آبیاری نوین در ۷۵ هزار هکتار زمین، راهکاری برای مقابله با بحران آب

به گزارش اطلاعات نیوز، مهرداد مرادمند پیش از ظهر امروز _ چهارشنبه بیست‌ویکم خرداد_ در نشست خبری اظهار کرد: امروز آغاز هفته جهاد کشاورزی است که بیش از ۹۹ درصد کار در بخش کشاورزی توسط بخش خصوصی انجام می‌شود و فعالان این بخش نقش مهمی در سیاست‌گذاری، اجرای روش‌های افزایش بهره‌وری و بهبود شرایط تولید دارند.

وی از افتتاح ۲۱۸ پروژه در این هفته خبر داد و افزود: این طرح‌ها شامل مباحث مربوط به عشایر، موضوعات زیرساختی آب و خاک که در دوره خشکسالی اهمیت زیادی دارد، طرح‌های احداث گلخانه، باغبانی دامداری و شیلات، صنایع تبدیلی و غذایی منابع طبیعی و آبخیزداری با اعتبار هزار و ۱۷۲ میلیارد تومان است که میزان مشارکت یا آورده مردمی و بخش خصوصی هزار و ۴۷ میلیارد تومان را شامل می‌شود.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان اصفهان با اشاره به سهم ۷۹.۴ سهم تسهیلات استانی در اجرای این پروژه‌ها گفت: این پروژه‌ها برای ۷۳۷ نفر به صورت مستقیم اشتغال ایجاد کرده و ۲۱ هزار و ۹۷۷ خانوار از آنها بهره‌مند شدند، چهار پروژه شاخص نیز در این فهرست وجود دارد که شامل کارخانه صنایع لبنی، آرد و فرآوری گندم و دو گلخانه با سطح مناسب می‌شود.

وی درباره وضعیت کشاورزی استان در سال زراعی جاری توضیح داد: از ابتدای پاییز، سال زراعی سختی را آغاز کردیم اما پیش‌بینی می‌شد که بارش‌های زمستان این کمبود را جبران کنند در حالی که زمستان گذشته در ۵۰ سال اخیر کمترین میزان بارش را در استان و سرشاخه‌های زاینده‌رود شاهد بودیم که شرایط سختی را در استان حاکم کرد.

انواع مخاطرات در سال زراعی جاری

مرادمند با اشاره به وقوع نوسانات دمایی شدید، سرمازدگی و شروع گرمای خارج از قاعده در ابتدای سال جاری ادامه داد: در سال زراعی جاری با انواع مخاطرات روبه‌رو بودیم اما سعی کردیم با کمترین آسیب و خسارت از آنها عبور کنیم.

وی شرایط تولید گندم در سال جاری را با سال گذشته متفاوت دانست و گفت: در ابتدای سال زراعی کشت غله انجام شده بود که با تحویل دیرهنگام آب دچار مشکلاتی شد، سال گذشته میزان تولید گندم استثنایی بود اما امسال عملکرد این بخش پایین‌تر است با وجود این شرایط، بهره‌وری مناسبی از منابع آبی اندک به دست آوردیم که در کنار زمین‌های کشاورزی، تولید با شرایط کمبود آب و حفظ باغات یا دامداری‌ها بتوان با ناترازی مثل قطع برق کار سختی است.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان اصفهان اظهار امیدواری کرد با هماهنگی فعالان بخش خصوصی، فصل زراعی جاری را تا پایان تابستان پشت سر بگذاریم و تاکید کرد: امیدواریم در سال زراعی آینده شاهد خسارت کمتری از خشکسالی در بخش کشاورزی باشیم.

ظرفیت اجرای ۷۵ هزار هکتار آبیاری نوین

وی با اشاره به اهمیت اجرای شبکه‌های آبیاری نوین در شرایط سخت کم‌آبی گفت: تا قبل از سال پیش‌بینی می‌شد که ۱۵۰ هزار هکتار از اراضی استان را به سیستم‌های نوین آبیاری مجهز کنیم و سال گذشته نیز دو هزار و ۲۰۰ هکتار اجرا شد، ظرفیت ایجاد سالانه چهار تا پنج هزار هکتار شبکه نوین آبیاری در استان وجود دارد در صورتی که اعتبار مورد نیاز اختصاص پیدا کند در حالی که شرایط کشور به گونه‌ای است که اختصاص اعتبارات عمرانی محدودیت پیدا کرده است.

مرادمند ظرفیت اجرای آبیاری تحت فشار در مزارع استان اصفهان را ۷۵ هزار هکتار برشمرد و توضیح داد: در همه مزارع امکان اجرای یک سامانه وجود ندارد، انواع روش‌ها برای مصرف بهینه آب وجود دارد که بسته لیزری و شبکه‌های نوین آبیاری، اصلاح و مرمت قنوات را شامل می‌شود.

وی مولدسازی اراضی در اختیار جهاد کشاورزی را یکی از راهکارهای تأمین اعتبارات کافی برای اجرای شبکه‌های آبیاری تحت فشار دانست و ادامه داد: با وجود اینکه یکی از دستگاه‌های پیشرو در اجرای طرح مولدسازی بودیم و اراضی مورد نظر در قالب این طرح را به فروش گذاشتیم، آنها به فروش نرفت ولی فروش زمین‌ها دوباره انجام خواهد شد.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان اصفهان با اشاره به صادرات محصولات متنوع از استان اصفهان گفت: با این صادرات از طریق تولیدکنندگان یا واسطه‌ها و سورتینگ داران انجام می‌شود و نگرانی از بابت برگشت ارز در بخش کشاورزی وجود ندارد که این اعتبار نیز صرف سرمایه‌گذاری در بخش کشاورزی می‌شود.

افت ۴۰ درصدی عملکرد مزارع غله پایین دست

وی حمله ملخ و سن را یکی از دغدغه‌های سال جاری عنوان کرد و افزود: تاکنون در ۸۵ هزار هکتار از مزارع تحت هجوم سن، عملیات مبارزه انجام شده است زیرا به دلیل شرایط خشکی و تخلیه مراتع، برخی از زمین‌ها به کانون آلودگی برای پرورش سن تبدیل شده بودند و کشاورزان نیز رغبتی برای تهیه سم نداشتند به همین دلیل با کمک ویژه استانداری، دو میلیارد تومان برای خرید سم به کشاورزان اختصاص پیدا کرد و خسارت ناشی از هجوم آفات به حداقل رسید.

مرادمند با اشاره به تأخیر در بازگشایی آب زاینده‌رود برای آبیاری مزارع غله اظهار کرد: زمستان بدون بارش نگرانی‌هایی برای تأمین آب شرب ایجاد کرده بود اما بارندگی ۲۱۰ میلی‌متری اول تا سوم فروردین، امیدی برای توزیع آب در بخش کشاورزی ایجاد کرد، در حوزه زاینده‌رود حدود ۴۶ هزار هکتار کشت موجود بود که ۲۰ هزار هکتار آن به صورت مستقیم با آب رودخانه انجام شده بود و اگر آب رهاسازی نمی‌شد همه این کشت خسارت اساسی می‌دید.

وی نیاز آبی مزارع پایین دست را توزیع چهار نوبت آب بیان کرد و گفت: رهاسازی با تأخیر انجام شد و مجموعه استان این درخواست را پذیرفتند که یک نوبت آب دیر رها شود اما دو هفته تأخیر در رهاسازی آب باعث ضرر و زیان به محصولات شد ولی با شرایط سختی که وجود داشت می‌توان گفت کشاورزانی که آب چاه داشتند وضعیت بهتر از مزارع وابسته به آب رودخانه دارند و در مجموع میزان عملکرد مزارع تاکنون بیش از ۳۰ تا ۴۰ درصد کاهش نشان می‌دهد.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان اصفهان درباره تأمین سوخت دامداران خاطرنشان کرد: این موضوع به دلیل تأیید نشدن سهمیه دامداران است که وزارت نفت هر سه ماه یک‌بار به دلیل زیادی مراجعات، قطع بودن سیستم و هماهنگ‌نبودن پیمانکار موجودی دریافت می‌کند که شرکت پخش به دلیل قوانین سخت‌گیرانه آن را کاهش می‌دهد.

وی افزود: مشکلات دامداران تا حدود زیادی حل شده در حالی که تراکتور داران نیز مشکلاتی درباره کاهش سهمیه سوخت داشتند که با وجود پیگیری‌های انجام شده هنوز برطرف نشده است بنابراین بخش کشاورزی از افزایش کرایه حمل و نقل متضرر می‌شود زیرا هزینه افزایش کرایه حمل نیز به عهده تولیدکننده خواهد بود در حالی که قیمت نهایی اصلاح نشده است.

نوسان در بازار محصولات سردرختی

مرادمند برخی از محصولات کشاورزی را مشمول نرخ‌گذاری دانست و یادآور شد: محصولاتی که مستقیم با نرخ ارز یارانه‌ای تولید می‌شوند مثل شیر یا گندم مشمول قیمت‌گذاری هستند اما مواردی مثل قیمت میوه وابسته به عرضه و تقاضا است و دولت نقشی در نرخ‌گذاری ندارد البته می‌تواند در زمینه صادرات محدودیت‌هایی ایجاد کند تا نرخ ارز آزاد باعث به هم ریختن بازار داخلی نشود اما این تصمیم مورد اعتراض تولیدکننده و صادرکننده قرار دارد که با یک تصمیم زیان‌می بینند.

وی یکی از محورهای برنامه هفتم توسعه را ورود نکردن دولت در نرخ‌گذاری محصولات کشاورزی بیان کرد و افزود: قرار بود حمایت از مصرف‌کننده از طریق اجرای طرح کالابرگ انجام شود تا تولیدکنندگان نیز برای تأمین نیاز بازارهای صادراتی دچار سردرگمی نشوند اما این موضوع هنوز محقق نشده است.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان اصفهان با اشاره به حمایت دولت از مصرف‌کنندگان در بازار میوه شب عید گفت: با حمایت دولت بازار به نفع مردم تنظیم شد و تعادل در آن برقرار شد البته بازار محصولات سردرختی امسال به دلیل سرمازدگی دچار مشکل است اما به دلیل عرضه و تقاضا دولت در این بخش نمی‌تواند دخالت کند.

وی درباره مشکل تغییر کاربری و ساخت سوله در اراضی غرب اصفهان یادآور شد: به دلیل کم‌آبی سال‌های اخیر در غرب استان شاهد ساخت‌وسازهای غیرمجاز در اراضی کشاورزی هستیم که تاکنون چند مورد تخریب نیز در این زمینه انجام شده اما موضوع مهم برای جلوگیری از ادامه تغییر کاربری در منطقه غرب، پیش‌گیری است که ارائه هرگونه خدمات با محدودیت روبه‌رو است و امیدواریم این نظارت در کاهش تخلفات مؤثر باشد.

ممنوعیت خدمات کود، سم و بذر به کشت خارج از الگو

مرادمند کشت برنج در برخی از اراضی حاشیه زاینده‌رود را محدود دانست و افزود: اطلاع‌رسانی لازم در این زمینه به مسئولان شهرستان‌ها انجام شده است اما فقط یکی دو مورد این کار را انجام می‌دهند که برخورد با آنها خارج از دسترس ما است با وجود این هیچ خدمات کود، سم، بذر و تسهیلات به کشت خارج از الگوی منطقه ارائه نمی‌شود.

وی با اشاره به محدودیت کشت برنج در چند هزار هکتار اطراف اصفهان ادامه داد: سطح زیر کشت این محصول به کمتر از ۶۰۰ هکتار می‌رسد در حالی که شالیزارهای محدود اطراف اصفهان دارای قدمت حداقل ۵۰۰ ساله هستند که در طومار شیخ بهایی ذکر شده و نباید در برابر آن تدافعی بود.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی از تعریف امکان کشت دو هزار و ۵۰۰ هکتار برنج در الگوی کشت اصفهان خبر داد و گفت: با اقدامات ترویجی می‌توان کشاورزان را متقاعد کرد که این کشت را انجام ندهند.

نظارت بر زنجیره واردات و مصرف سموم

وی با اشاره به اهمیت کاهش مصرف سموم در بخش کشاورزی توضیح داد: پایش به صورت چند روزه و با سرکشی به تمام واحدهای فروشگاه‌ها و داروخانه‌های نسخه‌پیچی سم توسط کارشناسان جهاد کشاورزی انجام می‌شود تا سموم تاریخ گذشته و خارج از قاعده از چرخه خارج شود.

مرادمند از جمع‌آوری یک تن و ۱۰۰ کیلو سم تاریخ گذشته از بازار در سال گذشته خبر داد و گفت: مانیتورینگ سم از واردات تا تولید و فروش همه قابلیت نظارت دارد و در صورتی که سم خارج از قاعده در بازار وجود داشته باشد، توقیف خواهد شد.

وی با اشاره به وضعیت مناسب کشت گندم سال گذشته در مزارع استان اظهار کرد: سال گذشته به اندازه نیاز خود تولید کردیم که حتی نیاز برخی صنوف را نیز پوشش داد اما در سال جاری با توجه به کم بارشی باید راهکارهای دیگری برای تأمین گندم در نظر گرفت البته شهرستان‌های غرب و شمال غرب کشور در این زمینه وضعیت بهتری از مرکز و جنوب غرب دارند.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان اصفهان بهبود بارش‌ها در این مناطق از ابتدای سال تاکنون را امیدوارکننده دانست و گفت: در تولید گندم، شرایط پارسال را نداریم اما میزان کسری انتهای دوره با خرید گندم مشخص می‌شود تاکنون ۱۴ هزار تن گندم از کشاورزان مناطق گرم استان خریداری شده اما خرید در مرکز به تازگی آغاز شده است.

وی با اشاره به وضعیت تولید محصولات لبنی یادآور شد: با توجه به افزایش هزینه تولید از جمله دستمزد و کرایه، تغییری در نرخ‌گذاری صورت گرفت و هزینه خرید شیر خام از دامداری‌ها به ۲۳ تومان رسیده است البته این ماده روی قیمت محصولات لبنی نیز تأثیرگذار خواهد بود اما به نظر می‌رسد افزایش قیمت دلیل کاهش مصرف شیر در سبد خانوار نبوده زیرا میل به مصرف برخی نوشیدنی‌های گران‌تر از شیر در جامعه بالا است.

مرادمند درباره مشکلات ایجاد شده در زنجیره تولید نان توضیح داد: تأمین گندم، بذر و آرد و تحویل آن به شرکت غله در حوزه اختیارات سازمان جهاد کشاورزی است که این روند بدون هیچ مشکلی در حال انجام است اما مشکلی که برای برخی نانوایی‌ها ایجاد شده مربوط به عدم همخوانی هزینه‌های مربوط به پخت نان با مقرون به صرفه نبودن برای نانوایان است.

تعطیلی نانوایی‌های یارانه‌پز

وی ادامه داد: دولت قرار بود در قالب کارمزدهایی این هزینه‌های تولید را برای نانوایان جبران کند اما از ابتدای سال و با افزایش هزینه‌های تولید از جمله بیمه تأمین اجتماعی، پخت نان با کارمزد قبلی برای نانوایان مقرون به صرفه نیست و خواستار اصلاح این فرمول از سوی وزارت اقتصاد و دارایی هستند.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان اصفهان این مشکل را مربوط به نانوایانی دانست که با آرد یارانه‌ای فعالیت می‌کنند و اظهار کرد: با توجه به اینکه حقوق و دستمزد یارانه‌پزها با پول یارانه‌ای تأمین می‌شود و دچار مشکل است، درخواست آزادپزی دارند زیرا دولت تأثیری در دستمزد آنها ندارد.

وی سرانه مصرف آرد استان اصفهان را بسیار محدود بیان کرد و افزود: مشکلاتی مانند دورریز نان در استان اصفهان وجود ندارد، سرانه محدود و متناسب با مصرف صرفه‌جویی شده مردم است اما موضوع عدم توجیه اقتصادی برای نانوایان یارانه‌پز است که باید با آرد سهمیه‌ای میزان مشخص نان پخته و توزیع کنند و دولت مبلغی را برای ایجاد صرفه اقتصادی به آنها پرداخت کند که تأمین نشده و موجب تعطیلی این واحدها شده است.

مرادمند کشاورزی اصفهان را وابسته به منابع سطحی و زیرزمینی دانست و گفت: آب‌های سطحی شامل زاینده‌رود است که به دلیل نبود آب زیرزمینی در سال‌های اخیر بارگذاری زیادی روی رودخانه زاینده‌رود برای تأمین آب شرب صورت گرفته است که امیدواریم با تصفیه آب در این شبکه بتوان منابعی را برای مصارف کشاورزی یا حتی تغذیه سفره‌های زیرزمینی تأمین کرد.

وی از نصب کنتورهای هوشمند بر چاه‌های کشاورزی خبر داد و گفت: در برخی مناطق چاه‌های آبی ندارند که کنتور نصب شود اما در مناطقی مانند بادرود، آران و بیدگل و اردستان نصب این کنتورها باعث کنترل افت سطح آب‌های زیرزمینی شده است.

مرادمند تداوم کشاورزی اصفهان را با الگوی کشت پیشنهادی امکان‌پذیر دانست و تصریح کرد: این الگو در برخی مناطق شامل کشت پسته یا گیاهان دارویی است بنابراین ممکن است نوع کشاورزی اصفهان بر اساس شرایط عوض شود اما تعطیلی بردار نیست.