دریاچه ۴ هزار ساله ارومیه از نقشه ایران حذف می‌شود؟

اطلاعات نوشت: دریاچه ارومیه یکی از بزرگ‌ترین و مهم‌ترین دریاچه‌های شور جهان و از مهم‌ترین پهنه‌های آبی داخلی ایران به‌شمار می‌رود. این دریاچه در شمال‌غرب کشور، میان دو استان، آذربایجان غربی و آذربایجان شرقی واقع شده است و در گذشته با وسعتی حدود ۵۷۰۰ کیلومتر مربع و عمقی بیش از ۱۰ متر، مقام دومین دریاچه شور بزرگ جهان پس از دریای خزر را به خود اختصاص داده بود.

دریاچه ارومیه علاوه بر ارزش‌های زیست‌محیطی و اکولوژیکی، از منظر اقلیم‌شناسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی هم اهمیت بالایی دارد؛ این دریاچه زیستگاه گونه‌های نادر جانوری همچون آرتمیا اورمیاناست  که نقش کلیدی در زنجیره غذایی پرندگان مهاجر مانند فلامینگو، پلیکان، کفچه‌نوک و مرغابی‌های وحشی دارد. همچنین، این دریاچه با تأثیرگذاری بر رطوبت نسبی، تعدیل دما  و چرخه آب منطقه‌ای، در تنظیم اقلیم ناحیه شمال‌غرب ایران نقش مهمی ایفا می‌کرد.طی سال‌های گذشته، بنا به دلایلی از جمله افزایش برداشت آب از منابع آبی سطحی و زیرزمینی، ساخت بی‌رویه سدها بر روی رودخانه‌های ورودی، تغییر کاربری اراضی، افزایش سطح زیر کشت محصولات آب‌بر  و کاهش بارش‌ها ، دریاچه دچار کاهش شدید سطح و حجم آب شده است و اکنون در آستانه خشکی کامل قرار دارد.

براساس داده‌های رسمی، سطح دریاچه در مقاطعی تا ۹۵ درصد نسبت به میانگین بلندمدت کاهش یافته و از حدود ۳۰ میلیارد مترمکعب حجم آب در دهه ۱۳۷۰، به کمتر از یک میلیارد مترمکعب در سال‌های اخیر رسیده است.خشکی دریاچه ارومیه نه فقط تهدیدی جدی برای زیست‌بوم منطقه است، بلکه آثار آن در قالب افزایش توفان‌های نمکی، تهدید امنیت غذایی، مهاجرت زیست‌محیطی، تشدید بیماری‌های تنفسی و تغییرات اقلیمی محلی، مستقیماً زندگی میلیون‌ها نفر را تحت تأثیر قرار خواهد داد.

تراز آب به سطح «غیرقابل اعلام» رسید!

معاون سازمان حفاظت محیط زیست کشور، در نشست خبری در مورد دریاچه ارومیه گفت: شوربختانه اکنون تراز آب به پایین‌ترین حد رسیده و اگر از این هم پایین‌تر برود، دیگر عددی اعلام نمی‌شود چرا که کمترین آمار ممکن همین عدد است.

احمدرضا لاهیجان‌زاده تاکید کرد : بر اساس آخرین داده‌ها ،حجم آب موجود نیم میلیارد مترمکعب است. این رقم در زمان مشابه سال گذشته ۲ میلیارد مترمکعب بود.

از سویی دیگرهمچنین استاندار آذربایجان‌غربی گفت: هفته گذشته ۵ جلسه در تهران درخصوص دریاچه ارومیه برگزار شد که در بخشی از این جلسات یک شرکت چینی و یک شرکت مشترک ایرانی-چینی-ژاپنی طرح‌هایی برای احیای دریاچه ارومیه ارائه دادند.

 رضا رحمانی افزود: طرح‌های این ۲ شرکت را بررسی خواهیم کرد ضمن این که کارشناسان دانشگاه ارومیه بزودی گزارشی از چرایی وضع  دریاچه و راه‌های برون رفت از این وضع  ارائه خواهند داد با این حال تغییر الگوهای کشت و شیوه آبیاری بسیار مهم است و حتی در صورت بازگشت دریاچه به شرایط عادی هم باید مورد توجه قرار گیرند.

بنا به این گزارش کارشناسان محیط زیست و منابع انسانی هشدار می‌دهند در صورت خشک شدن کامل دریاچه، تا ۶ تا ۱۵ میلیون نفر در معرض بیماری‌های تنفسی، مهاجرت اجباری و بحران معیشتی قرار می‌گیرند. برخی پژوهشگران حتی هشدار داده‌اند که اگر این روند ادامه یابد، هزینه‌های ناشی از این مهاجرت محیط زیستی ممکن است به‌ واسطه آسیب به زیرساخت‌ها و اقتصاد منطقه، به اندازه تریلیون‌ها دلار برسد.