اصلاح ساختار بودجه؛ راه نجات اقتصاد از چرخه تورم و کسری

به گزارش اطلاعات نیوز، اقتصاد ایران در سال‌های اخیر با چالش‌های ساختاری و بودجه‌ای روبه‌رو بوده است، اما همین شرایط می‌تواند فرصت بازآفرینی و اصلاح اقتصادی را فراهم کند. کسری بودجه، که بخشی از آن ناشی از ناتوازن بودن درآمدها و هزینه‌های دولت است، یکی از عوامل فشار بر بازارها و افزایش تورم بوده است؛ با این حال تجربه‌های داخلی و بین‌المللی نشان می‌دهد که با اتخاذ راهکارهای پایدار و هدفمند، می‌توان این چالش را به نقطه‌ای برای رشد و ثبات اقتصادی تبدیل کرد.

تحلیلگران اقتصادی معتقدند که مسیر پیش‌رو نیازمند تمرکز بر درآمدهای پایدار و غیرتورمی، مدیریت کارآمد دارایی‌های دولتی و اصلاح هزینه‌های جاری است. استفاده از ظرفیت‌های مالیاتی به صورت هوشمند، برخورد با فرار مالیاتی و توسعه پایه‌های جدید مالیاتی، نه تنها منابع دولت را افزایش می‌دهد، بلکه به افزایش عدالت اقتصادی نیز کمک می‌کند. از سوی دیگر، بهره‌برداری مؤثر از دارایی‌های مازاد و اجرای طرح‌های مولدسازی، می‌تواند تأمین مالی پروژه‌های زیرساختی و کاهش بدهی‌ها را بدون فشار بر نقدینگی فراهم کند و اقتصاد را از مسیر تورم‌زا دور سازد.

در سمت هزینه‌ها، هدفمندسازی یارانه‌ها، کاهش هدررفت منابع و نظارت دقیق بر هزینه‌های جاری، ضمن حمایت از دهک‌های کم‌درآمد، ظرفیت آزادسازی منابع برای سرمایه‌گذاری در بخش‌های مولد و توسعه زیرساخت‌ها را فراهم می‌کند. این اقدامات نشان می‌دهد که اصلاحات ساختاری نه یک چالش، بلکه فرصتی برای افزایش بهره‌وری، رشد اقتصادی و ارتقای رفاه مردم است.

با ترکیب این سیاست‌ها، اقتصاد ایران می‌تواند مسیر ثبات و رشد پایدار را در پیش گیرد؛ شرایط فعلی فرصت مناسبی برای اتخاذ تصمیمات هوشمندانه و بلندمدت فراهم کرده است که نه تنها کسری بودجه را مهار می‌کند، بلکه اعتماد عمومی و سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی را نیز تقویت خواهد کرد. در این چارچوب، اصلاحات ساختاری و مدیریت منابع، کلید ایجاد یک اقتصاد مقاوم و امیدوارکننده برای نسل‌های آینده است و می‌تواند ایران را به سمت آینده‌ای با ثبات، شفافیت و رفاه پایدار هدایت کند.

مولدسازی دارایی‌ها؛ راهی غیرتورمی برای عبور از بحران بودجه ۱۴۰۴

مینا جعفری، کارشناس اقتصادی در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا اظهار کرد: کسری بودجه، که بر اساس برآوردها در بودجه ۱۴۰۴ رقمی قابل توجه (نزدیک به ۸۰۰ هزار میلیارد تومان انتشار اوراق بدهی) را شامل می‌شود، یکی از ریشه‌های اصلی تورم و بی‌ثباتی در اقتصاد ملی است. تزریق پول پرقدرت برای جبران این شکاف مالی همچون سوختی برای موتور تورم عمل می‌کند و دولت نیازمند اتخاذ راهکارهای پایدار و غیرتورمی است تا این چالش ساختاری را نه با مسکن‌های موقتی، بلکه با درمان ریشه‌ای برطرف سازد.

وی افزود: مؤثرترین راهکار در سمت درآمد، افزایش درآمدهای پایدار مالیاتی بدون اعمال فشار بر تولیدکنندگان شفاف است؛ مقابله با فرار مالیاتی، برآوردها حاکی از فرار مالیاتی گسترده در بخش‌های غیررسمی است. هوشمندسازی سیستم مالیاتی و انسداد منافذ فرار، می‌تواند صدها هزار میلیارد تومان به درآمدهای دولت اضافه کند و فعال‌سازی پایه‌های مالیاتی جدید، اجرای کامل قانون مالیات بر عایدی سرمایه (CGT) و مالیات بر مجموع درآمد، به افزایش عدالت و تنوع‌بخشی به منابع مالیاتی کمک می‌کند.

کارشناس اقتصادی تصریح کرد: بخش مهمی از کسری را می‌توان از طریق فروش کارآمد اموال مازاد دولت و اجرای طرح (مولدسازی دارایی‌ها) تأمین کرد و این روش، یک ابزار قدرتمند برای تأمین مالی است که برخلاف چاپ پول، ماهیت ضدتورمی دارد و منابع حاصل از آن باید صرف پرداخت بدهی‌ها و تکمیل پروژه‌های زیربنایی شوند، نه هزینه‌های جاری.

جعفری با اشاره به مدیریت و کاهش هزینه‌های جاری تاکید کرد: در سمت هزینه‌ها، نیاز به یک جراحی اقتصادی دقیق است و هدفمندسازی یارانه‌ها، بخش قابل توجهی از یارانه‌های انرژی به دلیل سو مدیریت، به هدر می‌رود و توزیع هدفمند یارانه انرژی به صورت الکترونیکی یا نقدی، ضمن کمک به دهک‌های کم‌درآمد، از هدررفت منابع جلوگیری می‌کند؛ کاهش هزینه‌های دولت، ساده‌سازی بوروکراسی اداری، کاهش سفرهای غیرضروری، و جلوگیری از افزایش بی‌رویه سهم حقوق و دستمزد در بودجه جاری، می‌تواند صرفه‌جویی‌های چشمگیری ایجاد کند.

وی خاطرنشان کرد: رفع کسری بودجه ۱۴۰۴ نیازمند یک عزم ملی برای اجرای اصلاحات ساختاری است. تمرکز بر درآمدهای پایدار (مالیات) و منابع غیرتورمی (مولدسازی) به همراه کنترل سخت‌گیرانه هزینه‌های جاری، تنها مسیری است که می‌تواند اقتصاد ملی را از دام تورم نجات داده و زمینه را برای ثبات و رشد اقتصادی فراهم سازد.

به گزارش ایمنا، با توجه به تجربه‌های داخلی و بین‌المللی، عبور از چالش کسری بودجه نیازمند اتخاذ سیاست‌های منسجم و ساختاری است که هم در سمت درآمد و هم در سمت هزینه، اقتصاد را به مسیر پایداری هدایت کند. تمرکز بر درآمدهای پایدار، بهره‌گیری هوشمندانه از دارایی‌های دولتی و مولدسازی آنها، به همراه هدفمندسازی هزینه‌ها و اصلاح ساختار بودجه جاری، می‌تواند منابع مالی کشور را تقویت کرده و فشارهای تورمی را کاهش دهد.

همچنین، شواهد نشان می‌دهد که اقتصادهایی که ترکیبی از مدیریت دقیق مالی، افزایش شفافیت و ارتقای عدالت مالیاتی را اجرا کرده‌اند، توانسته‌اند علاوه بر مهار کسری بودجه، رشد اقتصادی پایدار و رفاه اجتماعی بیشتری ایجاد کنند. در این راستا، ایران نیز با سیاست‌های اصلاحی و تصمیم‌گیری‌های هوشمند می‌تواند نه تنها از فشارهای کوتاه‌مدت اقتصادی عبور کند، بلکه ساختار اقتصادی خود را تقویت کرده و مسیر توسعه پایدار و ثبات بلندمدت را رقم بزند.

چالش فعلی، فرصتی برای اصلاحات بنیادی است و اتخاذ سیاست‌های درست می‌تواند چشم‌انداز اقتصادی کشور را به آینده‌ای امیدوارکننده و مقاوم در برابر نوسانات تورمی تبدیل کند.