موج جدید آنفلوآنزا در راه است؛ مراقب خود باشید!
روفیا تیرگری – روزنامه اطلاعات| از اواخر دهه ۱۸۰۰ میلادی، هر ۱۰ تا ۵۰ سال یک بار، سویه‌های جدیدی از آنفلوآنزا در جهان شیوع پیدا می‌کنند یا به دیگر سخن، پاندمی رخ می‌دهد. از سال ۱۹۰۰ تاکنون، پنج...
روفیا تیرگری – روزنامه اطلاعات| از اواخر دهه ۱۸۰۰ میلادی، هر ۱۰ تا ۵۰ سال یک بار، سویه‌های جدیدی از آنفلوآنزا در جهان شیوع پیدا می‌کنند یا به دیگر سخن، پاندمی رخ می‌دهد. از سال ۱۹۰۰ تاکنون، پنج پاندمی رخ داده است.
بعد از شیوع آنفلوآنزای اسپانیایی از ۱۹۱۸ تا ۱۹۲۰، آنفلوآنزای آسیایی ۱۹۵۷، آنفلوآنزای هنگ‌کنگ ۱۹۶۸ و آنفلوآنزای خوکی ۲۰۰۹، در سال ۲۰۱۹ دانشمندان منتظر ظهور سویه جدیدی از آنفلوآنزا بودند که با پدیده نوظهور و مرگبار کووید ۱۹ مواجه شدند.
پس از فروکش کردن تب کرونا بار دیگر آنفلوآنزا با جهشی تازه از راه رسید. از آنجایی که این سویه جهش‌یافته، قدرت انتقال بالایی دارد بیم آن می‌رود که جهان با پاندمی دیگری روبه‌رو شود.
عفونت‌های ویروسی فصل سرد
دکتر مینو محرز، متخصص بیماری‌های عفونی می‌گوید: پاییز و زمستان، فصل‌هایی هستند که در آن‌ها عفونت‌های ویروسی از راه تنفس با احتمال بیشتری انتقال می‌یابند. با بازشدن مدارس و دانشگاه‌ها و تشکیل تجمعات، امکان شیوع بیماری‌های ویروسی افزایش می‌یابد. در حال حاضر کووید در جامعه شیوع دارد اما آنچه موجب نگرانی می‌شود، شیوع نوع جدید آنفلوآنزای A در استرالیا و کشورهایی است که فصل سرد خود را می‌گذرانند.
این ویروس جهش‌یافته، حتی کسانی را که واکسینه شده‌اند بیمار می‌کند و از آنجایی که این سویه، قدرت انتقال بسیار بالایی دارد پاندمی تازه‌ای ایجاد کرده و بهترین راه پیشگیری از آن واکسیناسیون است.
همه باید واکسن بزنند، به خصوص کسانی که تاکنون واکسینه نشده‌اند، خانم‌های باردار، کسانی که بیماری‌های زمینه‌ای دارند، مانند بیماران قلبی و عروقی، بیماران سرطانی، کسانی که شیمی‌درمانی می‌کنند و…
دریافت واکسن آنفلوآنزا برای دانش‌آموزان نیز ضروری است، به ویژه اگر قبلا آنفلوآنزا نگرفته باشند. واکسن ایرانی برای کودکان زیر ۱۵ سال و خانم‌های باردار توصیه نمی‌شود.
واکسن و ویروس‌های جهش‌یافته
واکسن‌های آنفلوآنزا چگونه عمل می‌کنند و چرا افراد واکسینه‌شده دچار بیماری می‌شوند؟
دکتر محرز در این باره می‌گوید: جهش ویروس آنفلوآنزا هر ۱۰ تا ۱۱ سال یک بار صورت می‌گیرد. ما منتظر سویه جدید آنفلوآنزا بودیم که کووید آمد و قریب به چهار سال درگیر آن شدیم اما ویروسی که ما منتظرش بودیم همین نوع آنفلوآنزا A است، البته با چهار سال تأخیر.
اگر خاطرتان باشد پاندمی سال ۲۰۰۹ مرگ و میر بسیاری داشت. ویروس کشته‌شده همان پاندمی، واکسنی است که اکنون تزریق آن توصیه می‌شود. البته این واکسن، ویروس جهش‌یافته نوع A را پوشش نمی‌دهد اما می‌تواند از شدت بیماری بکاهد و خطر مرگ را کاهش دهد. هر سویه تازه‌ای که می‌آید ویروس کشته‌شده آن برای سال بعد به صورت واکسن تولید می‌شود. واکسن نوع A برای سال آینده آماده تزریق شده و تا اپیدمی بعدی ویروس را پوشش می‌دهد.
بهترین راه پیشگیری
از آنجایی که پاندمی تازه می‌تواند تلفات بسیاری در پی داشته باشد، آیا مسئولان سلامت کشور تدبیری در این زمینه اندیشیده‌اند، یعنی همانند پاندمی کرونا امکان دریافت رایگان واکسن را برای مردم فراهم می‌کنند؟ بهترین زمان تزریق واکسن چه زمانی است؟
دکتر محرز در پاسخ به این پرسش‌ها می‌گوید: متأسفانه قیمت واکسن نسبت به سال‌های قبل چند برابر شده و خیلی گران تمام می‌شود، خانواده‌ها باید خودشان شخصا واکسن‌ها را از داروخانه‌های معتبر، تهیه و تزریق کنند.
توصیه ما این است که پس از دریافت واکسن به مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه در محل بمانند و بعد از آن محل را ترک کنند. البته با توجه به قیمت بالای واکسن، انتظار می‌رود کسانی که سالانه به تزریق واکسن عادت کرده بودند این بار نتوانند واکسن موردنیاز خود را تهیه کنند.
این متخصص بیماری‌های عفونی خاطرنشان می‌کند: اوایل پاییز با خنک شدن هوا از آنجایی که پنجره‌ها بسته می‌شوند و تهویه هوا به خوبی انجام نمی‌گیرد، می‌تواند بهترین زمان دریافت واکسن باشد. پیش از این زمان هم فایده‌ای ندارد، زیرا ما آنفلوآنزا را تا اردیبهشت ماه سال آینده خواهیم داشت و هرچه زمان بگذرد از مصونیت واکسن کاسته خواهد شد.
اگر در اوایل پاییز موفق به دریافت واکسن نشدید، هر زمانی که توانستید آن را تهیه کنید می‌تواند برای شما بهترین زمان باشد و مصونیت لازم را ایجاد کند. افزون بر آن، بهترین راه پیشگیری از بیماری، استفاده از ماسک، پرهیز از حضور در تجمعات، شستن مرتب دست‌ها و نفرستادن کودک بیمار به مدرسه است؛ چرا که با سرفه کودک بیمار، ویروس در هوا چرخ می‌زند و همه بچه‌های کلاس را آلوده می‌کند.
علائم ابتلا به آنفلوآنزا
آنفلوآنزا شباهت بسیاری به سرماخوردگی دارد، چگونه بفهمیم به سرماخوردگی مبتلا شده‌ایم یا آنفلوآنزا گرفته‌ایم؟
دکتر محرز در پاسخ به این سؤال می‌گوید: آنفلوآنزا به طور ناگهانی با تب بالا، دردهای عضلانی، بدن‌درد و خستگی شدید شروع می‌شود، در حالی که سرماخوردگی علائمی ملایم‌تر مانند آبریزش بینی، گلودرد و عطسه دارد. آنفلوآنزا آبریزش بینی چندانی ندارد اما بدن درد بسیار شدید و سردردهای طولانی، شخص را از پا می‌اندازد و بیمار نمی‌تواند حتی از جایش حرکت کند. در ویروس جهش‌یافته نوع A این علائم بسیار شدیدتر است و می‌تواند به اندازه کووید ۱۹ خطرناک باشد اما برخلاف کووید، آنفلوآنزا دارو و درمان دارد.
خوشبختانه کووید دیگر خطر چندانی ایجاد نمی‌کند و با آن که شیوع زیادی در جامعه پیدا کرده است، در حد یک سرماخوردگی ساده ظاهر می‌شود. مراجعانی با بیماری‌های زمینه‌ای داریم که تست کوویدشان مثبت است اما خطری از بابت کووید آن‌ها را تهدید نمی‌کند.
خطر بیماری‌های عفونی
دکتر محرز می‌گوید: من به عنوان متخصص بیماری‌های عفونی به هموطنان عزیز توصیه می‌کنم برای تمامی بیماری‌هایی که واکسن مؤثر دارند حتما واکسن آن را دریافت کنید. خودم هم این کار را می‌کنم، یعنی هر سال واکسن آنفلوآنزا را تزریق می‌کنم؛ زیرا بیماری عفونی اگر کنترل نشود می‌تواند مرگبار باشد.
وقتی راهکار پیشگیری از طریق دریافت واکسن وجود دارد چرا آن را انجام ندهیم؟ انتخاب بین مرگ و زندگی به نظر من، زندگی است.
توصیه‌ای برای دریافت واکسن کووید ندارم، چون هیچ فایده‌ای ندارد. کووید آن‌قدر خفیف شده است که دیگر نیازی به واکسن ندارد. اگر کسی دریافت آن را به شما پیشنهاد کرد نپذیرید.
اما توصیه اکید دارم که واکسن آنفلوآنزا را حتما دریافت کنید. حتی اگر در آغاز فصل پاییز موفق به دریافت آن نشدید، هر زمان برایتان مقدور بود حتما آن را دریافت کنید.
نهضت ضد واکسن
این متخصص بیماری‌های عفونی می‌گوید: آنچه موجب نگرانی من و همکارانم می‌شود جنبش فراگیر ضد واکسن در شبکه‌های اجتماعی است. فضای مجازی با تبلیغات سوء و اطلاعات غلط، سلامت مردم را به بازی می‌گیرد. برای خنثی کردن این تبلیغات و اطلاعات نادرستی که فضای جامعه را مسموم کرده است، رسانه‌های رسمی از جمله نشریات کثیرالانتشار باید اطلاعات درست را در اختیار مردم قرار دهند، واقعیت‌ها را برای مردم بازگو کنند و بارها و بارها یادآور شوند که تزریق و دریافت واکسن برای سلامتی یک «باید» است.
تبلیغات سوء، واکسن کووید ۱۹ را عامل ایجاد بسیاری از بیماری‌ها معرفی می‌کند؛ درصورتی که واکسن کووید ۱۹ جان میلیون‌ها نفر را در جهان نجات داد.
از میان واکسن‌های کرونا «آسترازینکا» با ایجاد لخته تا حدودی عوارض داشت اما در مقابل میلیون‌ها نفری که در اروپا و استرالیا با تزریق این واکسن زنده ماندند، عارضه ایجادشده از نظر علمی قابل اغماض است.
خیلی‌ها هم عوارض بیماری‌هایشان را به واکسن «سینوفارم» ربط می‌دهند که اتفاقا از میان تمامی واکسن‌ها بی‌اثرترین بود و حتی ماده مؤثره کافی هم نداشت.
متأسفانه روز به‌روز بر تعداد افراد ضدواکسن افزوده می‌شود. این افراد به خودشان اجازه می‌دهند تا فرزندان معصوم خود را از دریافت واکسن‌های مؤثر محروم کنند، غافل از آن که سلامتی فرزندانشان را به خطر می‌اندازند و آن‌ها را در مقابل بیماری‌ها بی‌دفاع رها می‌کنند.