هند در آغوش مسکو و پکن با اعمال تعرفه‌های ترامپ
به گزارش اطلاعات نیوز، از زمان بازگشت دونالد ترامپ به کاخ سفید در ژانویه ۲۰۲۵، سیاست تجاری ایالات متحده وارد فاز تازه‌ای از حمایت‌گرایی شده است. ترامپ که در دوره اول ریاست‌جمهوری خود نیز با شعار «اول...
به گزارش اطلاعات نیوز، از زمان بازگشت دونالد ترامپ به کاخ سفید در ژانویه ۲۰۲۵، سیاست تجاری ایالات متحده وارد فاز تازه‌ای از حمایت‌گرایی شده است. ترامپ که در دوره اول ریاست‌جمهوری خود نیز با شعار «اول آمریکا» بر جنگ‌های تجاری با چین و اتحادیه اروپا تأکید داشت، این بار با سرعت و شدت بیشتری بر کالاهای وارداتی از چندین کشور تعرفه‌های سنگین اعمال کرده است. پس از چین، برزیل، ترکیه و تایلند، اکنون هند به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین اقتصادهای در حال رشد جهان هدف تعرفه‌های ۵۰ درصدی قرار گرفته است؛ اقدامی که می‌تواند نه‌تنها روابط اقتصادی بلکه مناسبات ژئوپلیتیک میان این کشورها و آمریکا را تحت تأثیر قرار دهد.
اعمال تعرفه ۵۰ درصدی آمریکا بر واردات از هند، که امروز ۲۷ اوت ۲۰۲۵ اجرایی شد، می‌تواند به یکی از شدیدترین شوک‌های تجاری چند دهه اخیر برای اقتصاد هند تبدیل شود. طی این اقدام، سبد کالاهایی مانند پوشاک، جواهرات، غذاهای دریایی و مواد شیمیایی با تعرفه‌های سنگینی روبه‌رو شدند. این وضعیت نه‌تنها موقعیت هند به‌عنوان جایگزین تولیدی برای چین را تضعیف می‌کند، بلکه خطر کاهش چشمگیر صادرات و رشد اقتصادی را نیز افزایش می‌دهد.
براساس تحلیل‌های مؤسسات مختلف، این تعرفه‌ها می‌توانند رشد تولید ناخالص داخلی هند را تا نیم درصد کاهش دهند و تا ۴۳ درصد صادرات کشور را به بازار آمریکا تهدید کنند. این تصمیم آمریکا، در واکنش به ادامه خرید نفت روسیه توسط هند، تأثیرات ژئوپلیتیک گسترده‌ای نیز در روابط دوجانبه برجای می‌گذارد.
به گفته گاردین، دونالد ترامپ ۵۰ درصد تعرفه بر اکثر واردات آمریکا از هند اعمال کرد و بدین ترتیب تهدید خود برای مجازات یکی از بزرگ‌ترین اقتصادهای جهان به‌خاطر خرید نفت روسی ارزان‌قیمت را عملی کرد. این تعرفه‌ها که بامداد چهارشنبه به‌وقت واشنگتن اجرایی شد، احتمالاً به اقتصاد هند ضربه سنگینی وارد کرده و زنجیره‌های تأمین جهانی را بیش از پیش متزلزل می‌کند.
در اوایل همین ماه، تعرفه‌ای ۲۵ درصدی بر کالاهای هندی وضع شده بود اما ترامپ با اشاره به ادامه خرید نفت از روسیه توسط هند، اعلام کرد که نرخ تعرفه را به ۵۰ درصد خواهد رساند. کاخ سفید استدلال کرده که این خریدها به‌طور غیرمستقیم در تأمین مالی جنگ روسیه علیه اوکراین نقش دارند.
از زمان بازگشت به کاخ سفید در ژانویه، ترامپ به‌شکل قابل‌توجهی سطح تعرفه‌های آمریکا بر کالاهای وارداتی از بسیاری از کشورها از جمله متحدان و رقبای اقتصادی را افزایش داده؛ اقدامی که روابط واشنگتن با شرکای تجاری را دچار بحران کرده و نگرانی از تورم افزایشی را تشدید کرده است.
با اعمال این تعرفه‌ها، صادرکنندگان هندی با یکی از بالاترین تعرفه‌هایی که ترامپ تاکنون وضع کرده روبه‌رو شدند. برزیل نیز تحت تعرفه ۵۰ درصدی برای صادرات خود به آمریکا قرار دارد.
وزرای هند عنوان کرده‌اند که این کشور به‌طور ناعادلانه به‌علت روابط تجاری با روسیه هدف قرار گرفته است و هشدار داده‌اند که این فشارها احتمالاً هند را بیشتر به سمت همکاری با مسکو و پکن سوق می‌دهد؛ و فاصله آن را از واشنگتن افزایش می‌دهد.
بیشتر کالاهای صادراتی هند به آمریکا، که در سال گذشته ارزشی حدود ۸۷.۳ میلیارد دلار داشت، اکنون مشمول تعرفه‌های سنگین شده‌اند؛ اگرچه برخی کالاهای کلیدی مانند تلفن‌های هوشمند فعلاً از این تعرفه‌ها معاف هستند. این اقدام که در اطلاعیه وزارت امنیت داخلی آمریکا تأیید شد، برخی اقتصاددانان را به پیش‌بینی سقوط شدید تجارت میان هند و آمریکا واداشته است.
۵۰ درصد تعرفه؛ ضربه جدید ترامپ به بزرگ‌ترین اقتصاد در حال رشد آسیا
ترامپ در شبکه اجتماعی Truth Social گفته بود: «برایم مهم نیست هند چه می‌کند با روسیه. آن‌ها می‌توانند اقتصادهای در حال مرگ‌شان را با هم پایین بکشند، برای من مهم نیست.»
در هند، فضای سیاسی حاکم مقاومتی است. دولت این کشور حاضر به توقف خرید نفت روسیه نشده و نخست‌وزیر مودی از مردم خواسته فقط کالاهای ساخت هند را بخرند. او تأکید کرده: «فشار ممکن است بیشتر شود، اما ما آن را تحمل خواهیم کرد.»
اقتصاددان ارشد گلدمن ساکس در هند، سانتانو سنگوپتا، هشدار داده که تعرفه ۵۰ درصدی ممکن است رشد اقتصادی هند را از پیش‌بینی ۶.۵ درصدی به زیر ۶ درصد برساند. در همین حال، رقبایی مانند ترکیه و تایلند با تعرفه‌های پایین‌تر، جایگزین‌های ارزان‌تری برای بازار آمریکا ارائه می‌دهند.
حدود ۳۰ درصد صادرات هند به آمریکا شامل داروها، الکترونیک، مواد اولیه دارویی و سوخت‌های پالایش‌شده همچنان بدون تعرفه باقی مانده است، اما بخش‌هایی همچون نساجی، جواهرات و غذاهای دریایی که به بازار آمریکا وابسته‌اند، با کاهش شدید سفارش‌ها مواجه شده‌اند. سنگوپتا گفته: «با تعرفه ۵۰ درصدی، صادرات غیرممکن می‌شود.»
اثرات این تعرفه‌ها از همین امروز قابل مشاهده است. فدراسیون سازمان‌های صادراتی هند گزارش داده که تولیدکنندگان نساجی و پوشاک در تریپور، دهلی و سورات به‌دلیل کاهش رقابت‌پذیری قیمتی، تولید را متوقف کرده‌اند. رئیس این فدراسیون گفته: «کالاهای هندی در مقایسه با رقبای آسیایی مانند چین، ویتنام و فیلیپین غیررقابتی شده‌اند.»
سایه سنگین جنگ تجاری آمریکا بر اقتصاد نوظهور هند
بازار سهام هند نیز پیش از اعمال تعرفه‌ها سقوط کرد: شاخص BSE Sensex در بمبئی روز سه‌شنبه ۱ درصد، معادل ۸۴۹ واحد، کاهش یافت و به ۸۰,۸۷۶ رسید. آمریکا بزرگ‌ترین بازار صادراتی هند است و حدود یک‌سوم صادرات بخش‌هایی مانند جواهرات و نساجی به آن کشور می‌رود، که نشان‌دهنده تبعات اقتصادی سنگین این بحران است.
حتی اگر این مناقشه تعرفه‌ای حل شود، اعتماد به روابط آینده با آمریکا، بزرگ‌ترین قربانی خواهد بود. یک مقام ارشد هند گفته: «ترامپ همه چیز را خراب کرد… بازسازی این اعتماد زمان‌بر خواهد بود و ممکن است تنها پس از ترک قدرت توسط ترامپ رخ دهد.»
وزیر خارجه هند، اس. جایشانکار، درخواست آمریکا برای توقف خرید نفت روسیه را «غیرمنصفانه و غیرمنطقی» خوانده و غرب را به ریاکاری متهم کرده است. وی تأکید کرده که برای جایگزینی تنها ۴۲ درصد از نیاز نفتی کشور، با چالشی جدی روبه‌رو هستند.
ترامپ اگرچه هند را به تأمین مالی جنگ روسیه از طریق خرید نفت متهم کرده، اقدامی مشابه علیه چین که یکی دیگر از خریداران بزرگ نفت روسیه است، انجام نداده است.
او همچنین تلاش کرده تنش‌ها با مسکو را کاهش دهد: ولادیمیر پوتین را به آلاسکا برای نشست دعوت کرده و احتمال برگزاری یک نشست سه‌جانبه با رئیس‌جمهور اوکراین را مطرح کرده است. با وجود این تنش‌ها، وزیر خارجه هند گفته مذاکرات تجاری با آمریکا ادامه دارد و خطوط ارتباطی قطع نشده‌اند.
امید به دستیابی به توافقی برای محدود کردن تعرفه‌ها به ۱۵ درصد پس از آنکه هند بازار کشاورزی خود را به روی محصولات آمریکا نخواسته باز کند، نقش بر آب شد. هند اکنون به سمت روسیه که «دوست همیشگی» نامیده می‌شود، متمایل شده و روابط خود را با چین نیز از طریق حضور در نشست سازمان همکاری شانگهای گسترش می‌دهد.
یکی از مقامات ارشد هندی گفته: «هند به سمت چین قدم برمی‌دارد، اما نه در آغوش کامل… تعامل اقتصادی ضروری است، حتی اگر اعتماد هنوز به طور کامل برقرار نشده باشد.»
مایکل کوگلمان، تحلیلگر مورد توجه جنوب آسیا، گفته: «این احتمالاً رکورد بیشترین ضربه به شریک دوجانبه در کوتاه‌ترین زمان در تاریخ ترامپ را ثبت خواهد کرد.»
به گزارش ایمنا، این اقدام تعرفه‌ای آمریکا نه‌فقط ضربه‌ای اقتصادی سنگین به هند وارد کرده، بلکه نشان‌دهنده فاصله گرفتن هند از واشنگتن و نزدیک‌تر شدن به شرق (روسیه و چین) است. در کوتاه‌مدت، صنایع صادرات‌محور هند با بحران نقدینگی و کاهش بازار روبه‌رو شده‌اند، اما با سازوکارهایی همچون حمایت‌های دولتی، متنوع‌سازی بازارها و تمرکز بر تولید داخلی می‌توان اثرات آن را کاهش داد. در مقیاس بلندمدت، این بحران می‌تواند هند را به تقویت استقلال اقتصادی و بازآرایی روابط راهبردی وادارد، بخصوص با تأکید بر اقتدار انرژی، تعمیق روابط بریکس و پیگیری سیاست چندقطبی.
آینده این منازعه تا حد زیادی به توان سیاست‌گذاران هندی در مدیریت اقتصادی، حفظ تنوع شرکا و بازسازی اعتماد در عرصه بین‌المللی وابسته است.