گذشته عربستان، به‌ویژه در منازعه یمن، نشان داده که داشتن تسلیحات پیشرفته به خودی خود تضمین‌کننده برتری در میدان نیست. نیروی انسانی، آموزش، ابتکار عملیاتی و توان رهبری از اهمیت زیادی برخوردار هستند. خرید اف -۳۵ اگر نتواند با این مؤلفه‌ها تقویت شود، احتمال دارد بیشتر نمادین باشد تا بازتاب یک تحول عملیاتی واقعی در توان هوایی سعودی.

در نهایت، تلاش سعودی برای خرید اف -۳۵ را باید به چشم یک ترکیب راهبرد سیاسی و نظامی دید، نه فقط یک معامله تسلیحاتی. این اقدام نشان‌دهنده ترس ریاض از تضعیف امنیت منطقه‌ای است، اما در عین حال پذیرش وابستگی عمیق‌تر به واشنگتن است. اگر ریاض واقعاً به دنبال امنیت پایدار، استقلال راهبردی و توازن قوی باشد، باید فراتر از سلاح‌های پیشرفته فکر کند و به سرمایه‌گذاری در آموزش، نیروی انسانی و استراتژی کلی بپردازد نه تنها در ظاهر، بلکه در باطن راهبردی‌اش.