پرستارانی که پای مردم ایستادند

شرق نوشت: حمله اسرائیل به ایران ۱۲ روز ادامه داشت. در این مدت بسیاری از مردم جان‌شان را از دست دادند و بسیاری دیگر هم دچار جراحت شدند. در حالی که بسیاری از سازمان‌ها و ادارات به‌ویژه دولتی‌ها تعطیل یا دورکار شدند، کادر درمان و امدادگران جزء معدود گروه‌هایی بودند که در کنار مردم ایستادند و زیر موشک و پرتابه‌های دشمن، با همه استرس‌هایی که داشتند، مرهمی شدند بر زخم مردمی که جسم و روحشان آسیب دیده است.

پرستاران از همین گروه‌ها بودند، درست مثل اکبر صابری، پرستاری جوان از گروه فوریت‌های پزشکی که حین ارائه خدمت به مجروحان در آمبولانس جان خود را از دست داد.

پرستاران در گفت‌وگو با «شرق» تأکید می‌کنند که با وجود همه بی‌توجهی‌ها به مطالبات پرستاران در شرایط عادی، آنها بر اساس تعهد و سوگندی که برای حفاظت از جان مردم یاد کرده‌اند، در بحرانی‌ترین شرایط هم کنار مردم خواهند ایستاد.

پرستاران از لغوشدن مرخصی‌های‌شان به دلیل شرایط جنگی می‌گویند و استرس‌هایی که به دلیل دوری از خانواده و فرزند تحمل کرده‌اند، از شب‌هایی که علاوه بر تلاش برای مهار استرس خود، ناچار شده‌اند بیماران مضطرب و حتی در حال فرار را آرام و وادار به بازگشت روی تخت بیمارستان کنند.

آنها تأکید می‌کنند که با وجود شرایط استرس‌زا اما هیچ خدمات روان‌شناسی به آنها ارائه نمی‌شود. گروهی از پرستاران در ادامه از کمبود نیرو در شرایط پرفشار کاری می‌گویند؛ به‌ویژه آنها که در شهرهای کوچک‌تر خدمت می‌کنند و ناگهان با حجم بالای مسافران مواجه شده‌اند. در این بین اما نباید از تلاش و حضور پرمهر پرستاران بازنشسته غافل شد. این گروه با شعله‌ورشدن آتش جنگ در کشور به سرعت تشکیل گروه داده و برای حضور در مراکز بیمارستانی برای امداد به مردم و همکاران‌شان اعلام آمادگی کرده‌اند.

دو هزار پرستار بازنشسته داوطلب ارائه خدمت

محمود عمیدی، فعال صنفی و یکی از پرستاران بازنشسته‌ای است که این روزها داوطلب شده تا در کنار کادر درمان به فعالیت حرفه‌ای خود ادامه دهد. او به «شرق» می‌گوید: تاکنون کادر درمان نیاز به استفاده از نیروهای کمکی نداشته و تا به حال هم برای اعزام نیروهای کمکی از سوی وزارت بهداشت اعلام نیاز نشده است. با این حال به‌صورت خودجوش گروه‌های داوطلبی ایجاد کردیم تا در صورت اعلام نیاز در مراکز درمانی حاضر شده و خدمات پرستاری ارائه دهند. از آنجایی که پرستاران فعال در بیمارستان‌ها تنها در محل خدمت خود فعالیت می‌کنند و نمی‌توانند در صورت نیاز به سایر مراکز درمانی کمک کنند، داوطلبان را عمدتا از میان بازنشستگان ساماندهی کردیم تا اگر مراکزی اعلام نیاز کردند نیروی کمکی اعزام کنیم.

او اضافه می‌کند: «دو هزار نفر از فارغ‌التحصیلان رشته‌های مرتبط با پرستاری شامل پرستاری اتاق عمل، هوشبری، فوریت‌های پزشکی، بهیاری و کمک‌پرستاری ثبت‌نام کردیم؛ ما داوطلب و آماده خدمت به مراکزی هستیم که اعلام نیاز کنند. این ثبت‌نام به‌صورت سراسری انجام شده و شهر به شهر و استان به استان بر اساس رشته گروه‌بندی صورت گرفته است. ۸۰ درصد داوطلبان را هم زنان تشکیل می‌دهند».

مادرانی که پای مردم ایستاده‌اند

«آرزو فولادوند» هم از پرستاران شاغل در بیمارستان شهید فیاض‌بخش تهران است. او در گفت‌وگو با «شرق» می‌گوید: «تعداد بسیاری از مراجعین ما را این روزها افرادی تشکیل می‌دهند که دچار حملات ترس و حالات استرس شده‌اند. اگرچه شیفت‌های کاری ما تغییری نکرده و به روال گذشته ادامه داشت اما مرخصی همه ما با توجه به شرایط لغو شد که البته قابل درک هم بود. من و همسرم هر دو پرستار و شاغل در یک بیمارستان هستیم و فرزندی هم نداریم بنابراین لغو مرخصی‌ها تأثیر چندانی روی ما نمی‌گذاشت اما ماجرای همکارانی که خانواده‌های‌شان به سایر شهرها رفته بودند فرق می‌کرد».

او از شرایط استرس‌زای پرستاران هم می‌گوید: «به‌ دلیل لغو مرخصی‌ها برخی از همکاران من ناچار می‌شدند دو روز شیفت‌ کاری متوالی را عهده‌دار شوند تا در ازای آن بتوانند چند روزی کنار خانواده باشند. وقتی دشمن حمله می‌کرد ما به شدت دچار استرس می‌شدیم؛ به‌ویژه همکارانی که خانواده و فرزندان‌شان در خانه بودند. آنها نگران حال خانواده بودند و از طرف دیگر باید با همه استرس‌ها باکیفیت‌ترین خدمات را به بیماران ارائه می‌دادند».

این پرستار از شب‌هایی می‌گوید که به دلیل حجم گسترده حملات برخی از بیماران مضطرب شده و سعی در فرار از بیمارستان داشتند: «ما با وجود استرسی که داشتیم اما همه تلاش خود را می‌کردیم تا بیماران را آرام کنیم و در بیمارستان نگه داریم، همه اینها در شرایطی بود که بسیاری از آنها حتی توان راه‌رفتن هم نداشتند. به هر حال شرایط اضطراب‌آور بود، اما وقتی پای مردم در میان باشد، ما باید در کنار آنها باشیم و خودمان نمی‌خواهیم از وظایف حرفه‌ای‌مان که امدادرسانی است، کناره‌گیری کنیم». 

اتاق عمل، پراضطراب‌تر از همیشه

«الهام» متخصص بیهوشی و از پرسنل باسابقه‌ اتاق عمل در یکی از بیمارستان‌های تهران است. او برای «شرق» تعریف می‌کند که در روزهای حمله اسرائیل بیمارستان محل خدمت او و همه کادر درمان در حالت آماده‌باش قرار داشتند؛ هرچند هرگز شرایط به‌گونه‌ای پیش نرفت که مجروحان این حوادث به بیمارستان محل فعالیت او اعزام شوند.

این متخصص بیهوشی می‌گوید: «محیط اتاق عمل و شرایط آن از لحظه بیهوشی بیمار تا پایان‌یافتن عمل جراحی به شدت استرس‌زاست. شیفت‌های کاری من ۲۴ساعته است، یعنی برای فعالیت در اتاق عمل در روزهای کاری‌ام باید ۲۴ ساعت در بیمارستان حضور داشته باشم. استرس‌های شخصی این روزها را هم باید به این استرس شغلی اضافه کرد. من در تهران تنها زندگی می‌کنم و خانواده‌ام در شهر دیگری هستند. هم نگران تنهایی خودم در لحظات حمله بودم و هم نگران خانواده‌ام که در شهر دیگری حضور دارند. من در روزهای حمله شرایط بسیار استرس‌آوری را تجربه کردم».

الهام در چنین شرایط پراضطرابی مانند تمام همکاران خود باید با خونسردی و دقت همیشگی در اتاق عمل حاضر می‌شد و البته چنین هم کرد: «با اینکه اتاق عمل عایق صوتی دارد اما گاهی صدای مهیب انفجار یا پهپادها به اتاق عمل هم می‌رسید اما ما به کارمان عادت داریم و اگرچه این موارد بر روان ما تأثیر منفی دارد اما تا به حال نگذاشته‌ایم بر دقت و فعالیت ما تأثیر بگذارد و تمام هم و غم ما عمل جراحی است.‌ قطعا این استرس‌ها باعث فشار مضاعف بر کادر درمان حاضر در اتاق عمل می‌شود، اما ما سوگند خورده‌ایم که در هر شرایطی خدمات خود را به جان انسان‌ها با بهترین کیفیت ارائه کنیم».

تلاش پرستاران برای جبران کمبودها

محمد شریفی‌مقدم، دبیرکل خانه پرستار هم درباره تمام این موضوعات توضیحی به «شرق» می‌دهد. او می‌گوید: «پرستاران از نظر حرفه‌ای گروهی حساس‌اند؛ آنها حتی در زمان خطر و بحران هم به مردم و حادثه‌دیدگان خدمت‌رسانی می‌کنند. مانند آنچه در دوره هشت‌ساله دفاع مقدس، کرونا و بروز بلایای طبیعی مانند سیل و زلزله شاهد بوده‌ایم». او به زوج پرستاری اشاره می‌کند که این روزها در تهران مشغول خدمت هستند: «مرد خانواده عضو هیئت علمی دانشکده پرستاری است و با وجود تعطیلی دانشکده همچنان در تهران حضور دارد و مشغول خدمت‌رسانی است، هم برای کمک به مردم و هم به ‌این ‌دلیل که همسرش در بیمارستان مشغول به کار است. این در حالی است که در هفته گذشته و در اوج حملات، شاهد بودیم که بسیاری از تهرانی‌ها از شهر خارج شده بودند. بسیاری از مشاغل تعطیل شده بودند و بسیار هم دورکار شده بودند، اما کادر درمان و به‌ویژه پرستاران که از آنها به‌عنوان خط‌نگه‌دار یاد می‌شود، خطرات را پذیرفته و در دل خطر مشغول فعالیت هستند. با وجود اینکه مسئولان در گذشته رفتار خوبی با پرستاران نداشته‌اند، اما آنها این ماجرا را فراموش کرده‌اند و به دلیل حساس‌بودن شرایط، انتخاب کرده‌اند که در کنار مردم باشند». دبیرکل خانه پرستار بر کمبود همیشگی پرستار در بیمارستان‌های کشور تأکید می‌کند: «در شرایطی که با بحران‌هایی مانند شرایط فعلی مواجهیم، نیاز به مراقبت‌های پرستاری افزایش پیدا می‌کند. پرستاران سعی می‌کنند این کمبود را جبران کرده و حتی بیش از توان خود در این راستا تلاش می‌کنند. به دلیل همین تلاش‌ها، مردم و به‌ویژه مجروحان و مصدومان ناشی از حوادث اخیر، خدمات مورد نیاز خود را به نحوی مناسب دریافت می‌کنند. هرچند ‌ما می‌دانیم بعد از این ماجرا هم بدرفتاری با پرستاران ادامه خواهد داشت».

هیچ پرستاری شهر خود را ترک نکرده

او ادامه می‌دهد: «در هیچ نقطه‌ای از کشور هیچ اختلالی در ارائه خدمات پرستاری به مردم وجود ندارد و به‌ دلیل تلاش‌ بی‌وقفه جامعه پرستاری کشور هیچ جای نگرانی در این حوزه وجود ندارد». شریفی‌مقدم این را هم می‌گوید که ۱۲۰ هزار نفر از پرستاران کشور در ۷۰۰ بیمارستان دولتی سراسر کشور به صورت شیفتی مشغول فعالیت هستند. این تعداد جدا از پرستارانی است که در بیمارستان‌های بخش خصوصی و تأمین اجتماعی مشغول خدمت‌رسانی‌اند: «هیچ پرستاری شهر خود را ترک نکرده است. برخی از آنها خانواده یا فرزندان خود را به مناطق امن‌تر فرستاده‌اند و خود دور از خانواده مشغول خدمت‌رسانی‌اند. امیدوارم مسئولان این تلاش‌ها را ببینند».