به این صدای اعتراض توجه کنید

زهره گردان – ضمیمه جامعه روزنامه اطلاعات: هنرمندان خیابانی با خلاقیت و عزم خود، خیابان‌ها را به عرصه‌هایی از هنر و ارتباط تبدیل کرده‌اند. این هنرمندان در دل شلوغی شهرها با سازها، قلم‌ها و نمایش‌های خیره‌کننده، پیام‌هایی پر از شور زندگی، اعتراض اجتماعی و زیبایی را به تصویر می‌کشند، با این حال با موانع و چالش‌های متعددی روبه‌رو هستند؛ چالش‌هایی که بر حرفه‌ای بودن و کیفیت و دستاوردهایشان تأثیر مستقیم می‌گذارد.

هنر خیابانی همواره در تعامل با مقررات و محدودیت‌های قانونی بوده است. اجرای نمایش‌های زنده یا خلق نقاشی بر دیوارها در بسیاری از شهرها بدون مجوز رسمی با دشواری‌هایی همراه است. برخی از کشورها چنین فعالیت‌هایی را به چشم خرابکاری می‌بینند و برای هنرمندان خیابانی، محدودیت‌ها و مجازات‌هایی در نظر می‌گیرند. این نوع رویکرد، آزادی عمل هنرمندان را محدود کرده و آن‌ها را به فعالیت در خفا سوق می‌دهد. 

نگاه عمومی نسبت به این هنر نیز چالشی بزرگ برای هنرمندان خیابانی به شمار می‌آید. در بسیاری از جوامع، فعالیت‌های هنری خیابانی جدی گرفته نمی‌شود و گاهی به عنوان سرگرمی بی‌ارزش دیده می‌شود. این نوع نگرش، تلاش و خلاقیت هنرمندان را تحت تأثیر قرار می‌دهد و آن‌ها را از ارائه‌ پیام‌های اجتماعیشان دلسرد می‌کند؛هرچند برخی آثار برجسته توانسته‌اند نگاه عمومی را تغییر دهند و ارزش‌هایی جدید به فرهنگ شهری تزریق کنند.

مشکلات مالی، یکی دیگر از دغدغه‌های اساسی هنرمندان خیابانی است. خرید مواد اولیه مثل رنگ‌ها، بوم‌ها یا ابزار موسیقی، هزینه‌های قابل‌توجهی به دنبال دارد. این هنرمندان اغلب به کمک‌های داوطلبانه یا فروش آثار خود متکی هستند. از سوی دیگر، نبود حمایت فرهنگی و مالی از سوی نهادهای رسمی باعث شده است بسیاری از این افراد در گسترش فعالیت‌هایشان با موانع جدی روبه‌رو شوند. 

رقابت بر سر فضای مناسب برای اجرا یا خلق آثار از دیگر چالش‌های این گروه هنری به شمار می‌آید. در کلان‌شهرها یافتن فضایی برای اجرا با دشواری‌هایی همراه است. این محدودیت‌ها گاه موجب تنش میان هنرمندان خیابانی می‌شود و از تمرکز بر هدف اصلی آنان می‌کاهد.

شرایط دشوار جوی، هنرمندان خیابانی را با موانع فراوانی مواجه می‌کند. اغلب آن‌ها در فضای باز فعالیت می‌کنند و در معرض شرایط نامساعدی چون گرمای شدید، سرمای طاقت‌فرسا یا بارش باران قرار دارند. این عوامل علاوه بر کاهش کیفیت آثار، سلامت جسمیشان را هم در معرض خطر قرار می‌دهد. 

امنیت اجتماعی هم  از دغدغه‌هایی است که هنرمندان خیابانی با آن درگیرند. فعالیت در فضاهای عمومی ممکن است آن‌ها را در معرض سرقت، مزاحمت‌های اجتماعی یا برخوردهای ناخواسته قرار دهد. این نگرانی‌ها برخی از هنرمندان را وادار به تغییر مکان یا حتی محدود کردن فعالیت‌هایشان می‌کند.

با وجود تمامی این چالش‌ها، هنر خیابانی همچنان صدایی از شور، خلاقیت و اعتراض در دل جوامع شهری باقی خواهد ماند. این هنر با خلاقیت و پیام‌های اجتماعی خود به بخشی از هویت شهرهای مدرن تبدیل شده است و این هنرمندان با وجود تمامی محدودیت‌ها خیابان‌ها را به صحنه‌هایی از زیبایی و معنا بدل می‌کنند. 

از سوی دیگر باید توجه داشت که آینده‌ هنر خیابانی پر از فرصت‌های نوآورانه است. پیشرفت فناوری می‌تواند دنیای جدیدی از ابزارها و شیوه‌های هنری را پیش روی هنرمندان باز کند و استفاده از فناوری‌هایی نظیر واقعیت افزوده یا واقعیت مجازی این قابلیت را دارد که هنر خیابانی را تعاملی‌تر و مخاطبان بیشتری را جذب کند. بنابراین زمان آن فرا رسیده است که جامعه و دولت‌ها به جای محدود کردن این هنر، از آن به عنوان یک سرمایه‌ فرهنگی و اجتماعی استقبال کنند.

یکی از روش‌های کلیدی حمایت دولت از این هنرمندان، تنظیم قوانین و مقرراتی است که هنرمندان خیابانی را در برابر محدودیت‌های قانونی محافظت کند. ارائه مجوزهای ساده و مقرون‌به‌صرفه، قطعا آزادی عمل بیشتری به آن‌ها می‌دهد. همچنین ایجاد فضاهای اختصاصی مانند دیوارهای مشخص برای دیوارنگاری یا مکان‌هایی برای اجراهای زنده، هنرمندان را قادر می‌سازد آثارشان را به شکل حرفه‌ای‌تر ارائه دهند.

حمایت مالی از جمله تأمین بودجه برای خرید مواد اولیه یا برگزاری جشنواره‌های خیابانی به هنرمندان، امکان توسعه فعالیت‌هایشان را می‌دهد. علاوه بر این، برگزاری دوره‌های آموزشی و کارگاه‌های هنری به رشد مهارت‌های آن‌ها کمک می‌کند. رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی هم می‌توانند در ترویج و معرفی این هنر نقش داشته باشند.

با ایجاد فضای امن و پشتیبانی از هنرمندان خیابانی، دولت‌ها می‌توانند این هنر را به عنوان بخشی از هویت ملی تقویت کرده و به ارتقای فرهنگ و همبستگی اجتماعی کمک کنند. هنر خیابانی صدایی از زیبایی، اعتراض و خلاقیت است که شایستگی توجه و حمایت بیشتر را دارد.