توقف خرید نفت روسیه توسط هند در پی تهدید ترامپ / بازار جهانی نفت در دوراهی بحران

به گزارش اطلاعات نیوز و به نقل از رویترز، هند که سومین واردکننده بزرگ نفت در جهان است، از سال ۲۰۲۲ به بزرگترین خریدار نفت روسیه تبدیل شده و روزانه تا ۲ میلیون بشکه نفت خریداری می‌کند که معادل دو درصد از عرضه جهانی است. سایر خریداران اصلی نفت روسیه را چین و ترکیه تشکیل می‌دهند.

به گفته تحلیلگران بانک جی پی مورگان، مسیر هند برای کرملین به حدی مهم است که اگر مختل شود، می‌تواند با بستن خط لوله «سی پی سی» از قزاقستان که شرکت‌های بزرگ نفتی آمریکایی شورون و اکسون سهام بزرگی در آن دارند، تلافی کند. این بانک آمریکایی خاطرنشان کرد روسیه بدون اهرم نیست.

ترامپ تهدید کرده است که اگر مسکو تا ۷ یا ۹ اوت به توافق صلح با اوکراین نرسد، تعرفه‌هایی تا ۱۰۰ درصد بر کشورهایی که نفت روسیه را خریداری می‌کنند، اعمال خواهد کرد. اجرای تعرفه ۲۵ درصدی بر تمام کالاهای وارداتی از هند به آمریکا، از روز جمعه آغاز شد.

رویترز پنجشنبه گذشته گزارش داد که پالایشگاه‌های دولتی هند، در بحبوحه تهدیدهای ترامپ، خرید نفت روسیه را در هفته جاری متوقف کرده‌اند.

تغییر جریان تجارت نفت

هند از سال ۲۰۲۲ و همزمان با آغاز جنگ اوکراین، خرید حجم زیادی از نفت روسیه را که دومین صادرکننده بزرگ نفت در جهان است، آغاز کرد. پس از آنکه اروپا به عنوان مشتری اصلی نفت و گاز روسیه، در واکنش به جنگ در اوکراین، واردات نفت روسیه را ممنوع کرد، هند به واردکننده بزرگ نفت از روسیه تبدیل شد. غول نفتی روس‌نفت روسیه، سهام عمده‌ای در یکی از بزرگترین پالایشگاه‌های نفت هند دارد.

طبق داده‌های رسمی، هند اکنون ۳۵ درصد به واردات نفت روسیه به ارزش ۵۰.۲ میلیارد دلار در سال مالی ۲۰۲۵-۲۰۲۴ وابسته است.

آلدو اسپنجِر از بانک «بی ان پی پاریبا» گفت: قطع این جریان، نیازمند تغییر آرایش عظیم جریان‌های تجاری است. وی افزود که عرضه جهانی از قبل محدود شده است. طبق داده‌های شرکت مالی LSEG، هند انواع گریدهای نفتی روسیه شامل اورال، اسپو و سوکول و همچنین برخی از گریدها از قطب شمال روسیه را خریداری می‌کند.

اگر هند، خرید نفت روسیه را متوقف کند، تجارت نفت اورال بیشترین ضربه را خواهد خورد، زیرا این کشور تا ۷۰ درصد از بزرگترین گرید نفتی صادراتی روسیه را از نظر حجم خریداری می‌کند.

هاردیپ سینگ پوری، وزیر نفت هند گفت که این کشور می‌تواند منبع جایگزینی پیدا کند. هند باید واردات نفت خام از آمریکا و خاورمیانه را افزایش دهد یا فعالیت‌های پالایشی خود را کاهش دهد که به افزایش قیمت دیزل، به ویژه در اروپا که از هند سوخت وارد می‌کند، منجر خواهد شد.

نیل کراسبی از شرکت «اسپارتا کامودیتیز» گفت: پالایشگاه‌های هندی همچنان برای جایگزینی نفت خام سنگین روسیه با مشکل مواجه خواهند شد، بنابراین، ممکن است در نهایت فعالیت‌هایشان را کاهش دهند.

کاهش درآمد نفتی

روسیه از سال ۲۰۲۲، با وجود تحریم‌های بین‌المللی، موفق به ادامه فروش نفت شده است، اما آن را با تخفیف نسبت به شاخصهای قیمت بازار جهانی می‌فروشد. کاهش قیمت‌ها در بازار جهانی به معنای آن است که درآمد روسیه، تحت فشار قرار خواهد گرفت.

داده‌های وزارت دارایی روسیه نشان داد که درآمد نفت و گاز این کشور در ژوئن نسبت به مدت مشابه سال گذشته، ۳۳.۷ درصد کاهش یافته و به پایین‌ترین حد خود از ژانویه سال ۲۰۲۳ رسیده است. محاسبات رویترز نشان می‌دهد که درآمدهای نفت و گاز روسیه، در ژوئیه، به دلیل کاهش قیمت جهانی نفت و تقویت ارزش روبل، ۳۷ درصد کاهش خواهد یافت.

معامله‌گران می‌گویند: اگر هند خرید نفت را متوقف کند، شرکت‌های روسی باید نفت را در نفتکش‌ها ذخیره کنند، پول اضافی برای هزینه‌های حمل و نقل بپردازند و ناچار شوند تخفیف‌های گسترده به خریداران جدید ارائه دهند.

به گفته معامله‌گران، کاهش ۲ میلیون بشکه در روز صادرات همچنین ممکن است به تدریج روسیه را وادار کند تا تولید نفت را از سطح فعلی ۹ میلیون بشکه در روز کاهش دهد. تولید فعلی روسیه تحت توافق نفتی اوپک پلاس، تنظیم شده است.

روسیه چگونه می‌تواند واکنش نشان دهد؟

طبق گزارش جی پی مورگان، روسیه می‌تواند به طور بالقوه جریان صادرات حدود ۰.۸ میلیون بشکه در روز نفت را به مصر، مالزی، پاکستان، پرو، برونئی، آفریقای جنوبی و اندونزی تغییر کند.

مسکو همچنین می‌تواند خط لوله «سی پی سی» را مختل کند تا مطمئن شود غرب از افزایش قیمت نفت آسیب می‌بیند. شرکت‌های نفتی غربی اکسون، شورون، شل، اِنی و توتال انرژی تا یک میلیون بشکه در روز از طریق «سی پی سی» که ظرفیت کل ۱.۷ میلیون بشکه در روز را دارد، نفت ارسال می‌کنند.

کراسبی گفت: اگر در فروش نفت خام روسیه با مشکل قابل مشاهده و قابل توجهی مواجه شویم و پوتین «سی پی سی» را تعطیل کند، قیمت نفت ممکن است به بیش از ۸۰ دلار در هر بشکه و احتمالاً بسیار بیشتر برسد.

خط لوله «سی پی سی» از خاک روسیه عبور می‌کند و این کنسرسیوم با مسکو که با اشاره به مقررات زیست محیطی و نفتکش‌ها، دستور داد فعالیت این خط لوله به مدت چند روز در سال‌های ۲۰۲۲ و ۲۰۲۵ متوقف شود، اختلافاتی پیدا کرده است.

اختلال در جریان نفت از خط لوله «سی پی سی» و توقف فروش نفت روسیه به هند، ۳.۵ میلیون بشکه در روز معادل ۳.۵ درصد از عرضه جهانی را مختل خواهد کرد.

بر اساس گزارش رویترز، جی پی مورگان اعلام کرد: دولت ترامپ، مانند دولت‌های پیشین آمریکا، احتمالاً تحریم دومین صادرکننده بزرگ نفت جهان را بدون افزایش شدید قیمت نفت، غیرممکن خواهد یافت.