انتقال کشت محصولات آب‌بر به گلخانه‌ها؛ راهکاری پایدار برای مدیریت بحران آب
به گزارش اطلاعات نیوز، بحران کم‌آبی و فشارهای زیست‌محیطی در ایران در سال‌های اخیر، لزوم بازنگری در رویکردهای کشاورزی را به‌ویژه در مناطق خشک و نیمه‌خشک کشور بیش از پیش نمایان کرده است، محدودیت منابع...
به گزارش اطلاعات نیوز، بحران کم‌آبی و فشارهای زیست‌محیطی در ایران در سال‌های اخیر، لزوم بازنگری در رویکردهای کشاورزی را به‌ویژه در مناطق خشک و نیمه‌خشک کشور بیش از پیش نمایان کرده است، محدودیت منابع آبی و افزایش نیاز به تولید محصولات کشاورزی، دولت و فعالان بخش کشاورزی را به سمت استفاده از فناوری‌های نوین هدایت کرده است، یکی از مهم‌ترین راهکارهای عملی در این زمینه، انتقال کشت محصولات آب‌بر به فضاهای گلخانه‌ای است. این روش با بهره‌گیری از فناوری‌های پیشرفته و مدیریت محیطی کنترل‌شده، امکان تولید پایدار محصولات کشاورزی را در شرایط محدود منابع آبی فراهم می‌کند.
یکی از مهم‌ترین مزایای کشت گلخانه‌ای، کاهش چشمگیر مصرف آب است، بر اساس آمارهای وزارت جهاد کشاورزی، برای تولید هر کیلوگرم گوجه‌فرنگی و خیار در فضای باز، حدود ۳۰۰ تا ۴۰۰ لیتر آب مصرف می‌شود، در حالی که این میزان در کشت گلخانه‌ای به ۲۵ تا ۳۰ لیتر کاهش پیدا می‌کند.
کشت گلخانه‌ای با فراهم آوردن شرایط کنترل‌شده، امکان افزایش تولید در واحد سطح را فراهم می‌کند، برای مثال، در کشت گلخانه‌ای نسبت به کشاورزی متعارف، شش برابر کاهش مصرف آب و شش برابر افزایش محصول مشاهده می‌شود، همچنین محیط‌های گلخانه‌ای با محافظت از محصولات در برابر شرایط نامساعد جوی مانند بارندگی‌های شدید، سرما و گرمای بیش از حد، موجب کاهش خسارات و افزایش کیفیت محصول می‌شوند.
توسعه کشت گلخانه‌ای می‌تواند به ایجاد فرصت‌های شغلی جدید در مناطق روستایی و کاهش مهاجرت‌های غیرضروری کمک کند، برای نمونه، در شهرستان کوثر، احداث چهار واحد گلخانه‌ای با اشتغال‌زایی هشت نفر به‌صورت مستقیم و ۱۶ نفر به‌صورت غیرمستقیم همراه بوده است.
اقدامات پیشنهادی برای توسعه کشت گلخانه‌ای
۱- ارائه تسهیلات مالی مناسب: دولت می‌تواند با ارائه وام‌های کم‌بهره و تسهیلات مالی مناسب، زمینه را برای سرمایه‌گذاری در بخش گلخانه‌ای فراهم کند، این امر می‌تواند به کاهش هزینه‌های اولیه و تشویق کشاورزان به استفاده از این روش کشت کمک کند.
۲- برگزاری دوره‌های آموزشی تخصصی: برگزاری دوره‌های آموزشی برای کشاورزان و بهره‌برداران در زمینه‌های مختلف کشت گلخانه‌ای می‌تواند به افزایش بهره‌وری و کاهش خطاهای اجرایی کمک کند، این آموزش‌ها باید شامل مباحثی همچون مدیریت محیط گلخانه، آبیاری نوین، کنترل آفات و بیماری‌ها و بازاریابی محصولات باشد.
۳- توسعه زیرساخت‌های فنی و فناوری: سرمایه‌گذاری در توسعه زیرساخت‌های فنی و فناوری‌های نوین همچون سیستم‌های هوشمند آبیاری و کنترل محیطی می‌تواند کارایی کشت گلخانه‌ای را افزایش دهد. استفاده از این فناوری‌ها می‌تواند به کاهش مصرف منابع و افزایش کیفیت محصولات کمک کند.
۴. تشویق به استفاده از سیستم‌های بدون خاک : استفاده از سیستم‌های هیدروپونیک و آئروپونیک می‌تواند به کاهش مصرف آب و افزایش تولید در واحد سطح کمک کند، این سیستم‌ها با فراهم آوردن شرایط بهینه برای رشد گیاهان، امکان تولید محصولات با کیفیت بالا را در فضای محدود فراهم می‌کنند.
به گزارش ایمنا، انتقال کشت محصولات آب‌بر به فضاهای گلخانه‌ای با استفاده از فناوری‌های نوین، گامی مؤثر در راستای مدیریت منابع آب و افزایش بهره‌وری در بخش کشاورزی ایران است، با توجه به مزایای متعدد این روش از جمله صرفه‌جویی در مصرف آب، افزایش تولید و اشتغال‌زایی، توسعه کشت گلخانه‌ای می‌تواند به‌عنوان یک راهبرد کلیدی در سیاست‌های کشاورزی کشور مورد توجه قرار گیرد، در این راستا، همکاری میان دولت، بخش خصوصی و کشاورزان برای رفع چالش‌ها و بهره‌برداری بهینه از این روش کشت ضروری است.