بورس در مسیر بازگشت؛ حمایت‌های هدفمند نقدینگی و بهبود سودآوری شرکت‌ها
به گزارش اطلاعات نیوز، آخرین ماه تابستان با انفجار قیمت‌ها در بازارهای ارز و طلا آغاز شد، نگرانی از فعال‌سازی مکانیزم ماشه، خریداران را به سمت بازارهای سفته‌بازانه هدایت کرد و صعود قیمت‌ها در این...
به گزارش اطلاعات نیوز، آخرین ماه تابستان با انفجار قیمت‌ها در بازارهای ارز و طلا آغاز شد، نگرانی از فعال‌سازی مکانیزم ماشه، خریداران را به سمت بازارهای سفته‌بازانه هدایت کرد و صعود قیمت‌ها در این بازارها را به دنبال داشت در حالی که بازار مولد سرمایه، همچنان با فرار سهامداران روبرو است و خروج روزانه پول حقیقی را تجربه می‌کند از جمله بورس که این هفته با روند کاهشی و خروج ۱,۲۲۵ میلیارد تومان پول حقیقی همراه بود تا جایی که شاخص کل با افت ۱.۷۸ درصدی و شاخص هم‌وزن با کاهش ۰.۹ درصدی به کار خود پایان داد که نشان‌دهنده فشار فروش در نمادهای شاخص‌ساز و سهام کوچک و متوسط است.
ابهامات سیاسی و ریسک‌های انرژی
کارشناسان دلیل ادامه روند نزولی بورس را بلاتکلیفی در مذاکرات سیاسی و نبود اخبار قطعی در حوزه دیپلماسی می‌دانند و بر این باورند که ناترازی انرژی و قطعی برق صنایع تهدید جدی برای تولید و سودآوری شرکت‌ها ایجاد کرده و چشم‌انداز بازار را مبهم‌تر می‌کند.
در هفته اول شهریور، حجم معاملات خرد سهام، حق تقدم و صندوق‌های سهامی با کاهش حدود ۱۰ درصدی به متوسط روزانه ۱۱.۷ میلیارد برگه سهم رسید، میانگین ارزش معاملات خرد نیز افت داشت و در سطح سه هزار و ۶۰۷ میلیارد تومان ثبت شد.
برآیند ورود و خروج نقدینگی حقیقی در این هفته نشان‌دهنده خروج هزار و ۲۲۵ میلیارد تومان از بازار سهام بود. این روند خروج پول حقیقی، هشداری جدی برای بازار سرمایه محسوب می‌شود و تا زمانی که ریسک‌های سیاسی و اقتصادی برطرف نشود، انتظار بازگشت نقدینگی به بورس ضعیف است.
ارزش دلاری بازار در مرز هشدار
تحلیلگران بازگشت بورس به مسیر صعودی را نیازمند دو عامل اطمینان از پایداری سود شرکت‌ها و کاهش جذابیت بازارهای موازی می‌دانند و پیش‌بینی می‌کنند در نبود این محرک‌ها، شاخص‌های بورسی همچنان تحت فشار باقی خواهند ماند.
در شرایط کنونی بازار از نظر ارزش دلاری در وخیم‌ترین وضعیت سال‌های گذشته به سر می‌برد، شرکت‌های بزرگی مانند فولاد، فخوز، خودرو، فملی و غیره با وجود رشد سود و طرح‌های توسعه، در محدوده یک‌چهارم ارزش دلاری سال ۱۳۹۹ خود قرار دارند و تا زمانی که خبرهای قطعی در حوزه دیپلماسی منتشر نشود و ریسک‌های انرژی کاهش نیابد، بورس در مدار نزولی حرکت خواهد کرد.
دماسنج شوک‌های سیاسی و اقتصادی
مصطفی صفاری؛ کارشناس و تحلیلگر بازار سرمایه در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا اظهار کرد: بورس، دماسنج اقتصاد است، یعنی شوک‌های سیاسی و اقتصادی به طور کامل در بورس دیده می‌شود به ویژه اکنون که در اوج بحث‌های سیاسی از جمله مکانیزم ماشه هستیم، مذاکراتی که در حال به وجود آمدن است و نقش خود را در بازار ارز طلا و بورس بازی می‌کند، باید گفت که تأثیر این شرایط در بازارهای مالی دیگر فزاینده اما در بورس کاهنده است.
وی با اشاره به تأثیر عوامل اقتصاد کلان بر روند کاهشی بورس افزود: یکی از مهم‌ترین این عوامل نرخ بهره است که وقتی روی عدد ۳۵ تا ۳۶ درصد است و طرف اوراق تا ۴۰ درصد قرار دارد، یعنی P/E بدون ریسک. به عبارت دیگر در صورتی که جنگی هم اتفاق بیفتد، بانک سود مشخص شده را به سرمایه‌گذار پرداخت خواهد کرد.
این کارشناس بازار سرمایه خاطرنشان کرد: در چنین شرایطی سرمایه‌گذاران حاضر نیستند که P/E پنج و شش بازار را خریداری کنند که ارزش آن نیز رو به کاهش است، اکنون نیز ۲۵ شرکت بورسی زیر ۱۰۰ تومان داریم از جمله یک بانک که با ۲۱ تومان سود انباشته به عدد ۳۵ تومان معامله می‌شود، در حالی که قیمت این شرکت ۱۴ تومان شده و این نشان می‌دهد در بازار سرمایه اتفاقی رخ داده که سهام با ارزش ۱۰۰ تومان به قیمت ۱۴ تومان نیز خریدار ندارد.
وی با اشاره به ادامه صف‌های فروش در بازار توضیح داد: دلیل این شرایط تنها ریسک‌های سیاسی نیست، بلکه موضوع مهم دیگری به نام متغیرهای اقتصاد کلان وجود دارد که بر ضد بازار سرمایه و به نفع بازار پول است و دلیل ایجاد عواقب کنونی هستند.
فصل تصمیم‌گیری سرمایه‌گذاران
صفاری سومین عامل مؤثر در روند کاهش شاخص‌های بورس را ابهام در سودآوری شرکت‌ها بیان کرد و گفت: ناترازی‌های انرژی و افزایش هزینه آنها در کنار قطعی برق، گاز و آب که اتفاق می‌افتد تمام صنایع را تحت تأثیر قرارداده و فعالان بازار نمی‌دانند سودی که پارسال شرکت‌ها اعلام کردند آیا امسال وجود خواهد داشت یا خیر.
وی در ماه‌های مرداد و شهریور، سرمایه‌گذاران را در حالت عدم تصمیم‌گیری دانست و افزود: سرمایه‌گذاران تا پیش از نیم سال اول وضعیت شرکت‌ها را بررسی می‌کنند تا ببینند کدام یک از آنها توانسته نسبت به پارسال فروش بیشتری داشته باشد و آیا در این فرایند سد بیشتری به دست آورده است؟
این کارشناس بازار سرمایه از کاهش حاشیه سود شرکت‌های بورسی در چهار سال اخیر خبر داد و گفت: حاشیه سود بسیاری از شرکت‌ها از ۲۲ به ۱۰ درصد رسیده است که نشان‌دهنده ادامه فشار دولت بر شرکت‌های تولیدی است، حتی در صورتی که سودآوری شرکت‌ها در سال‌های مختلف ثابت باشد زیان کمتری از رونده کاهنده آن به دنبال دارد.
وی با اشاره به منفی شدن بازار از چندین جنبه توضیح داد: برای توقف این روند و خروج پول از بازار باید در مرحله نخست شوک‌های سیاسی برطرف شده و اخبار مثبت به بازار مخابره شود، دومین عامل کاهش نرخ بهره است که در گذشته هیئت مدیره شرکت‌ها موظف به اعلام پیش‌بینی شود بودند اما در دوره‌های قبلی این پیش‌بینی حذف شد که ابهام در بازار را چند برابر کرده است.
آینده‌نگری بازار و ادامه صف‌های فروش
صفاری بازار سرمایه را آینده‌نگر توصیف کرد و گفت: بورس تنها به گذشته نگاه نمی‌کند بلکه آینده‌نگر است و در صورتی که پیش‌بینی کند سودآوری شرکت‌ها کاهش پیدا کند از اکنون صف فروش تشکیل می‌شود همچنین اگر هیئت مدیره شرکت‌ها نتوانند تصویری از سودآوری به سرمایه‌گذاران ارائه دهند، ابهام و نااطمینانی در بازار دو چندان خواهد شد.
وی درباره پیش‌بینی وضعیت بازار سرمایه در هفته‌های پایانی تابستان گفت: به نظر می‌رسد که روند کاهشی بورس تا پایان شهریور ادامه داشته باشد تا آمار شش ماهه تولید؛ فروش و هم سود شرکت‌ها مشخص شود تا سرمایه‌گذاران برای ماه‌های آینده تصمیم بگیرند.
این کارشناس بازار سرمایه با اشاره به کاهش ارزش دلاری بورس از ۴۳۰ به ۹۸ میلیارد تومان از اواخر دهه ۹۰ تاکنون یادآور شد: در زمان ریاست جمهوری شهید رئیسی ارزش بورس به ۲۳۰ میلیارد دلار رسیده بود و در ابتدای دولت کنونی نیز ۱۵۰ میلیارد دلار بود در حالی که اکنون به سطح ۸۸ میلیارد دلار رسیده است اینکه فکر کنیم تنها دلیل افت بورس جنگ ۱۲ روزه بوده، به نظرم سطحی‌نگری است.
وی تأثیر افزایش نرخ بهره بر کاهش سرمایه‌گذاری در بورس را قابل توجه دانست و گفت: این عامل در سال‌های اخیر بازار سرمایه را تحت تأثیر قرار داده و بازار پول را به رقیب بزرگی برای بورس تبدیل کرده است، همه این موارد در کنار هم روند ادامه‌دار خروج پول از بازار را به دنبال داشته است و باید منتظر روزهای روشن باشیم.
به گزارش ایمنا، کارشناسان معتقدند به صورت سنتی از گزارش‌های ماهانه شهریور شرکت‌های بورسی به دلیل مشکلات ناترازی انرژی نیز انتظار محرک قوی نمی‌رود، در چنین شرایطی تا زمانی که ابهام‌های سیاسی و ریسک‌های کلان پابرجاست، بازار سرمایه بیش از هر چیز درگیر فضای انتظاری و نوسانات محدود باقی خواهد ماند و مسیر بازگشت پایدار نقدینگی همچنان مبهم است.
به گفته تحلیلگران بورس در شرایط کنونی، دو مسیر برای حمایت از بازار قابل تصور است؛ نخست ورود نقدینگی از طریق صندوق‌های تثبیت و توسعه و پرداخت سود سهام شرکت‌ها به‌صورت هدفمند و دوم مدیریت نقدینگی توسط سهامداران عمده و هلدینگ‌ها از طریق سرمایه‌گذاری دوباره و انتشار اوراق تبعی جذاب البته این اقدامات می‌تواند فشار فروش را کاهش دهد، اما توان ایجاد روند صعودی پایدار بدون کاهش ریسک‌های سیاسی را ندارد.