اتحاد بورس‌های انرژی ایران و روسیه؛ گامی مهم در شکل‌دهی بازار مشترک منطقه‌ای
به گزارش اطلاعات نیوز، بورس انرژی ایران به عنوان چهارمین بورس رسمی کشور، نهادی تخصصی در حوزه مبادلات حامل‌های انرژی است که با هدف ارتقای شفافیت، توسعه زیرساخت‌های مالی مرتبط با نفت، گاز، برق و...
به گزارش اطلاعات نیوز، بورس انرژی ایران به عنوان چهارمین بورس رسمی کشور، نهادی تخصصی در حوزه مبادلات حامل‌های انرژی است که با هدف ارتقای شفافیت، توسعه زیرساخت‌های مالی مرتبط با نفت، گاز، برق و فرآورده‌های انرژی در تیرماه سال ۱۳۹۱ تأسیس شد. این بورس با فراهم کردن بستری الکترونیکی برای عرضه و تقاضای کالاهای انرژی در دو رینگ داخلی و بین‌المللی، بستری شفاف و قانون‌مند برای کشف واقعی قیمت و تسهیل مشارکت بخش خصوصی در بازارهای انرژی داخلی و صادراتی ایجاد کرده است.
نقش بورس انرژی ایران در سال‌های اخیر، از یک نهاد ملی به یک بازیگر منطقه‌ای در عرصه مبادلات انرژی توسعه یافته است. اقدامات این بورس در راستای همگرایی با سایر بازارهای آسیایی و اوراسیایی، به ویژه از طریق همکاری‌های اخیر با بورس بین‌المللی سن‌پترزبورگ (SPIMEX)، نمایانگر تحولی بنیادین در سوق دادن ساختار مالی منطقه به سمت ایجاد نظامات مستقل قیمت‌گذاری و تسویه بین‌المللی انرژی محسوب می‌شود.
در چنین بستری، امضای تفاهم‌نامه همکاری بین بورس انرژی ایران و بورس بین‌المللی سن‌پترزبورگ در مهر ۱۴۰۴، نقطه عطفی در سیاست «اتحاد بورس‌های انرژی منطقه» تلقی می‌شود، تحولی که می‌تواند مسیر شکل‌گیری یک بازار مشترک انرژی آسیایی را هموار سازد.
گام نخست ایران و روسیه برای اتحاد بورس‌های انرژی
این رویداد بین‌المللی از ۲۳ تا ۲۵ مهر ۱۴۰۴، با حضور وزیران انرژی، مدیران شرکت‌های بزرگ نفتی و نهادهای مالی از کشورهای مختلف، در مسکو برگزار شد. هیئت ایرانی به ریاست محمد نظیفی، مدیرعامل بورس انرژی، در نشست تخصصی «ایجاد نظامات ملی و بین‌المللی شاخص‌های قیمتی نفت و انرژی» به معرفی ظرفیت‌ها و دستاوردهای ایران در حوزه شفاف‌سازی معاملات و کشف قیمت واقعی انرژی پرداخت.
بر پایه مفاد این تفاهم‌نامه، دو بورس متعهد شدند فرآیندهای لازم برای راه‌اندازی معاملات مشترک انرژی را فراهم کنند و پذیرش متقابل فعالان بازارهای دو کشور را در چارچوب همکاری‌های توسعه‌ای آغاز نمایند. همچنین طرفین انجام برنامه‌های آموزشی، پژوهشی و تبادل تجربیات فنی در زمینه سامانه‌های معاملاتی را در دستور کار قرار دادند.
هدف از امضای این تفاهم‌نامه، ایجاد یک شبکه منطقه‌ای از همکاری‌های پایدار، افزایش شفافیت قیمت‌گذاری انرژی و کاهش وابستگی به شاخص‌های غربی در تعیین بهای نفت و فرآورده‌های انرژی عنوان شده است. محمد نظیفی این اقدام را گامی راهبردی در جهت «اتحاد بورس‌های انرژی شرق» و شکل‌دهی سازوکارهای متوازن در بازارهای جهانی انرژی دانست.
ایگور آرتِمیِف، مدیرعامل بورس بین‌المللی سن‌پترزبورگ نیز تأکید کرد که این همکاری نه‌تنها به تبادل داده‌های قیمتی قابل اتکا می‌انجامد، بلکه بنیانی برای هم‌افزایی در شاخص‌سازی جهانی انرژی در آینده خواهد بود.
تحلیل‌گران اقتصادی این رویداد را نشانه‌ای از تلاش ایران و روسیه برای تقویت استقلال ساختارهای مالی منطقه، توسعه بازارهای انرژی غیردلاری و ایجاد مسیرهای جدید تسویه و کشف قیمت مستقل از نفوذ غرب می‌دانند. همچنین پیش‌بینی می‌شود راه‌اندازی معاملات مشترک بین IEE و SPIMEX زمینه‌ساز تشکیل «بورس مشترک انرژی آسیا و اوراسیا» شود، که تأثیر مهمی بر توازن بازار انرژی جهانی خواهد داشت.
به گزارش ایمنا، تفاهم‌نامه همکاری میان بورس انرژی ایران و بورس SPIMEX، نه‌تنها در سطح عملیاتی به همگرایی فنی و تجاری میان دو کشور منجر خواهد شد، بلکه بُعد ژئواقتصادی آن در تسریع شکل‌گیری اتحاد بورس‌های انرژی منطقه‌ای نیز اهمیت راهبردی دارد. این رویداد به گفته مقامات ایرانی، مسیری تازه برای نقش‌آفرینی فعال ایران در نظم نوین انرژی جهانی محسوب می‌شود.