پیشنیازهای افزایش جمعیت را فراهم کنید
اکرم یوسفی – روزنامه اطلاعات| بدون شک کاهش سطح رفاه اقتصادی و قرار گرفتن در دهکهای پایین جامعه، در سالهای اخیر موجب شده است تا بسیاری از خانوادههای ایرانی از فرزندآوری و شرکت در طرح افزایش...
اکرم یوسفی – روزنامه اطلاعات| بدون شک کاهش سطح رفاه اقتصادی و قرار گرفتن در دهکهای پایین جامعه، در سالهای اخیر موجب شده است تا بسیاری از خانوادههای ایرانی از فرزندآوری و شرکت در طرح افزایش جمعیت عقبنشینی کنند و امروز شاهد کاهش نرخ رشد جمعیت در کشور باشیم. به طوریکه هر روز بر تعداد جمعیت سالمند و غیر فعال کشور اضافه میشود و در صورت ادامه این روند، شاهد آثاری مخرب و جبرانناپذیر مانند نبود نشاط اجتماعی، کم تحرکی خانوادهها، افسردگیهای اجتماعی، کاهش نرخ باروری، انقطاع نسل و عدم رشد و توسعه اقتصادی خواهیم بود.
هرچند عوامل گوناگون فرهنگی و اجتماعی بر تصمیمات خانوادهها و بخصوص اقشار ضعیف و کم درآمد جامعه که امروزه به زیر خط فقر حرکت میکنند در کاهش فرزندآوری مؤثر است، اما نقش مشکلات اقتصادی در تضعیف انگیزههای فرزندآوری در خانوادههای ایرانی نیز اهمیت بسیاری دارد، که آن را نباید نادیده گرفت.
این موضوع تا آنجا مهم است که نه فقط دهکهای پایین جامعه، بلکه دهکهای متوسط درآمدی نیز که با کاهش سطح رفاه اقتصادی در چند سال متوالی روبرو بودهاند، به جمع آنان میپیوندند. با توجه به اهمیت موضوع، برقراری ثبات اقتصادی و جلوگیری از افزایش شاغلان فقیر، سرمایهگذاری برای ابقای خانوادهها و کاهش نرخ طلاق، اجرای سیاستهای رفاهی، سنجش مستمر و رفاه اقتصادی مردم و اجرای سیاستهای تشویقی برای افزایش تمایل جوانان به ازدواج و فرزندآوری، میتواند به افزایش همزمان کمی و کیفی جمعیت در کشور، کمک کند و این در حالی است که توجه به حلقههای مفقوده و سیاستگذاریهای درست و اصولی در برنامههای فرزندآوری و جوانی جمعیت، نظارت و رصد دقیق اجرای قوانین و سیاستهای جمعیتی، آموزش و فرهنگسازی در سبک زندگی سالم، تأمین امنیت شغلی برای مادران، رصد و نظارتهای دقیق بر فعالیتهای نهادهایی که باید برای اجرای طرح جوانی جمعیت برنامههای گوناگون و اثرگذاری را در اولویت اقدامهای خود قرار دهند و با سیاستهای افزایش جمعیت همگام شوند، تا کاهش بحرانهای سالمندی و کاهش نرخ جمعیت جوان در کشور، نقشآفرینی کند.
چالشها و موانع متعددی بر سر راه تحقق اهداف قانون جوانی جمعیت در ۴ بخش اجرایی و مدیریتی، فرهنگی و اجتماعی، آموزشی و رسانهای و بهداشت و درمان وجود دارد که سیاستگذاران این بخشها باید با اجرای برنامههای مدون و دقیق و افزایش طرحهای اثرگذار تشویقی، پویاتر عمل کنند، چرا که برخورداری از ظرفیتهای نیروی انسانی جوان میتواند فرصت طلایی در چرخه توسعه و عامل پیش برنده رشد اقتصادی باشد، اما اگر تدابیر کارآمدی برای بهرهگیری از این مؤلفه تأثیرگذار در تولید، پیشروی برنامهریزان و سیاستگذاران نباشد، این فرصت به تهدیدی برای نظام اجتماعی بدل خواهد شد .
از این موضوع مهم نباید غافل شد که مشکلات کشور تا حدی ناشی از توزیع نامناسب جمعیت، تراکم جمعیت در شهرها، توسعه نامتوازن شهرها و عدم بهرهبرداری اصولی از منابع است، چرا که با برنامهریزیهای درست و بکارگیری نیروهای جوان و مولد در عرصههای گوناگون اجتماعی، سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و ورزشی، میتوان شاهد جامعهای پویا و توسعه یافته بود.