ایران در مسیر تنوع سبد انرژی؛ از گاز طبیعی به انرژی‌های تجدیدپذیر

به گزارش اطلاعات نیوز، در سال‌های اخیر، ایران با هدف کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی و ارتقای امنیت انرژی، برنامه‌ای گسترده برای تنوع‌بخشی به سبد انرژی خود آغاز کرده است. این رویکرد نه‌تنها به بهبود تاب‌آوری شبکه برق و سوخت کشور کمک کرده، بلکه زمینه‌ساز توسعه پایدار، کاهش آلایندگی و ایجاد فرصت‌های جدید اشتغال در صنایع نوین انرژی‌های تجدیدپذیر شده است.

بر اساس آمار وزارت نیرو، بیش از ۸۵ درصد برق کشور تا سال ۱۴۰۳ از منابع گاز طبیعی تولید شده است. این وابستگی بالا، ایران را در معرض نوسانات قیمت جهانی انرژی و محدودیت‌های محیط‌زیستی قرار داده است. افزون بر این، تقاضای داخلی انرژی در بخش‌های صنعتی و خانگی به‌طور مستمر در حال افزایش است و بدون تنوع‌بخشی به منابع، تأمین پایدار برق و سوخت در آینده دشوار خواهد بود.

در پاسخ به این چالش، توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر و گسترش منابع جایگزین به یکی از محورهای اصلی برنامه‌های راهبردی کشور تبدیل شده است.

توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر؛ سیاست‌ها و دستاوردها

سازمان انرژی‌های تجدیدپذیر و بهره‌وری انرژی برق (ساتبا) با هدف نصب ۳۰ گیگاوات نیروگاه تجدیدپذیر تا سال ۲۰۳۰ برنامه‌ریزی کرده است. این برنامه شامل توسعه نیروگاه‌های خورشیدی، بادی، برق‌آبی کوچک و زیست‌توده می‌شود.

تا بهمن ۱۴۰۳، ظرفیت نیروگاه‌های تجدیدپذیر کشور به ۱۵۶۰ مگاوات رسیده است که بیش از ۵۳ درصد آن متعلق به انرژی خورشیدی بوده است. در بخش انرژی بادی نیز ظرفیت نصب شده به حدود ۶۰۰ مگاوات رسیده که در استان‌های سیستان و بلوچستان، خراسان رضوی و هرمزگان متمرکز شده است. علاوه‌بر این، پروژه‌های برق‌آبی کوچک و نیروگاه‌های زیست‌توده در استان‌های شمالی و غربی کشور توسعه یافته‌اند که نقش مؤثری در تأمین برق مناطق روستایی و کاهش فشار بر شبکه سراسری داشته‌اند.

سیاست‌های دولت برای تنوع‌بخشی به سبد انرژی

-خرید تضمینی برق تجدیدپذیر: دولت ایران برق تولیدی نیروگاه‌های تجدیدپذیر را با نرخ تضمینی خریداری می‌کند و این اقدام موجب کاهش ریسک سرمایه‌گذاری بخش خصوصی شده است.

-تسهیلات بانکی: بانک‌ها و صندوق‌های پژوهش و فناوری با ارائه وام‌های کم‌بهره و پوشش بخشی از هزینه‌های نصب، سرمایه‌گذاری در انرژی‌های تجدیدپذیر را تسهیل می‌کنند.

-معافیت مالیاتی و حمایت حقوقی: به سرمایه‌گذاران خانگی و صنعتی که در حوزه انرژی‌های پاک فعالیت می‌کنند، معافیت‌ها و تسهیلات قانونی ارائه می‌شود.

تأثیر تنوع سبد انرژی بر اقتصاد و محیط زیست

تنوع‌بخشی به منابع انرژی مزایای گسترده‌ای دارد:

-افزایش امنیت انرژی: کاهش وابستگی به یک منبع سوختی، تاب‌آوری شبکه را در برابر بحران‌ها افزایش می‌دهد.

-کاهش آلایندگی: انرژی‌های تجدیدپذیر انتشار گازهای گلخانه‌ای و آلاینده‌ها را کاهش می‌دهند.

-اشتغال‌زایی و فناوری: ایجاد فرصت‌های شغلی در نصب، نگهداری و پژوهش در حوزه انرژی‌های پاک، موجب توسعه فناوری‌های نوین داخلی می‌شود.

-جذب سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی: با ارائه تسهیلات و تضمین خرید برق، سرمایه‌گذاران خانگی و صنعتی به این بخش علاقه‌مند می‌شوند.

به گزارش ایمنا، با ادامه روند توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر و رفع موانع موجود، ایران می‌تواند تا سال‌های آینده به یکی از کشورهای پیشرو منطقه در زمینه تنوع سبد انرژی و استفاده از منابع پاک تبدیل شود. این مسیر نه‌تنها به کاهش فشار بر شبکه برق و سوخت کشور کمک می‌کند، بلکه فرصت‌های اقتصادی، محیط‌زیستی و اجتماعی متعددی برای جامعه ایران فراهم خواهد کرد.